KLM-vleugels

DE VLEUGELS VAN DE KLM (en Fokker)

Terug naar INDEX Home

Op 9 november 1925 werd Waalhaven bezocht door J. van Wijk teneinde gegevens over
de toestand der in bedrijf zijnde vleugels te verzamelen en de voorgenomen versterkingen
van de roeren der F.III machines te inspecteren.

Uittreksel uit de geschiedenis der vleugels

Vleugel No.    Machine en bedrijfstijd van de    Opmerkingen
vleugel totaal in uren

Vleugel I     Op H-NABC type F.II 880 uur        Nooit verwisseld

Vleugel II    Op H-NABD type F.II 550 uur        Nooit verwisseld

Vleugel III Op H-NABH type F.III tot 193 u.
Op H-NABG type F.III tot 267 u.
Op H-NABJ type F.III tot 2028 u.   Vliegt nog
Op H. en G. geen bijzonderheden. Na 917 bedrijfsuren werd opgemerkt dat zich water
(condenswater) in de vleugel bevond. Na 1601 u. met J. in Londen over de kop geslagen    Zie crasharchief 3.3.1925
Bij taxiën over het terrein. Vleugelbedekking op ongeveer 10 plaatsen beschadigd en
ongeveer 10 ribben gebroken. In Rotterdam gerepareerd.

Vleugel IV    Op H-NABT F.III 90 uur
              Op H-NABH F.III 169 uur
              Op H-NABS F.III 472 uur
              Op H-NABK F.III 1730 uur           Vliegt nog

Vleugel V     Op H-NABI       2015 uur           Nooit verwisseld. Gecrasht in
                                                 Hamburg nov. 1925, machine af-
                                                 geschreven, vleugel zeer weinig
                                                 beschadigd (Scholte)
Kleine reparaties na 92 uur. Na 119 uur door wind opgenomen 1,5m hoog en tegen hangaar Zie crasharchief 26.7.1921
geworpen. Ernstig beschadigd, vleugeleinde gebroken. Na 230 uur kleine reparatie aan bedekking.
Na 616 uur met gaas bestrookt. Na 695 uur speling op linker voorbeugel. Na 807 uur kleine
reparatie aan bedekking. Na 1300 uur kleine reparatie aan bedekking. Na 2015 uur machine
gecrasht te Hamburg door roerbreuk, machine onbestuurbaar. Vleugel hierbij niet ernstig Zie crasharchief 4.11.1925
beschadigd. Enige gaten in onderbedekking (door weggeslagen stukken van de schroef).
Enige ribben achter de achterligger door verbogen rompbuizen gebroken.

Vleugel VI    Op H-NABJ tot 410 uur
              Op H-NABR tot 713 uur
              Op H-NABH tot 1095 uur             Met machine vergaan op Goodwin        Zie crasharchief 19.10.1923
                                                 Sands (Smirnoff)

Vleugel VII   Op H-NABK tot 313 uur
              Op H-NABS tot 522 uur
              Op H-NABM” tot 1220 uur            Vernietigd bij Landrécies met       Bij Locquignol dus...
                                                 machine (Klunder)                zie crasharchief 25.6.1925

Vleugel VIII Op H-NABK 2 uur                    Bij Jutphaas beschadigd
              Op H-NABL” tot 115 uur
              Op H-NABJ 2 uur                    Vliegmoeilijkheden
              Op H-NABR tot 1740 uur             Vliegt nog
Na 2 uur bedrijf op K. beschadigd bij noodlanding bij Jutphaas. Voorligger op 2,5 m. van het       Zie crasharchief 15.4.1921
uiteinde gebroken. Triplex en enige ribben vernield. Bij Fokker gerepareerd en toen bij
donker naar Rotterdam gebracht. Hofstra landde na boven zee verdwaald te zijn geweest.       Zie crasharchief 10.11.1921
Bij de landing werd romp vernield (hiervoor door Fokker een nieuwe gebouwd: L”) doch de
vleugel was weinig beschadigd (2 ribben). Na korte bedrijfstijd na reparatie aan linker kant getrokken.
Vliegtuig draaide naar links. Op H-NABR gezet kleine bedekkingsreparaties na 200, 214, 230, 250,
260, 360 uur.
NB. Ook na 1000 uur (april 1925). Na deze reparatie wordt machine opgegeven als te zijn
staartlastig. Door naspannen van de spandraden in de romp wordt aanmerkelijke verbetering
bereikt. In september 1925 wordt besloten na te gaan waaraan de nog steeds minder goede
vliegeigenschappen van de R. toe te schrijven zijn.
Gedacht werd aan de uitsnijding van de vleugel. Teneinde motordemontage te vergemakkelijken is
de uitsnijding ongeveer 15 cm. dieper gemaakt. Dit geval wordt door KLM in samenwerking met Grasé
en RSL onderzocht.

Vleugel IX    Op H-NABM tot 789 uur
              Daarna op H-NABS tot 898 uur       Vergaan met machine in Kanaal (Pijl)    Zie crasharchief 25.4.1924

Vleugel X     Op H-NABN tot 1910 uur             Niet verwisseld, vliegt nog
In dienst gekomen april 1921. Na 64 uur, eerste algemene onderhoud, kleine vleugelreparatie.
Na 254 uur gedemonteerd, geen herstellingen nodig. Na 315 uur kleine reparatie.
Na 377 uur algemeen onderhoud, opnieuw gelakt, middenstuk van de bedekking vernieuwd.
Na 532 uur, algemeen onderhoud, kleine reparatie. Na 627 uur nieuwe vleugelbeugels, rechts voor
en linksachter. Na 721 uur kleine reparatie. Na 822 uur algemeen onderhoud, opnieuw gelakt.
Na 936 uur kleine reparatie. Na 1080 uur algemeen onderhoud, opnieuw gelakt.
Na 1455 uur bij proefdraaien door de wind met linker vleugeleinde op de grond gedrukt, klap en       Zie crasharchief 8.10.1924
vleugel beschadigd. Eindlijst en bedekking daarbij vernield. Van achterligger 70 cm. vernieuwd.
(Bij reparatie het bovenmidden knooppunt van het voorste cabinespant gescheurd bevonden.
Bij 1490 uur scheurtje in het laswerk bij linker vleugelbevestigingspunt.
Na 1660 uur genoodland in Haarlemmermeer door Vos. Na 1805 uur motorligger gescheurd gevonden.

Vleugel XI    Op H-NABQ tot 1870 uur             Niet verwisseld, vliegt nog
Na ongeveer 400 uur lekgaatjes aangebracht, teneinde condenswater tegen te gaan.
Na 700, 975, 1010 en 1122 uur kleine reparaties. Bij deze laatste keer neuslijst vernieuwd
over 5 ribben. Na 1767 uur bij Fehmain genoodland door Tepas. Beschadigd bij transport.            Zie crasharchief 18.7.1925
Verder geen bijzonderheden.

Vleugel XII   Op H-NABL tot 27 uur
              Op H-NABT tot 262 uur              Afgeschreven met machine na       Pedlinge-Hythe
                                                 crash in Z. Engeland       Zie crasharchief 17.5.1922

Vleugel XIII Op H-NABG tot 146 uur
              Op H-NABH tot 306 uur
              Op H-NABG tot 1930 uur             Vliegt nog
Tijdens verblijf op G. en H. geen bijzonderheden. Na terugkeer op de G. enige malen
gerapporteerd dat machine staartlastig, slippend in linkerbocht, stijgt goed, komt slecht
uit rechterbocht en laat zich moeilijk afvangen. Staart gericht, daarna veel beter.
Kleine beschadiging bij motorinbouw na 70 uur. Kleine herstellingen na 275 uur.
Noodlanding bij St. Quentin en kleine herstellingen daardoor nodig aan boogstuk bij piloot                      Zie crasharchief 17.10.1923
na 400 uur. Verder geen bijzonderheden.

Vleugel XIV   Op H-NABU tot 1870 uur             Vliegt nog

Vleugel XV    Op H-NABV tot 820 uur              Vliegt nog

Vleugel XVI   Op H-NACC F.VII tot 290 uur        Indië vlucht

Vleugel XVII Op H-NACJ F.VII tot 740 uur        Vliegt nog

Vleugel XVIII Op H-NACK F.VII tot 710 uur        Vliegt nog

Vleugel XIX   Op H-NACL 560 uur                  Vliegt nog

Vleugel XX    Op H-NACR 160 uur                  Vliegt nog

De bedrijfsbijzonderheden in deze tabel werden nagegaan teneinde een oordeel te verkrijgen
welke van deze vleugels het eerste in aanmerking kan komen voor belastingsproeven.

Uit het bovenstaande blijkt duidelijk dat dertien vleugels nogal willekeurig op de diverse
F.III's geïnstalleerd zijn geweest. Daarover zijn verder geen details bekend.
Pogingen om op basis van vleugel/romp combinaties conclusies te trekken zijn dus dus bij
voorbaat tot mislukking gedoemd. Zo werd ik onlangs benaderd door iemand die wist te beweren
dat de H-NABH geen kenmerk op de bovenvleugel had. Kennelijk heeft iemand een foto van de H-NABH
met een dergelijke vleugel. Op grond van het bovenstaande kan logischerwijs slechts de conclusie
getrokken worden dat (minstens) één van de vleugels waarmee de H-NABH uitgerust is geweest,géén
kenmerk draagt. En dat is alles!
Mocht u nog niet overtuigd zijn, lees aandachtig onderstaande brief:

Deze brief komt uit het Nationaal Archief 2.16.05/34

En Gert Blüm leverde onderstaande foto van een Fokker F.VII met op de romp H-NACB terwijl op de vleugel H-NACR staat.
Weliswaar een passende illustratie van bovenstaand 'vleugelverhaal' maar het levert ons wel een levensgroot nieuw
probleem op! Kenmerk H-NACD heeft voor Fokker F.VII's nooit officieel bestaan!
H-NACD was een niet uitgereikt kenmerk voor de Holland H-1 c/n 2, en of de vleugel met kenmerk H-NACR inderdaad op de
F.VII geïnstalleerd is geweest is op basis van bovenstaande informatie over vleugels ook niet 100% zeker...

Foto via Gert Blüm

En hoewel het onderstaande weliswaar over vleugels gaat, zijn het niet per se KLM-vleugels.
TOP