VLIEGTUIGIMPORTEN IN 1920

                                                                    Terug


In 1920, en ook al daarvoor, is een groot aantal vliegtuigen en delen daarvan/-voor 

in Nederland ingevoerd.

Van de meesten weten we niet waar ze zijn terechtgekomen en wat er (uiteindelijk) 

mee gebeurd is.

Het lijkt me niet zinvol deze lange lijst in het Dagboek 1920 te verwerken.

Daarom geef ik de mij bekende importen hieronder chronologisch weer.

Onderstaande lijst bevat verschillende soorten importen. 

Natuurlijk de vrijwel direct na de eerste Wereldoorlog op gang gekomen export van 

Duitse militaire vliegtuigen en voorraden. 

Hieronder moeten ook de grootscheepse treintransporten van Fokker worden gerekend 

die ook al in 1919 plaatsvonden. 

Hoewel deze transporten inderdaad niet legaal waren, en daardoor hier meestal

'smokkeltransporten' worden genoemd, hetgeen formeel weliswaar correct is, verdwijnt 

het avontuurlijke karakter natuurlijk wél als in aanmerking genomen wordt dat er 

geen Duitser bestond die er bezwaar tegen had. 

En zeker niet bereid was er een stokje voor te steken.

De importen waarvan de datum voorzien is van een sterretje zijn geheel legaal 

'ten invoer aangegeven'. 

De daarbij genoemde datum is ook de datum waarop het goed ten invoer is aangegeven.

Hetgeen niet inhoudt dat van de anderen vaststaat dat het illegale importen waren!

Aanvullingen zijn natuurlijk weer bijzonder welkom.

 

Datum              Afzender                               Bestemd voor                              Beschrijving                                                     Aangifte nr.


02.01.1920*  -                       Dept. van Oorlog           S.V.A. 12936/10                        1920/10
             Italië
             Omstreeks september 1919 maakte de SVA 12936 een noodlanding bij Bergen op Zoom.
             Het toestel werd aangeboden aan de LVA in de hoop dat er een bestelling zou volgen.
             Trouwens in de NRC van 17.2.1923 werd een Savoya te koop aangeboden. Zie dus Dagboek 1923!
07.01.1920*  -                       Brasch & Rothenstein       Eén vliegmachine, 1785kg.              1920/719
             Duitsland               Amsterdam
08.01.1920   -                       Levey Park                 Vliegtuigen
             Berlijn                 Amsterdam
09.01.1920   -                       -                          Drie vliegtuigen
             -                       Soesterberg
12.01.1920   -                       -                          Drie vliegtuigen
             Potsdam                 Soesterberg
15.01.1920*  -                       Brasch & Rothenstein       Watervliegtuig, 2780kg.                1921/2321
             Duitsland               Amsterdam
15.01.1920*  -                       Brasch & Rothenstein       Watervliegtuig, 2200kg.                1921/2322
             Duitsland               Amsterdam
             De identiteit van deze twee watervliegtuigen is niet bekend.
             Kandidaten zijn een onbekende Junkers F.13 en de Dornier Delphin (opschrift "Dolfijn) die
             demonstreerde voor onze MLD.

             In Dagboek 1920 wordt dit toestel genoemd.
             De bedoeling was dat, in geval van een bestelling, Van Berkel het in licentie zou bouwen.
             Het plan ging niet door en Van Berkel verkocht het aan de US Navy en het kreeg daar serial A6055.
20.01.1920   -                       -                          Drie vliegtuigen
             -                       Utrecht 

21.01.1920   -                       -                          Twee vliegtuigen
             -                       Nijmegen
22.01.1920   -                       -                          Watervliegtuigen
             -                       -                                                    
23.01.1920   Thommerson              Windek                     Twintig vrachtwagens met tweedekkers

             Osnabrück               Soesterberg                                   
23.01.1920   -                       -                          Twee treinladingen vliegtuigen
             Osnabrück               Soesterberg
24.01.1920*  -                       Combinatie Lustoord        Tweedekker Fokker, motornummer 33098   1920/2
             Duitsland               Molenheide, Mierlo         "Opmerking: door neerstorten vernietigd"
             De aangifte werd gedaan door B. Schulte te Helmond. Waarschijnlijk de D.VII.
24.01.1920*  -                       Combinatie Lustoord        Tweedekker L.V.G., motornummer 34867  1920/3
             Duitsland               Molenheide, Mierlo         Drie zitplaatsen.
             "Opmerking: door neerstorten vernietigd"  
             De aangifte werd gedaan door B. Schulte te Helmond. Waarschijnlijk een C.V of C.VI.
26.01.1920*  -                       Viriger, een Oostenrijker  Eéndekker, motornummer 17135, 6 cil.   1920/97
             Oostenrijk              die hier demonstraties kwam geven.
             De aangifte werd gedaan door de "invoerende spoorwegmaatschappij".
             Deze 'Viriger' is ongetwijfeld de Oostenrijker Karl Kriger die voor de ILVO vloog.
28.01.1920*  -                       A.E. Albers Pistorius      Tweedekker L.V.G., motornummer 33413   1920/7
             Duitsland               Aarle-Rixtel               2 zitpl., 6 cilinders, 200pk 

30.01.1920   -                       -                          Vier vliegtuigen
             Potsdam                 Nijmegen                   Via Oldenzaal
02.02.1920*  -                       Eerste Nederlandse Lucht-  Vliegmachine, 800kg.                   1920/1069a
             Duitsland               vaart Onderneming
06.02.1920   -                       -                          Eén vliegtuig
             Potsdam                 Soesterberg
08.02.1920   Stüve                   -                          Reserve onderdelen
             Osnabrück               Soesterberg
10.02.1920   Brasch&Rothenstein      L. van der Heyden          2 vliegtuigen
             Zumerich/Berlijn         -                         Via Zevenaar
10.02.1920   H.A.W.A.                Goris & Co                 Tien kisten met gedemonteerde ééndekkers.
             Hannover                Apeldoorn                  Via Enschede
11.02.1920   H.A.W.A.                Arnhem of Nijmegen         Drie vliegtuigen
             Hannover
18.02.1920*  -                       J.C. v.d. Eyken            Tweedekker L.V.G. type IV,             1920/240
             Duitsland               Cuyk                       Motornummer 32281
             Deze Van der Eyken was de man achter het NAVO vliegtuig, Zie hiervoor N.L.R.-Kandidaten.
             Hij heeft minstens drie Kondor E-III's en een LVG B-III geïmporteerd.
             Trouwens ook de ontwerper Rethel was afkomstig van de Kondor fabriek te Gelsenkirchen.
             Zie voor Van der Eyken ook bij 18/2, 8/5, 11/5, 20/5 en 10/6.
18.02.1920*  -                       Luchtvaartdienst           Albatros G XV, nummer 7838             1920/527a
             Duitsland               Soesterberg                Motornummer Bz 31832
             Dit was de Albatros met kenmerk D-407 (c/n 7838/18) die door de Fa. Dijksman te Zeist was
             aangekocht en waarmee lt. G.A. Koppen een Indië-vlucht zou maken. Zie hiervoor ook Dagboek 1920.

18.02.1920*  -                       J.C. v.d. Eyken            Eéndekker Kondor Parasol               1920/241
             Duitsland               Cuyk                       Motornummer 19577
25.02.1920*  -                       Van der Heide              Vier tweedekkers                       1920/235
             Duitsland               Venray                     Motornrs. 19597, 22373, 19481 en 22373
                                                                6 cilinders, type Mercedes
             Dit betreft mogelijk een viertal LVG B.III's voor de Nederlandsche Luchtvaart Mij van E. Osterman.
             Deze importeerde ruim dertig toestellen van dit type.
27.02.1920   Hannover Wagonfabrik    Windek                     Eendekkers
             -                       Soesterberg                Via Oldenzaal 

 

03.03.1920   Hannover Wagonfabrik    T. Louppen                 Acht kisten vliegtuigen
             -                       Hoek van Holland
10.03.1920   H.A.W.A.                F. Morely                  Drie vrachtwagens met gedemonteerde vliegtuigen.
             Hannover                Soesterberg                Via Oldenzaal
13.03.1920   H.A.W.A.                Golken                     Drie wagons reserve-onderdelen
             Hannover                Soesterberg
16.03.1920   H.A.W.A.                Zijnen                     Twee wagons reserve-onderdelen
             Hannover                Soesterberg
24.04.1920   A. Müller               Österman                   Eén wagon onderdelen                
             Johannisthal            Leiden 

00.04.1920   Onbekende firma, via    L. van der Heyden          Twee vliegtuigen, zes ééndekkers
             Essen en Gelsenkirchen  Soesterberg 

00.04.1920   Onbekend                Hasewinkel en Reerink      Drie vliegtuigen

                                     Afgeleverd te Leeuwarden   D-478 Albatros L.30

                                     Voor de ILVO               D-588 LVG (Wnr 95)

                                                                D-600 Junkers F.13 (Wnr 747)

05.05.1920   H. Lutz, Flieger-off.   Hans Lutz                  Ongebruikt BMW-motoren,
             Paderborn               Cuyk                       machinegeweren (ex Reichswehr)
                                                                Via Oldenzaal
06.05.1920*  -                       Albert Fraenkel            Tweedekker Fokker D.VII, merk ENLO, nummer 2601
             Duitsland               -                          Motor Mercedes nr. 41500, 6 cilinders
             Dit betreft ongetwijfeld Emil Fraenkel die bij de ENLO en bij de ILVO heeft gevlogen. 

             Peter Grosz: Werknummer 2601 hoort bij D.VII 514/18.

08.05.1920   -                       J.C. v.d. Eyken            Eéndekker Kondor Parasol               1920/616
             Duitsland               Cuyk                       motornummer 19582
11.05.1920*  -                       J.C. v.d. Eyken            Tweedekker LVG P.I                     1920/618
             Duitsland               Cuyk                       Motornummer 35747
18.05.1920   Kondor Werke            J. van der Heyden          Twee vliegtuigen
             Gelsenkirchen           Venray
18.05.1920*  -                       F. Hertling                Tweedekker Fokker D.VII
             Duitsland               -                          Motor Mercedes, 6 cil., 170pk., nummer 1723
             Frits Hettling ging eind 1920 naar Nederlands-Indië en vloog daar samen met Budde met twee
             Albatros machines en een rode D.VII.

20.05.1920*  -                       J.C. v.d. Eyken            Eéndekker, motornummer 19576, 9 cil.   1920/519
             Duitsland                            Cuyk                                             
             Met 9 cilinders moet het wel een rotatiemotor zijn en daardoor vrijwel zeker een Kondor E-type. 

  

10.06.1920*  -                       J.C. v.d. Eyken            Onafgewerkte vliegmachine              1920/572
             Duitsland               Cuyk                       "Opm. Oude gebruikte onderdelen"
             De aangifte werd gedaan door de "invoerende spoorwegmaatschappij".
12.06.1920*  -                       Scheepvaart & Steenkolen   Gebruikte vliegmachine                 1920/26716
             Groot Brittannië        Maatschappij, Rotterdam    "Opm. Merk en nummer onbekend"
17.06.1920*  -                       Automobielmaatschappij in  Tweedekker, Halberstadt CL IV, nr.438  1920/856
             Duitsland               Twenthe (AMIT), Hengelo    Motor Mercedes, 160pk., 6 cil., nummer 32984
             De aangifte werd gedaan door W.B. Bartels
             Deze Halberstadt was bestemd voor de dienst Hengelo - Amsterdam(London).
             De AMIT bezat in zomer 1920 vier vliegtuigen.

             Mogelijk was dit dus de D-438 en werd hij gekocht van de Badische LVG.
23.06.1920   -                       Van der Heyden             Vier vliegtuigen
             -                       Venray 

  

09.07.1920*  -                       Automobielmaatschappij in  Eéndekker, Fokker D.VIII, nummer 2902  1920/998 

             Duitsland               Twenthe (AMIT), Hengelo    Motor Oberwisel, 110pk., 9 cil., nummer 3820
             De aangifte werd gedaan door W. Blume.
             Deze D.VIII was ook bestemd voor de dienst Hengelo - Amsterdam (London).
             De motor is natuurlijk een Oberursel.

             Peter Grosz: 2902 was D.VII 261/18, afgeleverd met Oberursel III 3120. 

17.07.1920*  -                       Mij Van Berkel's Patent    Tweedekker, Rumpler CX.VII,            1920/1037
             Duitsland               Rotterdam                  nummer 6443

             De aangifte werd gedaan door W. Martens.           Motor Maybach nr. 1664, 6 cil., 260pk.
18.07.1920*  -                       Internationale Luchtvaart- 2 Tweedekkers Albatros                 1920/2003
             Duitsland               Onderneming ILVO           Motornummers BN 351 MN9 en MN 23369
             Mogelijk zijn dit dus de twee Albatros-toestellen die ik bij 18/5 ook al noemde.
19.07.1920*  -                       Mij Van Berkel's Patent    Tweedekker Fokker D.VII, nummer 8302   1920/1048
             Duitsland               Rotterdam                  Motor BMW nr. 12090, 6 cil., 185pk.

             Peter Grosz: 8302 is niet herleidbaar tot Fokker, Albatros en OAW. 

                          12090 werd bij Fokker ingebouwd in D.VII, 7664/18

28.07.1920   Gerlach & Co            Rerink/Hazewinkel          Acht wagons onderdelen
             Johannisthal            Oldenzaal
31.07.1930   Dolkman                 Nederl Vliegtuigen-        Twee vliegtuigen met onderdelen
             Schwerin                fabriek, Amsterdam         Eén vliegtuig door de lucht 

  

05.08.1920   -                       -                          Drie vliegtuigen door de lucht 

             Hannover                Oldenzaal                                      
06.08.1920   Bromberger              -                          95 Vliegtuigen, type onbekend
             Berlijn                 -                          30 Albatross C.XIII's
                                                                240 Daimler motoren
06.08.1920*  -                       Mij Van Berkel's Patent    Gebruikt, defect vliegtuig, 1500kg.    1920/6315
             Italië                  Rotterdam
16.06.1920*  -                       F. Hommel                  Merk Mercedes, motornr. 20797          1920/24547
             Duitsland               Rotterdam                  bruto 800kg.
             Hommel vloog, óók in Nederlands-Indië met een Albatros. In 1921 verongelukte een Albatros
             van Hommel bij Woudenstijn.

17.08.1920   -                       Automobielmij AAMY         Vier vliegtuigen door de lucht
             -                       Hengelo                                          
19.08.1920   Johann R. Tolland       J.R. Schultz & Co          Vijf Mercedes D.III vliegtuigmotoren
             Hamburg                 Den Haag
25.08.1920   Wilhelm Wolff           -                          Eén vliegtuigmotor
             Berlijn                 -
00.08.1920   Siemens-Schuckert       Blauwhoedenveem            Vliegtuigmotoren
             -                       Rotterdam
             Zie ook Dagboek 1920 op 24/8! 

  

29.09.1920*  -                       Mij Van Berkel's Patent    Tweedekker LVG C.VI                    1920/1419
             Duitsland               Rotterdam                  Motor Benz, nr. 35214, 6 cil., 229pk.
             De aangifte werd gedaan door J. Kerkhof te Hengelo. 

  

00.10.1920   Renzel                  -                          37 Grote vliegtuigen
             Bremen                  -                          67 Vliegtuigmotoren 

  

15.12.1920*  -                       Brasch & Rothenstein       Tweedekker, merk B.III, nr. -15-1919   1920/54061
             Duitsland               Amsterdam                  Motor Mercedes nr. 33520, 120pk
             Dit zal dus wel een LVG B.III geweest zijn, daarvan zijn er hier vele actief geweest.

 

 


Opmerking:

- Op 28.1.1920 werd de inschrijving van de DFW C.V D.243, D.244 en D.245 van de Eelmansche Luft-Reederei 

doorgehaald als zijnde verkocht naar Holland. 

In januari werden een paar keer 'drie vliegtuigen' ingevoerd maar de informatie is te beperkt om een link 

te kunnen leggen.

 


Bronnen:
In LUCHTVAARTKENNIS van november 1988 hebben Nico Geldhof en Gerard Casius in hun serie over de Fokker 

constructienummers een weergave van de voor ons belangrijke gegevens uit de door Peter Grosz beschikbaar

gestelde lijst van de Interallierte Luftfahrt Überwachungs Kommission (de zog. ILÜK-lijst) opgenomen.
Daar heb ik aan toegevoegd mijn "Opgaaf van ten invoer aangegeven vliegtuigen" die ik ook al eens in 

LUCHTVAARTKENNIS heb laten verschijnen.