NV Vliegtuigbouw SAGITTA 001
                                                                      Terug
Laatste wijziging: 14.5.2011

 
PH-266       NV Vliegtuigbouw Sagitta                                 1
  04.07.1960  Eerste vlucht te Teuge.
  11.03.1961  Eerste demonstratievluchten, ook op Teuge.  
                                                                                (Coll. H. Dekker)
 
PH-266       NV Vliegtuigbouw Sagitta                                 1
  04.05.1961  Ingeschreven in het N.L.R. ten name van NV Vliegtuigbouw, Vliegveld Teuge.
              Bewijs van Inschrijving No. 583.                        BvI. 583
                                                                                  (Coll. H. Dekker)
 
  15.05.1961 en 16.06.1961 Keuring voor de eerste uitreiking van het Bewijs van
             Luchtwaardigheid.
             Bij deze certificatie werd deels gebruik gemaakt van de resultaten
             van de vliegproeven die door de fabrieksvlieger, dhr. Burgstede,
             werden uitgevoerd. De rest van de vliegproeven werd uitgevoerd door
             de vlieger van de Rijksluchtvaartdienst, dhr. Groeneveld.
             Het verslag van deze vliegproeven wordt hierbij in z'n geheel getoond.
  17.05.1961 Bewijs van Luchtwaardigheid No.129 uitgereikt.           BvL.129
             Het toestel had toen in totaal 134 starts gemaakt en een TT van
             74.10 uren gevlogen.
  00.00.196. G.J. Ordelman, Warnsveld.
             Deze eigenaarswisseling werd, in tegenstelling tot wat gebruikelijk
             en verplicht is, niet vermeld op het Bewijs van Inschrijving.
             Ook in de vliegtuigadministratie heb ik de datum niet kunnen terugvinden.
  01.06.1962 Lange afstandsvlucht, 578km in 6,5 uur, tot in Frankrijk.
  24.04.1965 Buitenlanding bij Velp. Geen schade.
  00.05.1965 Nam Gerrit Jan Ordelman met zijn Sagitta onder wedstrijdnummer 41 deel
             aan de wereldkampioenschappen te South Cerney(UK).
 
                                                         (Foto: Ken Elliot)
                
 
19.05.1968 Ongeval Groesbeek.
           De eigenaar voerde met het toestel een thermiekvlucht uit vanaf
           zweefvliegcentrum Terlet. De start en de vlucht verliepen zonder
           vermeldenswaardige gebeurtenissen.
           In de omgeving van Groesbeek ontmoette hij geen thermiek en hij besloot
           te landen.
           Hij koos voor de landing een weiland uit even ten noorden
           van het dorp. Het veld liep in de landingsrichting iets op.
           De nadering verliep normaal totdat bij het binnenvliegen van het
           terrein de staartslof onder het rompeinde bleef haken achter een
           draad van de bovengrondse elektrische lichtleiding (220 volt) welke
           op ca. vijf meter hoge palen langs de weg die langs het terrein loopt,
           was aangebracht.
           Het zweefvliegtuig werd sterk afgeremd en sloeg tegen de grond.
           De draad van de bovengrondse leiding brak af.
           De bestuurder bleef ongedeerd en kon het zweefvliegtuig zonder hulp
           verlaten.
 
           De Sagitta was ernstig beschadigd:
           Romp:      Gebroken ter hoogte van de zitplaats, op 1 meter achter het
                      vleugelbeslag en ook bij de staartsteun. 
           Vleugels:  Van de rechter vleugel was de achterlijst op ca. 1,2 meter
                      van de wortelrib gebroken.
           De linker vleugel en de overige onderdelen bleven onbeschadigd.
 
           In de verslaglegging van het onderzoek naar dit ongeval werd geconstateerd
           dat het maximum startgewicht overschreden was.
           De Sagitta heeft slechts een beperkte ladingscapaciteit van 62 kilo en
           dat betekende dat in dit geval het maximum startgewicht van 320 kg met
           18 kg overschreden was.
           Deze overschrijding had echter geen wezenlijke invloed op het ontstaan
           van het ongeval.
           Deze cijfers vergelijkend met die in het hierboven genoemde Verslag van
           de vliegproeven op 15 en 16 mei 1961 ontstaan er bij mij toch wel enige
           vraagtekens.
           Daarin worden toch andere getallen genoemd.
                                                                             (Coll. H. Dekker)
    
24.05.1971  Werd een gebruiksbeperking voor de Sagitta uitgevaardigd.
            "Tijdens het gebruik van deze zweefvliegtuigen is geconstateerd dat onder
            bepaalde omstandigheden 'flutter' kan optreden.
            Gedurende het onderzoek naar de oorzaak hiervan is i.v.m. de veiligheid
            het vliegen met dit type slechts toegestaan met een tijdelijke
            gebruiksbeperking".
            En deze beperking hield in:
            a. Indeling in de Categorie N, d.w.z. kunstvluchten en wolkenvluchten
               zijn verboden.
            b. Maximum toegelaten vliegsnelheid bedraagt 150 km/u.
            Deze beperking moest duidelijk zichtbaar op het instrumentenpaneel
            aangebracht worden.
            Een verslag van de vliegproeven met de PH-384 die (o.a.) aanleiding gaven tot deze
            gebruiksbeperking treft u bij de beschrijving van de PH-384 (c/n 005) aan.
            Ondanks de toestand waarin het toestel zich op dat moment bevond,
            gold de volgende gebruiksbeperking ook voor de PH-266!
 
               
 
06.05.1974  Inschrijving doorgehaald.
            Met als commentaar: "Vele malen van eigenaar veranderd na ongeval"
 
Behalve het hierboven beschreven ongeval te Groesbeek zijn er over de
luchtwaardigheid van de PH-266 geen bijzonderheden te melden.
Er zijn geen incidenten bij BVOI gemeld en ook de BvL-verlengingen werden
zonder onderbrekingen jaarlijks afgehandeld.
 
            De aantallen starts en vlieguren die ik kon reconstrueren zijn:
            Datum         Starts    Na laatste       Uren        Na laatste
                                    inspectie                    inspectie
            17.05.1961    134          134           74.10          74.10
            06.04.1962    245          245          163.3          163.3
            25.03.1963    331           86          242.54          79.51
 
Het wrak ging na het ongeval te Groesbeek in opslag en de inschrijving werd
pas zes jaar daarna doorgehaald.
Wie de op het BvI genoemde 'vele eigenaren' dan wel waren, is mij slechts
ten dele bekend.
Ik weet alleen dat J. Blankenzee eigenaar is geweest en dat de restanten
geruime tijd bij de ACvZ opgeslagen zijn geweest.
Jan Blankenzee zou de zaak uiteindelijk in 1977 aan Johannes (Hans) J. Bekker
te Oldenzaal hebben verkocht. En ook is zeker dat Hans Bekker er toen goede
bedoelingen mee had.
Hij schreef een brief aan de Rijksluchtvaartdienst waarin hij om raad en
advies vroeg.
De technicus van de TZC had hem namelijk gezegd dat het toestel met enige
moeite wel weer in luchtwaardige staat te brengen zou zijn waarna hij
van P. Vleesch du Bois het advies gekregen had om contact op te nemen met
Bureau Inspectie Materieel van de RLD.
Hierna werd het toestel, althans de resten, gekeurd om te bepalen in hoeverre
het weer luchtwaardig te maken was.              
   
Concreet stelde hij de volgende vragen:
1. Welke aanwijzingen kunt u mij geven.
2. Welke wijzigingen zal ik moeten uitvoeren (MAL's en BLA's)
3. Zou ik bij een mogelijke luchtwaardige herstelling het vlieghandboek,
   journaal en onderhoudsboek van deze Sagitta kunnen krijgen?
 
Het gevolg van dit verzoek was een inspectie door dhr. C. Gootjes en die
bracht daarover het hieronder getoonde verslag uit.
Opmerkelijk is daarin de alinea over de bedoeling van de heer Bekker het
toestel, na reparatie en een periode van aktiviteit, uiteindelijk voor het
nageslacht te bewaren door het aan het nationale museum Aviodome te schenken.
  
                             (Coll. H. Dekker)
 
  In de jaren 1985 was hij daar ook langzaam mee bezig op de luchtmachtbasis
  Twente, de thuisbasis van Bekker's club de Twentsche Zweefvliegclub.
 
  De PH-266 week in belangrijke mate af van de latere productiemachines.
  Het toestel heeft een andere cockpitkap, het kielvlak en de vleugelconstructie
  verschillen constructief ook nogal.
  De vleugeltips waren afgerond terwijl de seriemachines rechte tips hadden.
  Het bericht dat Hans Bekker bij de herbouw een staart van een seriemachine
  zou hebben gebruikt wordt door hem pertinent ontkend.
  Kortom, het is de originele staart van het prototype.