Opsomming van de bekende ongevallen en incidenten
in 1937
Herman Dekker: Contact
Uw commentaar in de vorm van aanvullingen (foto's!) en/of correcties wordt zéér op prijs gesteld!
Mocht u, om wat voor reden dan ook, willen beschikken over nadere gegevens omtrent hier wél genoemde,
maar niet beschreven, incidenten dan kunt u mij via "contact" bereiken.
Laatste wijzigingen bij: PH-AJN; PH-AIU; YR-PIF 4/12; D-ARAM 26/11; OY-DYF 26/11; D-# 26/1; ARI 9/9; PK-SAP 1/8; D-IDHO 21/5; F-APZA 15/8.
Ronald Dijkstra leverde de informatie over de werkzaamheden op Schiphol,
en de daardoor ontstane incidenten. Waarvoor dank.
Er was begonnen met de uitbreiding van de banen.
Op onderstaande schets is zichtbaar welk deel inmiddels verhard was,
en welk deel pas in 1938 gereed zou zijn. Interessant is ook de vergelijking
met het kaartje dat ik bij 29/2 heb geplaatst.
Deze situatie zorgde ervoor dat een aantal toestellen op de een of andere
manier vast kwam te zitten.
Er zouden in totaal 12 toestellen 'hulpbehoevend' worden, waarbij de
gemeentelijke tractor moest worden ingezet.
Daar moest wél voor betaald worden!
26.11.1937 OY-DYF 24.01.1938 D-AOHU
26.11.1937 D-ARAM 27.01.1938 PH-AIU
04.12.1937 YR-PIF 03.02.1938 G-AEWD
12.01.1938 PH-ALP 09.02.1938 OK-CTB
21.01.1938 G-AEZE 10.02.1938 D-AXUT
24.01.1938 D-AGIQ 29.02.1940 SE-BAA
12.01.1937 PH-AML Koolhoven F.K.51 Baumann, A. Amiens Noodlanding
13.01.1937 D-# # onbekend Emmer-Compascuum Voorzorgslanding
14.01.1937 PH-AKQ Douglas DC-2 onbekend Marseille Vertraging
15.01.1937 PH-AKQ Douglas DC-2 onbekend # Antenne beschadigd
16.01.1937 PH-AIT Pander EH 120 Hoekstra, J.K. Stompwijk Vlakke vrille(F)
19.01.1937 PH-MAG WACO U1C Somer, A.R. Mont-l'Evèque Verlies van controle(F)
25.01.1937 PH-ALD Douglas DC-2 Smirnoff, J.W. Rome Vertraging
26.01.1937 D-# ballon onbekend Dinxperlo In de bomen
31.01.1937 PH-AKR Douglas DC-2 Veenendaal van, W. Rhodos Vertraging
05.02.1937 PH-AKT Douglas DC-2 Roller te, G.J.C. Eastchurch Motorstoring
10.02.1937 PH-AKJ Douglas DC-2 onbekend # Grondschade
11.02.1937 PH-AKS Douglas DC-2 onbekend # Grondschade
12.02.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 onbekend Ypenburg Landingsongeval
12.02.1937 PK-SAM Pattist-Walraven PW-1 onbekend Bandoeng geen informatie
12.02.1937 PK-SAM Walraven PW-1 onbekend Bandoeng geen informatie
13.02.1937 PH-ALF Douglas DC-2 onbekend # Flaps beschadigd
14.02.1937 PH-ALE Douglas DC-2 Sillevis, L. Rome Vertraging
15.02.1937 PH-AKP Douglas DC-2 Tepas, Q. Schiphol Vertraging
17.02.1937 D-ENUZ Heinkel He 72C onbekend Beek Noodlanding
25.02.1937 D-OLUE Junkers W 34 Küll Hunsel Noodlanding
25.02.1937 D-OIUI # Küll Hunsel Noodlanding
01.03.1937 PH-ALE Douglas DC-2 Sillevis, L. Parijs Vertraging
04.03.1937 PH-AJH Koolhoven F.K.46 Vriezendorp Haamstede Over de kop
04.03.1937 PH-AKI Douglas DC-2 Parmentier, K.D. Marseille Vertraging
05.03.1937 PH-AMA De Schelde Scheldemusch Doig, S.R. Gravesend Overtrokken(F)
09.03.1937 PH-ALB De Schelde Scheldemusch onbekend Parijs geen informatie
11.03.1937 G-# Miles M.3 Falcon onbekend Schiphol Zakte in de modder
15.03.1937 D-ITPO Focke-Wulf Fw 47D onbekend Bierum Noodlanding
17.03.1937 PH-AJA Fokker F.XXXVI onbekend Croydon Botsing tegen paaltje
17.03.1937 PH-AKQ Douglas DC-2 onbekend # Grondschade
20.03.1937 PH-EHE Fokker F.VIIa Schuhmacher Béziers Noodlanding
25.03.1937 PH-AKI Douglas DC-2 Stork, F.M. Rome Staartwiel
25.03.1937 PH-AMX Koolhoven F.K.51 Baumann, A. Waalhaven Patronenbakdeksel los
29.03.1937 PH-AKT Douglas DC-2 onbekend # Motorstoring
03.04.1937 PH-ALP Douglas DC-3 Moser, G.C. McNary Tegen berg(F)
06.04.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 onbekend Ypenburg Vleugel raakte de grond
06.04.1937 OO-ARB Renard 26/180 onbekend Leur Noodlanding, verdwaald
07.04.1937 PH-AKQ Douglas DC-2 onbekend # Motorstoring
09.04.1937 D-IPYS Arado Ar 66 Fischer, J. Twente Voorzorgslanding
10.04.1937 D-EOVE Bücker Bü 131 Jungmann Müller, J. Holten Noodlanding
13.04.1937 PH-ADZ Fokker F.VIIa geen # Aangereden door PH-AJL
13.04.1937 PH-AJL Koolhoven F.K.43 onbekend # Botsing tegen PH-ADZ
17.04.1937 PH-FKA Koolhoven F.K.46 Postmaa, A.F. Heerhugowaard Noodlanding
18.04.1937 G-ADMP de Havilland Hornet Moth Wilberforce, M.K. Oostelbeers Voorzorgslanding
18.04.1937 ZS-AIS de Havilland Tiger Moth Proost Marseille Verdwenen
21.04.1937 PH-AGQ Koolhoven F.K.41 Verhorst Schiphol Staartsteun beschadigd
21.04.1937 PH-AKJ Douglas DC-2 onbekend Rotterdam Staartwiel tegen markering
22.04.1937 D-AROZ Dornier Do 18V-6 onbekend Schellingwoude Voorzorgslanding
30.04.1937 PH-AKN Douglas DC-2 onbekend # Motorstoring
02.05.1937 PH-FKA Koolhoven F.K.46 Rooyakkers, J.P.M. Eindhoven Botsing tegen PH-19
02.05.1937 PH-19 Grunau 9 (ESG 29) Waveren van, H. Eindhoven Aangevlogen door PH-FKA
05.05.1937 PH-AKI Douglas DC-2 Moll, J.J. Boulla Noodlanding(F)
06.05.1937 PH-AKR Douglas DC-2 Roller te, G.J.E. Belgrado Vertraging
07.05.1937 PH-IPM General A. Monospar Rademaker, W.A. Noordwijk Noodlanding
08.05.1937 D-ERY # Wagner Maasniel Noodlanding
13.05.1937 PH-AED Fokker F.VIII geen # Schroefschade
13.05.1937 PH-AKD Koolhoven F.K.43 geen # Grondschade
14.05.1937 PH-AJN Koolhoven F.K.41 Postmaa, A.F. Schiphol Botsing tegen obstakel
20.05.1937 PH-# Rumpler geen Castricum Schapen vernielen vleugels
21.05.1937 PH-AKB Koolhoven F.K.43 onbekend Ypenburg Harde landing
21.05.1937 D-IDHO Arado Ar 66 Jäckel, O. Zijldijk Fietser gedood
22.05.1937 PH-AKB Koolhoven F.K.43 onbekend Ypenburg Grondschade
22.05.1937 PH-ALH Douglas DC-3 onbekend # Schade aan onderstel
23.05.1937 Düsseldorf III ballon onbekend Den Haag Telefoonlijn vernield
25.05.1937 PH-ALF Douglas DC-2 onbekend # Cabinedeur beschadigd
28.05.1937 PH-ALF Douglas DC-2 onbekend # Grondschade
00.05.1937 PH-AJG de Havilland Tiger Moth onbekend # Landing op één wiel
00.05.1937 PH-AJZ Koolhoven F.K.41 onbekend # Beschadigd
00.05.1937 PH-APM Koolhoven F.K.46 onbekend Haamstede Over de kop
05.06.1937 PH-AKP Douglas DC-2 Noomen, P. Schiphol Onderstel klapte in
06.06.1937 PH-ARA Cierva C.30A Velden van der, H.J. Waalhaven Onderstel bezweek
09.06.1937 PH-AGQ Koolhoven F.K.41 onbekend Soesterberg Op hol geslagen
10.06.1937 PH-ALU Douglas DC-3 Tepas, Q. Mildenhall Voorzorgslanding
10.06.1937 PH-# # Schmidt Crans, H.M. Den Haag Laagvliegen
16.06.1937 PH-ALR Douglas DC-3G Geysendorffer, G.J. Jhansi Noodlanding
17.06.1937 76 Koolhoven F.K.46 Coppers, Th.H.J. Poortugaal Noodlanding
19.06.1937 PH-ALH Douglas DC-3 onbekend Berlijn Staart beschadigd
19.06.1937 PH-ALO Douglas DC-3 onbekend Eelde Noodlanding
20.06.1937 PH-8 Zögling AZ.1 U. van, J. Twente Meisje gewond
21.06.1937 PH-AKO Douglas DC-2 onbekend Eelde Over staartwielsteunijzer
27.06.1937 PH-52 Anfänger onbekend # Neergestort
27.06.1937 PH-64 R.R.G. Zögling onbekend # PH-52?
27.06.1937 PK-# Douglas DC-2 Graaff de, H.K. Manilla Hydrolische olielekkage
28.06.1937 PH-AGQ Koolhoven F.K.41 Hommels, J.M. Princenhage Na stunten neergestort
03.07.1937 PH-61 Condor I Hendriks Jansen, S. Wateringen Buitenlanding
06.07.1937 PH-ALT Douglas DC-3 Frijns, G.M.H. Singapore Vertraging
06.07.1937 D-# # onbekend Goor Noodlanding
07.07.1937 PH-ALS Douglas DC-3 onbekend # Standaard geraakt
08.07.1937 PH-AME De Schelde Scheldemusch onbekend Vlissingen Neuswiel uit de vork
09.07.1937 PH-61 Condor I Meer van der, J.H. De Heul Vleugelbreuk
15.07.1937 PH-AKT Douglas DC-2 onbekend # Hagelschade
15.07.1937 PH-ALT Douglas DC-3 Smirnoff, I.W. Athene Motorstoring
16.01.1937 PH-AKP Douglas DC-2 onbekend # geen informatie
16.07.1937 D-# # onbekend Goor Noodlanding
17.07.1937 PH-AKF Douglas DC-2 onbekend # Draad geraakt
18.07.1937 PH-ALA Koolhoven F.K.46L Groenenwout van't, C. Ypenburg Neusstand
22.07.1937 PH-12 Grunau 9 (ESG 29) Kok Eindhoven Harde landing
28.07.1937 PH-ALF Douglas DC-2 Steensma, C.Th.R. Brages Brandend neergestort
28.07.1937 PH-AMH De Schelde Scheldemusch Hakkenberg van Gaasbeek, H.C.M. Schiphol Schroefbreuk
29.07.1937 PH-AKN Douglas DC-2 onbekend # Tip beschadigd
30.07.1937 SP-# # onbekend Twente Motorstoring
30.07.1937 M-2 Cierva C.30A Saebye Glanerbrug Verdwaald
31.07.1937 M-2 Cierva C.30A Saebye Glanerbrug Verdwaald
01.08.1937 PH-59 Grunau 9 (ESG) Polak, J. Teuge Harde landing
01.08.1937 PH-ALR Douglas DC-3G Geysendorffer, G.J. Allahabad Noodlanding
01.08.1937 PK-SAP de Havilland Moth Major Schütt, K.P. Bandoeng Noodlanding(F)
02.08.1937 PH-# # Hendriks Jansen, F. Apeldoorn Buitenlanding
06.08.1937 PH-27 Anfänger Kuyper, G.F. Teuge Kabelbreuk
08.08.1937 OO-ARB Renard RSV 26/180 Jacobs, A. Den Haag Noodlanding
09.08.1937 PH-AEB Fokker F.VIIa Deenik, P.A. Schiphol Botsing tegen PH-AKD
09.08.1937 PH-AKD Koolhoven F.K.43 geen Schiphol Aangereden door PH-AEB
09.08.1937 PH-28 Koekoek Schayck van, M.J. Teuge Tegen de grond gevlogen
10.08.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 Hopman, J.C. Schiphol Harde landing
11.08.1937 PH-AMZ Koolhoven F.K.52 Baumann, A. Soesterberg Harde landing
15.08.1937 F-APZA de Havilland Hornet Moth Lauwick, M. Gotinchem Noodlanding
15.08.1937 F-APZZ Caudron Lauwick, M. Gorinchem Noodlanding
16.08.1937 PH-AKI Douglas DC-2 onbekend # geen informatie
16.08.1937 PH-ALU Douglas DC-3 onbekend Twente Voorzorgslanding
17.08.1937 PH-AFI Carley Jumbo Snitslaar, A.D. Schiphol Neusstand
17.08.1937 PH-AJR Fokker F.XXII onbekend Schiphol Blies Scheldemus omver
17.08.1937 PH-# De Schelde Scheldemusch onbekend Schiphol Omgeblazen door PH-AJR
18.08.1937 PH-ARK Airspeed Envoy III geen Ypenburg Revindicatoir beslag
18.08.1937 PH-ARL Airspeed Envoy III geen Ypenburg Revindicatoir beslag
18.08.1937 PH-ALW Douglas DC-3 Stork, F.M. Djask Vertraging, remreparatie
19.08.1937 PH-# # Albrecht Goor Buitenlandingen
21.08.1937 PH-40 Grunau 9 (ESG 29) Loon van, A. Eindhoven Harde landing
25.08.1937 PH-46 Schneider Grunau Baby Vrielink, H. Teuge Botsing tegen obstakel
26.08.1937 PH-AMI De Schelde Scheldemusch Meulen v.d. Ypenburg Motor defect
26.08.1937 PH-25 Schneider Grunau Baby Sloots, J.A.A.M. Ypenburg Botsing tegen obstakel
29.08.1937 PH-AKN Douglas DC-2 onbekend # Van de baan geraakt
31.08.1937 PH-65 Jacobs/DFS Rhönbussard Citroen, L. Apeldoorn Vleugel raakte de grond
00.08.1937 PH-AIU Pander Multipro Rollmann, H. Orly Beschadigd onderstel
00.08.1937 PH-ARU Koolhoven F.K.46 onbekend # geen informatie
01.09.1937 PH-ALT Douglas DC-3 onbekend # Starter aangezet
04.09.1937 PH-APN Koolhoven F.K.46 Sluyter, N.W. Schiphol Neusstand
04.09.1937 PH-58 Schneider Grunau Baby Nahmer von der, J.H. Eindhoven Botsing tegen afrastering
05.09.1937 PH-26 Grunau 9 (ESG 29) Rooij van, M. Beek Botsing tegen obstakel
05.09.1937 PH-44 R.R.G. Zögling Vliet van, J. Den Helder Harde landing
08.09.1937 PH-ALD Douglas DC-2 onbekend # Aanrijding
09.09.1937 PH-ARI Taylor J-2 Cub Sluyter, N.W. Schellingwoude Omgewaaid
11.09.1937 PH-32 Grunau 8 Nienhuis, H. Ypenburg Harde landing
12.09.1937 PH-AMI De Schelde Scheldemusch Kessler-Horn, E. Ypenburg Vliegfout(F)
14.09.1937 PH-ALU Douglas DC-3 onbekend # Aanrijding
15.09.1937 PH-# # onbekend Tholen Noodlanding
16.09.1937 D-# # onbekend Nuth Noodlanding
20.09.1937 PH-KOK de Havilland Dragonfly Kok de, J.E.F. Juba Vogelaanvaring
23.09.1937 G-ADLE Beech B17R Bos ten, F.J.J.M. Twente Buiklanding
24.09.1937 PH-APN Koolhoven F.K.46 Hartevelt, J. Schiphol Botsing tegen kruiwagen
00.09.1937 PH-AJE de Havilland Moth onbekend Schiphol Beschadigd
02.10.1937 PH-AJH Koolhoven F.K.46 geen Ypenburg Aangereden door PH-FKB
02.10.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 Hoek van, J.Ph. Ypenburg Botsing tegen PH-AJH
03.10.1937 PH-ALE Douglas DC-2 onbekend Twente Uitwijker
03.10.1937 PH-ALO Douglas DC-3 onbekend Twente Uitwijker
03.10.1937 PH-ALU Douglas DC-3 onbekend Twente Uitwijker
03.10.1937 PH-63 Grunau 9 (ESG) Baart, J. Beek Vliegfout
03.10.1937 D-AHIH Junkers Ju 52 onbekend Twente Uitwijker
03.10.1937 G-ACHB de Havilland Leopard Moth onbekend Twente Uitwijker
03.10.1937 G-AESV Heston Phoenix II onbekend Twente Uitwijker
03.10.1937 SE-BAB Douglas DC-3 onbekend Twente Uitwijker
06.10.1937 PH-ALS Douglas DC-3 Stork, F.M. Palembang Motorstoring
17.10.1937 PH-ALR Douglas DC-3G Hondon, J.J. Elexandrië Vertraging
17.10.1937 PH-55 Grunau 9 (ESG) Wannet, P. Heerlen Botsing tegen boom
17.10.1937 PH-56 Grunau 9 (ESG) Jansen, J. Eelde Harde landing
20.10.1937 PH-9 Grunau 9 (ESG) geen Teuge Aangegleden door PH-46
20.10.1937 PH-46 Schneider Grunau Baby Stuy, J. Teuge Overtrokken
22.10.1937 PH-AJK Koolhoven F.K.43 onbekend Twente Motorstoring
22.10.1937 OO-AGY Savoia-Marchette S.73P onbekend Twente Noodlanding
24.10.1937 PH-ALR Douglas DC-3G Abspoel, J.J. Parijs Vertraging
30.10.1937 PH-68 Göppingen Gö 1 Wolf Locher Amsterdam Lichte schade
00.10.1937 PH-APM Koolhoven F.K.46 onbekend # Harde landing
00.10.1937 G-ABWR Spartan Arrow Dijkstra, J.G. Soesterberg Noodlanding
04.11.1937 Veel uitwijkers naar Twente
05.11.1937 PH-ALV Douglas DC-3 Duimelaar, J.J. Parijs Vertraging
05.11.1937 PH-AMN de Havilland Puss Moth Bauling, A.L. Twente Reparatie
07.11.1937 PH-ALR Douglas DC-3G Abspoel, J.J. Karachi Vertraging
07.11.1937 PH-10 R.R.G. Zögling Thonus, P. Maaldrift Vleugel raakte de grond(F)
08.11.1937 G-AEWE Curtiss T32 Condor Garner, W.L. Schiphol Botsing tegen grenslichten
13.11.1937 PH-ALO Douglas DC-3 Roller te, .J.C. Andir Motorstoring
20.11.1937 PH-ALI Douglas DC-3G Viruly, A. Marseille Vertraging
26.11.1937 D-ARAM Junkers Ju 52 Puhrmann Schiphol Weggezakt
26.11.1937 OY-DYF Fokker F.VIIa Hedal Schiphol Weggezakt28.11.1937 PH-FKD Koolhoven F.K.46 Rochat, V.P. Ypenburg Harde landing
28.11.1937 PH-25 Schneider Grunau Baby II Bink de, E. Ypenburg Botsing tegen randlicht
28.11.1937 PH-69 Grunau 9 (ESG) Krikke, IJ. R. Rotterdam Harde landingen
30.11.1937 PH-ALH Douglas DC-3 onbekend # Aanrijding
04.12.1937 YR-PIF Douglas DC-3 Zimmermann Schiphol Weggezakt
05.12.1937 PH-ALI Douglas DC-3G Sillevis, L. Brindisi Vertraging
05.12.1937 PH-ALP Douglas DC-3 Smirnoff, I.W. Marseille Vertraging
08.12.1937 PH-ARE Douglas DC-3 Bax, G. Marseille Vertraging
10.12.1937 PH-ARG Douglas DC-3 Veenendaal van, W. Parijs Vertraging
12.12.1937 PH-ALP Douglas DC-3 Moll, J.J. Napels Motorstoring
17.12.1937 PH-AKC Koolhoven F.K.43 Plesman, J.C. Eelde Harde landing
17.12.1937 PH-FKD Koolhoven F.K.46 onbekend Ypenburg As gebroken
17.12.1937 PH-FKJ Koolhoven F.K.53 Junior Coppers, Th.H.J. Waalhaven Motorstoring
17.12.1937 PH-# Grunau 8 geen Ypenburg Omgewaaid
27.12.1937 PH-AL0 Douglas DC-3G Roller te, G.J.C. Rangoon Vertraging
22.12.1937 G-ADLE Beech B17R Bos ten, F.J.J.M. East Farleigh Noodlanding
26.12.1937 PH-36 Grunau 9 (ESG 29) Weijers, Chr. Venlo Over de kop
30.12.1937 PH-ALW Douglas DC-3 Brugman, L.A. Athene Zuigerbreuk
00.12.1937 PH-APZ Lambach HL.II geen Ypenburg Gescheurd beslag
00.00.1937 PK-AFD Fokker F.VIIb-3m onbekend Cheribon Weggezakt(F)
00.00.1937 PH-20 Kassel 12 onbekend Zandvoort Over de kop(F)
NEDERLANDSE ONGEVALLEN EN INCIDENTEN 1937
12.01.1937 PH-AML Koolhoven
F.K.51 5118 Amiens(F) Terug / Top
Het vliegtuig vertrok vanaf Waalhaven voor een vlucht naar Parijs.
Maar 's avonds was er nog geen bericht van aankomst en ook van de velden langs de route kon
geen bevestiging van ontvangst worden gekregen.
Opeens kwam er op Waalhaven het telegram “Bien atteri” binnen. Maar ook de volgende dag kon
nergens bevestiging
van die landing gekregen worden!
“Het vermoeden ligt thans voor de hand, dat het vliegtuig geland is op clandestiene wijze en
dat het voornemen bestaat dit vliegtuig te bestemmen voor onwettige, althans voor ongeoorloofde
doeleinden”. Doorverkoop naar Spanje dus.
Vlak daarop verklaarde de heer Koolhoven dat het vliegtuig wegens mist een noodlanding had
gemaakt op ongeveer
is niet (?HD) duidelijk, want het toestel kwam
natuurlijk wel in Spanje terecht!
Bestuurder:
A. Baumann.
Correspondentie over de mysterieuze landing van Baumann. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
13.01.1937 D-# # = Emmer-Compascuum Terug/Top
In
de namiddag landde op een perceel ingezaaid koren een Duitse eendekker.
Het toestel heeft ongeveer een kwartier aan de grond gestaan, de motor werd niet afgezet.
De inzittenden kwamen uit het toestel en vroegen aan ooggetuigen hoe ver ze van de Duitse
grens verwijderd waren. Dat was ongeveer
Hierna steeg het toestel weer op en verdween in Oostelijke richting.
Het verslag dat de burgemeester van Emmen van
het gebeurde naar de luchtvaartdienst stuurde.
(Coll. H. Dekker)
15.01.1937
PH-AKQ
16.01.1937 PH-AIT Pander EH 120 36 Stompwijk Terug / Top
De instructeur zou met de passagier, ook een vliegtuigbestuurder, een oefenvlucht maken.
De passagier zou mogelijk in dienst treden bij het Nederlands Instituut voor Zweefvliegen
waarvan de bestuurder directeur/chef instructeur was.
Als onderdeel van de oefening zou een daling d.m.v. een vlakke vrille worden gedemonstreerd,
dat was voor de instructeur een routinematige manier om na het opslepen van een zweefvliegtuig
de Pander weer naar beneden te brengen.
Direct na het in de vrille brengen merkte de instructeur al dat het vliegtuig anders dan
anders reageerde. Wat hij ook deed, de vrille zette door en het vliegtuig sloeg tegen de grond.
Het werd geheel vernield, de passagier werd gedood, de
instructeur werd gewond.
Voor het abnormale gedrag van de Pander kon bij het onderzoek geen andere verklaring gegeven
worden dan dat de instructeur een kunstvluchtfiguur had uitgevoerd met een te
zwaar beladen toestel.
Voor kunstvlucht was het maximumgewicht van de
Pander
deze vlucht meer dan
techniek die de bestuurder toepaste "ontoelaatbaar moet worden geacht".
Bestuurder: J.K. Hoekstra.
Passagier: P. Bosch(†).
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
Twee foto's van het totaal vernielde toestel. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
Tenslotte een foto, uit de collectie van Ed Nolte, die een goed overzicht van de ravage geeft.
 |
 |
Op 1 januari 1937 trad de Luchtvaartrampenwet in werking. Het ongeval met de PH-AIT was het eerste ongeval
dat in het kader van die wet door de nieuwe Raad voor de Luchtvaart werd onderzocht.
En dus was de uitspraak d.d. 3.5.1937 de eerste openbare uitspraak. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
19.01.1937 PH-MAG WACO UIC 3790 Mont-l'Evèque(F) Terug / Top
gerepareerd en zou door vier NLS-mensen terug naar Nederland gevlogen worden.
De oorzaak van het ongeval is niet vastgesteld. Het wekt de indruk dat de bestuurder in
een donkere cumuluswolk vliegend eerst zijn oriëntatie en daarna de macht over het vliegtuig
verloren heeft.
Ooggetuigen verklaarden “In een donkere wolk werd een vliegtuig gehoord, waarvan het
motorgeluid plotseling sterker werd. Na enige ogenblikken verscheen het vliegtuig, met
de neus vrij steil naar beneden gericht, aan de onderzijde van de wolk.
Het vliegtuig werd daarna opgetrokken op een hoogte van ca.
hebben wij gezien dat kleine onderdelen van het vliegtuig loslieten.
Vlak daarop brak de linkervleugel af daarna de rest van het vliegtuig tegen een
dijkrand te pletter sloeg”.
Het vliegtuig werd totaal vernield, de vier inzittenden werden gedood.
Bestuurder: A.R. Somer(†)
Bestuurder: J.B.A. Tissot(†)
Gwk: A. Hoeven(†)
Gwk: J. Maltha(†)
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd ingetrokken op 21.1.1937.
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
De hierboven genoemde bestuurders zaten op de voorste zitplaatsen maar wie van de twee
de feitelijk bestuurder was kon niet nagegaan worden.
Het vliegtuig kon vanaf beide posities bestuurd worden.
De beide andere slachtoffers, A. Hoeven en J. Maltha, waren werktuigkundigen van de NLS.
Duidelijk is wel dat er van het toestel niets bruikbaars meer over was.
(Coll. H. Dekker)
Bericht in Het Nieuws van den Dag 21.1.1937.
De laatste pagina's van het Franse Proces-Verbal de l'Enquete. (Coll. H. Dekker)
In het Franse rapport werd ook twijfel geuit aan de constructie: "In het Franse rapport wordt de constructie afgekeurd"
Gevolgd door een brief van de RSL aan de Luchtvaartdienst over de proefvluchten en de -invloed van- de
positie van het zwaartepunt. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
PH-XAA |
 |
 |
 |
 |
26.01.1937 D-# ballon = Dinxperlo Terug / Top
Een ballon uit Keulen werd door de wind tegen een bomenrij geblazen en ernstig beschadigd.
Zutphensche Courant 27.1.1937 (KB)
05.02.1937
PH-AKT
Wegens een ernstige motorstoring moest de bestuurder, al boven Het Kanaal vliegend,
terugkeren naar Eastchurch.
Bestuurder:
G.J.C. te Roller.
10.02.1937
PH-AKJ
Schade
aan de grond opgelopen Dfl. 45,-.
11.02.1937
PH-AKS
Schade aan de vleugel opgelopen terwijl het toestel aan de grond stond.
Kosten
Dfl.
114,21.
12.02.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 4604 Ypenburg Terug / Top
Het toestel werd gerepareerd nadat het over de kop geslagen was. Maar in welke fase van
de vlucht dat gebeurde is mij niet bekend.
Bij deze reparatie werden de schuifkappen van de cockpit verwijderd en daarna had het toestel
dus open zitplaatsen.
Mogelijk is dit het beschadigde toestel waarvan in Vliegwereld 11.3.1937 een foto werd
gepubliceerd.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 12.2.1937 en weer uitgereikt op 25.3.1937.
Volgens de firma Koolhoven hadden de wijzigingen
een te verwaarlozen invloed op gewicht en zwaartepunt.
Lees: toezicht op de reparatie en een BvL-keuring is
overbodig.
(Coll. H.
Dekker)
]
13.02.1937
PH-ALF
Op de baan lagen veel plassen en natte sneeuw. Bij de landing werd dat met kracht omhoog
geworpen en werden de flaps beschadigd.
17.02.1937 D-ENUZ Heinkel
He
Noodlanding.
25.02.1937 D-OLUE Junkers W 34 = Hunsel Terug / Top
De bestuurder was in Brunswijk opgestegen voor een vlucht naar Düsseldorf.
Hij raakte verdwaald en landde in Limburg tussen Weert en Roermond.
Op 27/2 steeg
hij weer op.
Bestuurder:
Korp. Küll.
NB. Het Rotterdamsch Nieuwsblad geeft als kenmerk D-OIUI.
Bericht in het Rotterdamsch Nieuwsblad 26.2.1937.
04.03.1937 PH-AJH Koolhoven F.K.46 4601 Haamstede Terug / Top
Het toestel sloeg over de kop. Of dat bij de landing, of daarna tijdens het taxiën gebeurde,
is mij niet bekend. Wel dat de gehele bovenvleugel opnieuw bekleed moest worden en dat de
propeller vernield was.
Bestuurder: J.J. Vriesendorp.
NB. De datum 4/3 komt uit een officiële LVD-opgave, in de brief hieronder wordt echter 14/3 genoemd.
Dat is waarschijnlijk geen vergissing want het Bewijs van Luchtwaardigheid werd ingetrokken op 15.3.1937.
Het reparatierapport van de NV NLS.
De in eze brief genoemde daum 14/3 is niet correct!
(Coll. H. Dekker)
Bericht in het Rotterdamsch Nieuwsblad 16.3.1937.
(Coll. Gerard Casius)
05.03.1937 PH-AMA De Schelde Scheldemusch 51 Gravesend(G) Terug / Top
Het toestel was vlak daarvoor naar Gravesend gebracht en er zouden proefvluchten uitgevoerd
worden door de Engelse vertegenwoordiger van “De Schelde”.
Tijdens een der door deze vlieger uitgevoerde vluchten is het vliegtuig bij het beschrijven
van een scherpe bocht door remous achter een paar hangaars neergedrukt.
Het raakte met de rechter ondervleugel de grond en is vervolgens
tegen de grond geslagen.
De
bestuurder kwam er met een paar schrammen vanaf.
Bestuurder: R.S. Doig.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd ingetrokken op 6.3.1937 en weer uitgereikt op 20.8.1937.
Illustratie van de crash uit de Scheldemusch-boekje van Hugo Hooftman.
 |
 20.01.1934
PH-AJH Koolhoven
F.K.46
Waalhaven
onbekend
Onderstel verbogen
|
De CAA zag af van een onderzoek en dus besloot onze Luchtvaartdienst er zelf een in te stellen.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
09.03.1937 PH-ALB De Schelde Scheldemusch 49 Parijs(F) Terug / Top
Een melding van een incident waarover ik verder niets heb kunnen vinden!
Maar met de wetenschap dat ook het hierboven beschreven ongeval door diverse bronnen aan
de PH-ALB toegeschreven werd/wordt is het ook mogelijk dat e.e.a. op een misverstand berust.
11.03.1937 G-# Miles M.3 Falcon = Schiphol Terug / Top
Zakte
bij de landing op het nieuwe Schiphol in de modder weg.
15.03.1937 D-ITPO Focke-Wulf Fw 47D 941 Bierum Terug / Top
De bestuurder van het vliegtuig dat voor de Reichsamt für Wetterdienst te Norderney vloog
werd door mist verrast en maakte een voorzorgslanding om zich te oriënteren.
Na de weg te hebben gevraagd, steeg hij weer op zonder de komst van Nederlandse autoriteiten
te hebben afgewacht.
Daarover werd hij, na een
Nederlandse klacht, in Duitsland onderhouden.
17.03.1937 PH-AJA Fokker F.XXXVI 5348 Croydon(G) Terug / Top
Taxiënd
op het platform werd een paaltje geraakt.
17.03.1937
PH-AKQ
Schade
op de grond opgelopen Dfl. 31,60.
20.03.1937 PH-EHE Fokker F.VIIa 4984 Béziers(F) Terug / Top
Midden februari had de Nederlandse eigenaar Ch.E. Jacobs het in Toulouse staande toestel
verkocht en de nieuwe eigenaar om toezending van de papieren, en verwijdering van de
kenmerken verzocht.
Later bleek dat er met het toestel
gewoon doorgevlogen werd, mèt de Nederlandse kenmerken.
Op 20/3 is het, bestuurd door “den handelsreiziger Schuhmacher” geland op een veld bij
Bézier, ongeveer
bestuurder een kort onderhoud met de piloot had.
Direct hierna wilde de bestuurder weer opstijgen maar door het zware terrein lukte dit niet.
Boeren uit de omgeving waarschuwden de gendarme en die stelden vliegtuig en bestuurder in
verzekerde bewaring.
Twee
dagen later werd het vliegtuig door onbekenden in brand gestoken.
Zoals bekend werd het gebruikt om kostbaarheden uit Spanje te gelde te maken om wapens
voor de Spaanse Republikeinen aan te schaffen.
Bestuurder:
Schuhmacher.
25.03.1937 PH-AKI Douglas DC-2-115E 1355 Rome(I) Terug / Top
Reparatie aan staartwiel. Het leverde een dag vertraging op.
25.03.1937 PH-AMX Koolhoven F.K.51 51105 Waalhaven Terug / Top
Tijdens de één-uurs vlucht in het kader van de BvL-proeven trilde de deksel van het
patronen-compartiment in de vleugel open. Het werd door de luchtstroom krom
geslagen.
Bestuurder: A. Baumann.
Uit het commentaar van Baumann na de vlucht. (Coll. H. Dekker)
29.03.1937
PH-AKT
Als
gevolg van een ernstige motorstoring moest motor #2 vervangen worden, schade
Dfl. 3009,-
03.04.1937
PH-ALP
Voor aflevering verongelukt in de Verenigde Staten.
Het toestel was onderweg van Union Air Terminal (Burbank) naar North Beach Airport
(NYC) om daar ingescheept te worden voor aflevering aan KLM.
Het botste “head on” tegen de Mount Baldy (
om het leven.
Gezagvoerder: Glen C. Moser(†)
Copiloot: J. Wolford(†)
B. Troyt(†).
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
Bericht in Arizona Republic, 9.4.1937. (Coll. Chris McDoniel)
Bericht in Tubantia 5.4.1937. (Coll. Jan Evert Leeuw)
 |
 |
06.04.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 4604 Ypenburg Terug / Top
Tijdens de landing raakte de linkervleugel de grond. Onderkant en aileron licht beschadigd.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd ingetrokken op 6.4.1937 en weer uitgereikt op 22.4.1937
Een gebruikelijke procedure was de controle van H.J. Takens op de reparatie. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
06.04.1937 OO-ARB Renard 26/180 = Leur Terug / Top
De bestuurder raakte als gevolg van een defect kompas verdwaald. Na geruime tijd zoeken zette
hij het toestel wegens dreigend brandstofgebrek aan de grond.
Bestuurder: A. Jacobs.
Bericht in Het Vaderland 7.4.1937. (KB)
07.04.1937
PH-AKQ
Als
gevolg van een ernstige motorstoring moest de motor vervangen worden, schade
Dfl. 2604,09.
09.04.1937 D-IPYS Arado Ar 66 = Twente Terug / Top
De bestuurder was onderweg van Oldenburg naar Düsseldorf en raakte verdwaald.
Hij
landde op vliegveld Twente.
Bestuurder:
J. Fischer
Bericht in Tubantia 10.4.1937. (Coll. Jan Evert Leeuw)
 |
 |
10.04.1937 D-EOVE Bücker Bü 131 Jungmann = Holten Terug / Top
De leerling-vlieger van de vliegschool Essen-Mülheim raakte door de mist verdwaald en
maakte een voorzorgslanding aan de voet van de Holterberg.
Het vliegtuig bleef onbeschadigd en het werd op de dag erna door een instructeur naar
Duitsland teruggevlogen.
Bestuurder:
J. Müller.
Bericht in Het Vaderland 11.4.1937. (KB)
13.04.1937 PH-ADZ Fokker F.VIIa 2 # Terug / Top
PH-AJL Koolhoven
F.K.43 4306
De
taxiënde PH-AJL botste tegen de geparkeerd staande PH-ADZ, schade Dfl. 175,-.
17.04.1937 PH-FKA Koolhoven F.K.46 4603 Heerhugowaard Terug / Top
Onder toezicht van de instructeur werd een overlandvlucht gemaakt naar Texel.
Op de
terugweg begon de motor in toeren terug te lopen en er werd besloten tot een
noodlanding.
Aan de grond werd nog wat proefgedraaid en gesleuteld en, zonder dat een duidelijke oorzaak
werd gevonden, liep de motor bij opnieuw aanslaan zomaar weer correct.
De instructeur maakte eerst nog een proefvlucht zonder de leerling, waarna besloten werd om
toch maar samen naar Schiphol terug te vliegen.
Op
Schiphol werd geconstateerd dat de vlamdover van de carburateurverwarming
vermolmd was.
Instructeur:
A.F. Postmaa. Leerling: L. Korndörfer.
Het rapport van instructeur Postmaa over de noodlanding
die hij met leerling Korndörfer maakte. (Coll. H. Dekker)
18.04.1937 G-ADMP de Havilland D.H.87B Hornet Moth 8082 Oostelbeers Terug / Top
De dames waren onderweg van Dresden naar Brussel en hadden het plan om een tussenlanding
te Eindhoven te maken.
Ze raakten uit de koers en zetten het toestel bij Oostelbeers aan de grond.
Ze werden per auto naar Eindhoven
gebracht en de volgende dag kwamen ze terug en stegen weer op.
Bestuurster:
M.K. Wilberforce.
18.04.1937 ZS-AIS de Havilland D.H.82A Tiger Moth = Marseille(F) Terug / Top
Op deze dag vertrok de Nederlandse sportvlieger Proost uit Pisa voor de etappe Pisa-Marseille
van zijn vlucht van Johannesburg naar Amsterdam.
Op 23/4 meldt Het Vaderland dat hij niet in Marseille is aangekomen en dat er dus reden
tot ongerustheid is.
Nader onderzoek naar de heer Proost, zijn vliegtuig en het verdwijnen van beiden heeft
niets opgeleverd.
Bericht in Het Vaderland 23.4.1937. (KB)
 |
 |
21.04.1937 PH-AGQ Koolhoven F.K.41 4105 Schiphol Terug / Top
Het toestel taxiede langs de opgebroken baan naar het platform. Vlak voor de overgang van
gras naar beton hoorden de inzittenden een geluid van iets wat brak.
Toen ze uitstapten bleek dat de staartsteun was afgerukt en het
richtingsroer was ingedrukt
Instructeur:
S. de Mul. Leerling: Verhorst.
| Het commentaar van de heer De Winter op de schadegevallen van de PH-AGQ en PH-AJN(14/5). (Coll. H. Dekker) Het rapport betreffende de taxieschade van instructeur S. de Mul. (Coll. H. Dekker)  |
 |
21.04.1937 PH-AKJ Douglas DC-2-115E 1356 Rotterdam Terug / Top
Botste
met het staartwiel tegen de grensmarkering van het veld.
22.04.1937 D-AROZ Dornier Do.18V-6 255 Schellingwoude Terug / Top
Voorzorgslanding
wegens een oliestoring.
30.04.1937 PH-AKN Douglas DC-2-115E 1360 # Terug / Top
Motor
beschadigd door het breken van een zuiger.
02.05.1937 PH-FKA Koolhoven F.K.46 4603 Eindhoven Terug / Top
PH-19 Grunau 9 (ESG
29)
=
Tijdens het naar de baan taxiën zag de bestuurder weliswaar dat ook de PH-19 door een
auto die kant op werd gesleept. Toch overtuigde hij zich niet goed of hij ongehinderd
kon starten.
Op het ogenblik dat het vliegtuig startte, stopten auto en zweefvliegtuig.
Net toen het loskwam werd het door de wat vlagerige wind enigszins naar rechts gezet,
daardoor raakte het rechter wiel van het vliegtuig de bovenrand van de
voorruit van de auto.
Door de botsing zakte het vliegtuig nog wat door en raakte vervolgens de spantoren van
de ESG, zakte op de grond en kwam schuivend, een kwart cirkel beschrijvend
tot stilstand.
Toen de bestuurder het vliegtuig zag aankomen probeerde hij achteruitrijdend zoveel
mogelijk ruimte te scheppen. Tja, daar stond dat zweefvliegtuig.
Dat werd dus
èn aangereden èn aangevlogen! Het werd totaal vernield.
Bestuurder PH-FKA: J.P.M. Rooyakkers. Bestuurder PH-19: H. van Waveren.
Bestuurder van de
auto: M.P.C. van den Heuvel.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid van de PH-FKA werd geschorst op 3.5.1937 en weer uitgereikt op 11.8.1937.
De openbare uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart. (Coll. H. Dekker)
Gevolgd door het rapport van havenmeester Castendijk. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Links het ongevallenrapport van de PH-19 met hieronder een
situatieschets.
(Coll. H. Dekker) Provinciale Zwolsche courant 5.5.1937  |
05.05.1937 PH-AKI Douglas DC-2-115E 1355 Boulla(SX) Terug / Top
Het toestel kwam van Rhodos en zou landen op Athene-Dekelia. Volgens de weerberichten
was het weer langs de route goed genoeg en was het zelfs nog aan het opklaren.
Dekelia meldde 3-
Toen de “Kievit” echter het dal waarin Dekelia lag naderde, woedde daar een hevig onweer.
De bestuurder probeerde enige malen het veld te bereiken maar dat mislukte.
Onderwijl verplaatste de bui zich (of werd groter) in de richting van de zee.
Hierdoor werden bijvoorbeeld de Piraeus en Athene aan het oog onttrokken.
Maar ook dreigde een veld, dat de gezagvoerder bij het rondcirkelen al een paar keer
waargenomen had als geschikt voor een noodlanding, uit zicht te raken.
Hij
besloot daarom tot een onmiddellijke noodlanding.
De
landing verliep vlot, maar tijdens de uitloop reed het toestel na zo'n
enige kuilen, waardoor het opsprong en het rechter onderstel ernstig werd beschadigd.
Het vliegtuig maakte een halve draai naar rechts en botste tegen een huisje, waarna het
tot stilstand kwam. De passagiers waren voorbereid, maar hadden slechts enkele schokken
gevoeld. Ze konden ordelijk het toestel verlaten.
De volgende dag werden de passagiers opgehaald door de PH-AKS.
Bestuurder: J.J. Moll. Copiloot: N.W. Bos. Boordwerktuigkundige: C. Spaans.
Telegrafist: P.A.J.M. Hirdes.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 7.5.1937.
Zomaar in een bakje op een DSC-conventie! (Coll. H. Dekker)
 |
 |
Nieuws van de Dag 15.12.1937, via K. Kalkman. Haagsche Courant 8.5.1937
Bericht in Het vaderland 6.5.1937. (KB) Het rapport van gezagvoerder Moll aan de chef
Vliegdienst. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
 |
Foto's in de Telegraaf 8.5.1937.  |
07.05.1937 PH-IPM General A. Monospar ST-25 Jubilee 51 Noordwijk Terug / Top
Wegens snel opkomende mist moest een noodlanding op het strand vijf km ten Noorden van
Noordwijk-Radio gemaakt worden. Het toestel sloeg over de kop en werd zo ernstig beschadigd
dat het afgeschreven moest worden.
Een andere bron zegt echter dat de beschadiging nog wel meeviel, maar dat het toestel te
dicht bij de vloedlijn stond en door de volgende vloed
overspoeld werd.
Bestuurder: W.A. Rademaker.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 7.5.1937
| Het BvL werd door de Luchtvaartdienst geschorst.
(Coll. H. Dekker) Van de site geschiedeniszeeland.nl heb ik onderstaand fragment gekopieerd.  |
 |
08.05.1937 D-ERY # = Maasniel Terug / Top
Bestuurder was verdwaald en zag de Maas voor de Rijn aan.
Bestuurder: Wagner.
Bericht in de Limburger Koerier d.d. 10.5.1937. (Via Nick Wiegersma)
13.05.1937 PH-AED Fokker F.VIII 5041 # Terug / Top
Propellerschade
op de grond, Dfl. 182,50.
13.05.1937 PH-AKD Koolhoven F.K.43 4309 # Terug / Top
Schade
op de grond, Dfl. 186,62.
14.05.1937 PH-AJN Koolhoven F.K.41 4106 Schiphol Terug / Top
Bij het wegtaxiën van de opstelplaats bleef de staart haken achter een metalen plaat.
Die was daar in het hoge gras neergelegd en niet gemarkeerd.
De schade
was vrij ernstig, de reparatie duurde een week.
Bestuurder:
A.F. Postmaa.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
17.05.1937 PH-# # # Boven-Smilde Terug / Top
PH-# # #
van Eelde waar ze deelgenomen hadden aan het vliegfeest.
Boven Boven-Smilde brak de kabel en werden beide toestellen aan de grond gezet.
20.05.1937 PH-# Rumpler = Castricum Terug / Top
De Eerste Zaanse ZC had medio 1935 een Rumpler van de LVA op de kop getikt en daar werd
grondtraining op gegeven. Op eerste Pinksterdag zou worden getraind en gemakshalve werden
de vleugels van het vehikel de dag ervoor al buiten gelegd.
Toen men op die mooie Pinksterdag arriveerde bleken de schapen de vleugel 'afgegraasd'
te hebben. Exit Rumpler.
21.05.1937 PH-AKB Koolhoven F.K.43 4307 Ypenburg Terug / Top
Harde
landing, schade Dfl. 74,29.
21.05.1937 D-IDHO Arado Ar 66c 828 Zijldijk Terug / Top
De bestuurder was de weg kwijt en bovendien begon z'n brandstofvoorraad nogal te slinken.
Hij maakte een oriëntatielanding bij Zijldijk (bij Roodeschool) en vroeg aan voorbijgangers
zijn positie.
Toen hij die wist, wilde hij weer opstijgen maar tijdens deze lange startaanloop
(hij had de wind in de rug) raakte hij een passerende fietser en daarna een geparkeerd
staande auto.
Het toestel werd zwaar beschadigd, onderstel eraf, propeller gebroken en ondervleugel
een stuk korter. De fietser kwam om het leven.
De bestuurder moest in Duitsland voor de krijgsraad verschijnen.
Bestuurder: F. Jäckel.
Fietser: M. Schoonveld(†).
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
Verschillende bronnen geven verschillende beschrijvingen. De dagbladpers schrijft dat het bij de landing
gebeurde, een collega-historicus zegt dat
het bij het weer opstijgen gebeurde.
|
Het Noorden in woord en beeld 28.5.1937 via Karel Kalkman
|
Nieuwsblad van het Noorden 22.5.1937, via K. Kalkman.  |
Bericht in Het Vaderland 21.5.1937. (KB)
 |
 |
22.05.1937 PH-AKB Koolhoven F.K.43 4307 Ypenburg Terug / Top
De schade van de vorige dag was snel gerepareerd want voor deze dag wordt weer een
grondschade aan het onderstel (Dfl. 55,69) opgegeven.
22.05.1937 PH-ALH Douglas DC-3-194B 1935 # Terug / Top
Grondschade
aan hoogteroer, Dfl. 74,29.
23.05.1937 Düsseldorf III Vrije ballon = Den Haag Terug / Top
Na een ballonwedstrijd vanuit Düsseldorf landden er zeven ballons in ons land.
Mij bekend zijn Hooge Vuursche, Liesbosch, Vogelenzang, Noordwijk, Boschjes van Poot en
's avonds nog twee in Den Haag.
Eén daarvan landde achter de Kwartellaan en vernielde over een lengte
van
militaire telefoonleiding.
Bij de andere landingen ontstond geen vermeldenswaardige schade.
NB. De beschrijving in Het Vaderland is wat onduidelijk over het correcte aantal, zes of zeven.
Bericht in Het Vaderland 24.5.1937. (KB)
 |
 |
25.05.1937 PH-ALF Douglas DC-2-115L 1585 # Terug / Top
Tijdens
de start ging de cabinedeur open en werd beschadigd.
28.05.1937 PH-ALF Douglas DC-2-115L 1585 # Terug / Top
Schade
aan de grond, Dfl. 70,90.
00.05.1937 PH-AJG de Havilland D.H.82 Tiger Moth 3190 # Terug / Top
Kort na de start raakte een bout van het onderstel los en dat betekende een landing op
één wiel. Het toestel werd slechts licht beschadigd.
00.05.1937 PH-AJZ Koolhoven F.K.41 4107 # Terug / Top
Licht
beschadigd, in mei werd de reparatie gekeurd. Het BvL is niet geschorst
geweest.
00.05.1937 PH-APM Koolhoven F.K.46 4606 Haamstede Terug / Top
Bij de start vanaf het strand kwam het toestel in een mui terecht en vloog over de kop.
Alleen de schroef werd beschadigd.
Het toestel was op het strand geland
omdat de bestuurder in zee wilde baden!
05.06.1937 PH-AKP Douglas DC-2-115E 1362 Schiphol Terug / Top
Na de landing taxiede het toestel naar het platform. De motoren werden afgezet en de
hoofdschakelaar uitgezet.
Op dat moment merkte de bestuurder dat de druk snel terugliep en dat het gewenst was dat
er wat druk bij werd gepompt.
Bij de uitvoering daarvan maakte de boordwerktuigkundige een essentiële fout, hij bediende
de kraan foutief en vlak daarop klapte het linker wiel in.
De linkervleugel werd ernstig beschadigd en ook de propeller liep schade op.
Ook een grondwerktuigkundige kwam even klem te zitten onder de vleugel, maar die werd
daarbij gelukkig maar oppervlakkig
gewond.
Hierna drong het RSL aan op een vergrendeling op deze handle en die werd ook inderdaad
aangebracht.
Gezagvoerder: P. Noomen. Telegrafist: G.J.C. Overweg. Boordwerktuigkundigen: A. Dettingmeijer
en H.H. Sijbrant.
Dat de BB-vleugel vervangen moest worden is wel duidelijk! (Coll. H. Dekker)
 |
 |
BWK Dettingmeijer en dhr. De Winter maakten een rapport van het gebeurde. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
06.06.1937 PH-ARA Cierva C.30A 743 Waalhaven Terug / Top
Het toestel zou naar Ypenburg overgevlogen worden om daar te demonstreren.
De bestuurder bereidde de vlucht op de normale manier voor, wèl bracht hij de rotor op een
iets hoger toerental i.v.m. de hoge luchttemperatuur en de geringe
windsnelheid.
Het relaas van de bestuurder over de start wijkt af van dat van een getuige.
De
bestuurder had de indruk dat de autogiro na het loskomen zo'n
weer raakte en dat toen het onderstel bezweek, het toestel kantelde en op de zij liggend
tot stilstand kwam.
De getuige, een politieagent, nam waar dat het toestel al tijdens de aanloop scheef begon
te hangen en dat toen de rotor al de grond raakte.
Hoe het ook zij, de feitelijke oorzaak was het breken van een lasverbinding in het rechter
onderstel. De autogiro werd zwaar beschadigd en niet meer gerepareerd.
Het
wrak werd naar Engeland verkocht.
Bestuurder:
H.J. van der Velden.
Twee foto's van de restanten. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
De rivierpolitie was kennelijk ook belast met de verkeersregeling der luchtvaartuigen! (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
Bericht in Het Vaderland 7.6.1937. (KB) Schets van de schade aan het rechter onderstel. (Coll. H. Dekker)  |
09.06.1937 PH-AGQ Koolhoven F.K.41 4105 Soesterberg Terug / Top
Op 9 juni werd het toestel op Soesterberg in reparatie genomen. De beschadigingen waren
ontstaan doordat de motor aangeslagen werd met teveel gas en zonder blokken voor de wielen.
Het triplex van de onder- en zijkant van de romp werd gerepareerd en ook was de stijl van
romp naar linker stabilo geknikt.
Op 14 maart werd er een testvlucht mee uitgevoerd en gaf de chef-TD zijn goedkeuring om
het toestel door de lucht naar Waalhaven ter verdere afwerking over te vliegen.
De verklaring van de NLS aan de Luchtvaartdienst over de reparatie op Soesterberg en de toestemming van
Jhr.Ir. A. Krayenhoff om het toestel over te vliegen. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
Bestuurder: Q. Tepas.
daarna op Ypenburg. Daar werd hij door Haagsche politie gebeld om informatie over een (te)
laagvliegend vliegtuig.
Nou, daar wist hij dus alles van. En hij kreeg dus een proces-verbaal.
Opmerkelijk was echter dat hij zich van geen kwaad bewust was, omdat de Luchtvaartwet in
het betreffende artikel over laagvliegen met éénmotorige vliegtuigen spreekt en hij in
een tweemotorig toestel vloog.
Helaas, kennelijk dienen de piloten ook alle verschillende
Algemene Politieverordeningen te kennen want in die van Den Haag wordt dit onderscheid
niet gemaakt!
Bestuurder: H.M. Schmidt Crans.
 |
 |
16.06.1937 PH-ALR Douglas DC-3G-194 1939 Jhansi(VT) Terug / Top
Wegens een motorstoring moest een voorzorgslanding gemaakt worden tussen Allahabad en Jodhpur.
Dezelfde dag weer opgestegen.
Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer. Tweede piloot: C. de Wijs.
Boordwerktuigkundige: J.
Deltenre. Marconist: C.H. van Beukering.
Bericht in Het Vaderland 16.6.1937. (KB)
17.06.1937 76 Koolhoven F.K.46 4608 Poortugaal Terug / Top
Tijdens een testvlucht met dit nog niet aan de LVA afgeleverde toestel brak de schroef
en moest de Koolhoven invlieger een noodlanding maken.
Bestuurder:
Th.H.J. Coppers.
Bericht in Het Vaderland 18.6.1937. (KB)
19.06.1937 PH-ALH Douglas DC-3-194B 1935 Berlijn(D) Terug / Top
Bij het taxiën op vliegveld Tempelhof reed het toestel tegen een hek.
De schade aan
het stabilo/hoogteroer bedroeg Dfl. 78,-.
19.06.1937 PH-ALO Douglas DC-3-194B 1937 Eelde Terug / Top
De bestuurder moest wegens motorstoring een noodlanding maken. Cilinder #6 van motor #1
bleek gescheurd. Zuiger en cilinder werden ter plekke vervangen.
20.06.1937 PH-8 R.R.G. Zögling AZ.1 = Twente Terug / Top
's Middags omstreeks zes uur landde de PH-8 en kwam, vermoedelijk als gevolg van een
rukwind, na de uitloop in de sloot bij de Holthuizerweg terecht.
Hierbij sloeg het een kwartslag om en raakte daarbij een toekijkend meisje.
Ze liep
een gebroken rechterarm op.
Bestuurder:
J. van U.
Bericht in Tubantia 21.6.1937. (Coll. Jan Evert Leeuw)
21.06.1937 PH-AKO Douglas DC-2-115E 1361 Eelde Terug / Top
Bij het taxiën reed het toestel over een staartwielsteunijzer dat was blijven liggen.
Nu sprong het echter omhoog en beschadigde het hoogteroer. Schade Dfl.
115,10.
27.06.1937 PH-52 Schleicher Anfänger = # Terug / Top
Neergestort en totaal vernield. De vlieger kwam er goed vanaf.
27.06.1937
PK-# Douglas DC-2
= Manilla(RP) Terug / Top
uitstak en een groot deel van de hydraulische olie ontbrak.
Teruggekeerd naar Manilla en op het militaire vliegveld gerepareerd.
Op woensdag 30 juni teruggekeerd te Batavia.
28.06.1937 PH-AGQ Koolhoven F.K.41b 4105 Princenhage Terug / Top
De bestuurder, een leerling van de Rijksopleiding tot Bestuurder van Verkeersvliegtuigen,
zou een overlandvlucht Schiphol-Eindhoven-Ypenburg-Schiphol maken waarbij in Eindhoven
getankt moest worden.
Tegen 15.30 vertrok hij weer van Eindhoven en om 16.00 uur cirkelde hij boven het
St. Luciagesticht te
Tilburg. Daar werd de a.s. schoonmoeder van de bestuurder verpleegd.
Na
op een hoogte van 70 à
legde hij, een beetje gas gevend, het toestel weer vlak, waarbij hij wellicht het ook
een beetje optrok.
Getuigen zagen toen de rechtervleugel omlaag gaan en het toestel plotseling naar beneden
duiken.
Het dook onder een hoek van 65 à 75 graden, zonder een draaiende beweging uit te voeren,
tegen de grond. Bij de val heeft het vliegtuig ook nog de kruin van een boom afgerukt en
een andere boom ontworteld.
Het vliegtuig werd vrijwel geheel vernield, de bestuurder overleed 10 minuten
na het ongeval.
Geruchten die de ronde zouden doen over de kwaliteit van het betreffende toestel onder de
leerlingen van de Rijksopleiding, konden noch door gesprekken met hen, noch door kwalitatief
onderzoek aan delen van het wrak, worden bevestigd.
Bestuurder: J.M. Hommels(†)
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
Het geheel vernielde toestel in de tuin van Van Haperen. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
Het Proces-Verbaal van de politie te Princenhage. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
06.07.1937 D-# # = Goor Terug / Top
Tubantia meldt dat een Duits vliegtuig een noodlanding maakte op een stuk opgespoten
terrein nabij de Hengelerbrug. Het had een defect aan een leiding en steeg na een
kwartier weer op.
De verslaggever vermoedt dat dit hetzelfde toestel was dat om ca. 17.00 uur enige tijd
boven de sluis van Wiene Ambt-Delden cirkelde.
Bericht in Tubantia 7.7.1937. (Coll. Jan Evert Leeuw)
 |
 |
07.07.1937 PH-ALS Douglas DC-3-194B 1940 # Terug / Top
De
schade wordt omschreven als “standaard geraakt”.
08.07.1937 PH-AME De Schelde Scheldemusch 52 Vlissingen Terug / Top
Bij de landing raakte het toestel licht beschadigd doordat het neuswiel uit de vork schoot.
Met iets bredere moeren was het euvel verholpen.
Het incident(je) was niet bij de Luchtvaartdienst gemeld en die vroeg dus om opheldering. Rechts het antwoord.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
09.07.1937 PH-61 Dittmar Condor I = De Heul Terug / Top
“De Blauwe Vogel” werd opgesleept door de PH-AJI van het Nederlands Instituut voor
Zweefvliegen.
De bedoeling was om de derde proef voor het C-brevet, een
afstandsvlucht van tenminste
af te leggen. Hij startte zonder valscherm, het valscherm van het Instituut werd geregeld
uitgeleend aan de Haagsche zweefvliegclub die er zelf geen had.
Zo ook deze keer. De bestuurder had als tactiek om onder een cumulus thermiek op te pikken
en dan de stijging in de
wolk voort te zetten. Blindvliegend dus.
Ten
oosten van Leiden deed hij dat nog een keer. Hij steeg in de wolk door tot
daar begon het onrustig te worden en merkte hij dat z'n snelheidsmeter haperde, althans
schokjes vertoond. Bovendien had hij het gevoel dat hij hoogte verloor.
Opeens schoot hij de wolk uit en toen pas bleek dat hij in de wolk gedesoriënteerd was geraakt.
De Condor was dan ook niet uitgerust met blindvlieginstrumenten.
Hij bevond zich in een rugvrille en na de aanvankelijke paniek begon hij in te grijpen.
Hij duwde de knuppel naar voren, gaf tegenvoetenstuur en -aileron. Hierbij werd hij met
z'n hoofd tegen de cockpitkap geslagen, die raakte los maar bleef wel aan het toestel
vast zitten.
Vlak daarop hoorde hij een hevige knal en zag de linkervleugel afbreken ongeveer bij de
stijlaansluiting. Dat betekent dat er
van twee meter was blijven zitten.
Het vliegtuig raakte in een tolbeweging en nogmaals zag hij kans met 'prikken' en tegentrappen
het toestel weer min of meer rechtuit te laten vliegen.
Met een snelheid van ongeveer 200 km/u suisde het toestel naar beneden terwijl de bestuurder
de knuppel helemaal naar rechts en het voetenstuur helemaal naar links hield om de zaak
rechtuit te laten bewegen. Van manoeuvreren was natuurlijk geen sprake meer.
Alleen met het hoogteroer was nog enige invloed
mogelijk. Op een hoogte van ca
had hij het toestel horizontaal en begon de
manoeuvre om heelhuids aan de grond te komen.
Toen hij vlak boven de grond was trapte hij rechts helemaal uit zodat de hele rechtervleugel
de zaak afremde, trok de neus van het toestel nog op zodat het, met nog steeds voorwaartse
snelheid, terugviel op de staart.
De staart brak af en met een enorme slip tuimelde de rest van de romp in een sloot.
De
cockpitsectie bleef intact en ook de bestuurder liep geen schrammetje op. Zelfs
geen natte voeten.
Bestuurder:
J.H. van der Meer.
Twee foto's van de wrakstukken uit een album van ir. A.G. von Baumhauer. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
De uitspraak na het onderzoek door de Raad voor de Luchtvaart. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
 |
Bericht in Het Vaderland 26.11.1937.(KB)  |
Het RSL deed onderzoek naar de hout-eigenschappen "van eenige onderdeelen van het
zweefvliegtuig PH-61". (Coll. H. Dekker)
 |
 |
15.07.1937 PH-AKT Douglas DC-2-115H 1366 # Terug / Top
Hagelschade.
15.07.1937 PH-ALT Douglas DC-3-194B 1941 Athene(SX) Terug / Top
De “Torenvalk” (vlucht #455) krijgt een gescheurde cilinder en loopt een week vertraging op.
Geyssendorffer brengt met de PH-ALV “Valk” en nieuwe cilinder en neemt op de terugweg
passagiers en post mee.
Gezagvoerder: G.M.H. Frijns. Copiloot: H. Groeneveld. Boordwerktuigkundige: P.B. Blok.
Telegrafist: S. v.d. Molen.
Bericht in Het Vaderland 16.7.1937. (KB)
17.07.1937 PH-AKF Douglas DC-2 = # Terug / Top
Draad
geraakt.
18.07.1937 PH-ALA Koolhoven F.K.46L 4609 Ypenburg Terug / Top
Bij de nadering werd de slip te lang doorgezet zodat het linker wiel en de linkervleugeltip
de grond raakten.
Het toestel ging langzaam op de neus staan, de linkervleugel werd beschadigd, de propeller
vernield en de romp gedeeltelijk
ontzet.
Bestuurder:
C. van 't Groenenwout.
De havenmeester van Ypenburg lichtte de Luchtvaartdienst in en die besloot om geen onderzoek in te stellen.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
22.07.1937 PH-12 Grunau 9 (ESG 29) = Eindhoven Terug / Top
Bij
harde landing A-bok gekraakt.
Bestuurder:
Kok.
28.07.1937 PH-ALF Douglas DC-2-115L 1585 Brages(OO) Terug / Top
Het
toestel dat de dienst op Parijs vloog, met tussenlanding op Haren, was daar
weer opgestegen.
Alle
(7) getuigen verklaarden dat hun aandacht het eerst getrokken werd door het
abnormale geluid. Toen zat het toestel nog in de wolken en was dus niet
zichtbaar.
Ze zagen het toestel op een hoogte van ca.
direct dat het een rookspoor achterliet, sommigen dachten dat
hij aan het luchtschrijven was.
Ook zagen ze delen van het vliegtuig vallen.
Dat is een van de mysteries van dit ongeval,
tot een kilometer of 5 à 6 voor het punt van inslag werden van het vliegtuig afkomstige
voorwerpen gevonden,
zoals een nooddeur (3 km), de half verschroeide pet van de copiloot
en talloze
min of meer verbrande of gesmolten onderdeeltjes.
En op de laatste
al menselijke resten.
Met
een enorme klap sloeg het vliegtuig in de grond, de motoren zaten 2½ meter
diep,
en omdat het vliegtuig net getankt had ontstond er een enorme vuurzee
zodat het zeker
twee uur duurde voor het wrak benaderd kon worden.
Alle
inzittenden (15) kwam om het leven.
Zoals
gezegd, een duidelijke oorzaak is nooit gevonden, voor iedere veronderstelling
van de onderzoekers waren bewijzen zowel voor als tegen.
Gezagvoerder: C.Th.R. Steensma(†)
Copiloot: G. Geering(†)
Telegrafist: B. Ludekuize(†)
Stewardess: M.J. van der Laan(†)
Passagiers: A. Bloem(†); W. Canton(†); M. Goldbloom(†); B.F. Mun(†); N. Nathans(†);
C. Tondreau(†); R. Tondreau-Tollenaere(†); R. Trillo(†); F. Wetzlar(†); H. Wapperom;
G. Whitehouse(†).
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
Dit staartstuk was eigenlijk het enige nog herkenbare deel van het vliegtuig.
(Coll. H. Dekker)
Er bestaat een groot aantal foto's van deze ramp.
Hieronder een pagina uit een fotoalbum van ir. A.G. von Baumhauer. (Coll. H. Dekker)
Een aantal
bladzijden uit het Belgische onderzoeksrapport.
(Coll. H. Vandenbosch)
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
28.07.1937 PH-AMH De Schelde Scheldemusch 54 Schiphol Terug / Top
De Scheldemusch was sedert 7 juli op Schiphol gestationeerd om KLM-vliegers ervaring te
laten opdoen met een neuswielvliegtuig.
Tijdens een dergelijke vlucht vloog de bestuurder ca. vijf kilometer ten Zuiden van het veld
toen hij opeens een harde klap hoorde waarna het toestel hevig begon te trillen en naar
links over te hellen.
Hij sloot het gas en schakelde het contact uit. Toen het vliegtuig was snelheid verloor,
werd het trillen minder.
Bij oplopende snelheid werd het weer erger zodat de bestuurder zeer behoedzaam richting veld
zweefde. Daar
maakte hij een goede landing.
Het bleek dat een inspectieluik aan de linker ondervleugel opengeklapt en afgebroken was,
het was daarna tegen de schroef geklap en daar was een stuk van
ongeveer
afgebroken.
Bestuurder: H.C.M. Hakkenberg van Gaasbeek.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 19.8.1937 en weer uitgereikt op 17.9.1937.
Het relaas van bestuurder Hakkenberg van Gaasbeek.
(Coll. H. Dekker)
29.07.1937 PH-AKN Douglas DC-2-115E 1360 # Terug / Top
Grondschade,
vleugeltip beschadigd.
30.07.1937 SP-# # = Twente Terug / Top
Twee Poolse toestellen (SP-BMK en SP-BKO) maken op 30/7 een tussenlanding op weg naar de
Wereldjamboree op Ypenburg.
De volgende dag arriveerden nog de SP-AYK en SP-857 en nog een motortoestel en zwever die
beide mij niet bekend zijn.
Alle
zes vertrokken 31/7 weer, maar één motortoestel had motorstoring en moest
achterblijven.
De twee onbekende toestellen waren ongetwijfeld de SP-ZHP en SP-860, die waren tijdens
de Jamboree ook in Nederland.
 |
 |
01.08.1937 PH-59 Grunau 9 (ESG) 4 serie I Teuge Terug / Top
De
leerling ontkoppelde op
ca. tien meter stak hij zonder enige noodzaak het toestel naar de grond.
Het stuiterde weer omhoog maar vanaf acht meter herhaalde hij deze manoeuvre.
Daarbij brak de spanbok, de schaats en diverse spanten.
Op 8.2.1938 was de
reparatie voltooid.
Bestuurder:
J. Polak.
Ongevallenrapport 1937-1. (Coll. H. Dekker)
01.08.1937 PK-SAP de Havilland D.H.60G Moth Major 5083 Bandoeng(PK) Terug / Top
De bestuurder was vermoedelijk verdwaald en na lang zoeken, toen het donker begon te
worden, besloot hij tot een noodlanding.
Bij de nadering afgegleden en in brand gevlogen. Totaal verloren gegaan, de passagiere
kwam om het leven.
Bestuurder: K.P. Schütt
Passagier: R. Weber(†)
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
06.08.1937 PH-27 Schleicher Anfänger = Teuge Terug / Top
De leerlink trok te steil op waardoor de kabel brak. Hierna dook hij onder een hoek
van 60° tegen de grond. rechtervleugel voor- en achterligger bij beslag gebroken.
Bestuurder: G.F. Kuyper.
Ongevallenrapport 1937-2. (Coll. H. Dekker)
De (Nederlandse) bestuurder startte vanaf Schiphol met de bedoeling naar Texel te vliegen.
Door de zware mist raakte hij uit de koers en zette zijn toestel aan het Bezuidenhout aan
de grond. Toen de mist was opgetrokken steeg hij weer op.
Bestuurder:
A. Jacobs.
Bericht in Het Vaderland 9.8.1937. (KB)
09.08.1937 PH-AEB Fokker F.VIIa 3 Schiphol Terug / Top
PH-AKD Koolhoven
F.K.43 4309
Tijdens het taxiën botste de PH-AEB tegen de geparkeerd staand F.K.43 “Dar”.
De rechtervleugel van de “Dar” werd ernstig beschadigd, het rechter hoogteroer van
de PH-AEB moest vervangen worden.
Bestuurder PH-AEB: P.A. Deenik.De melding aan "Den Heer Directeur" en een rapportje met
een beschrijving van de schade aan de PH-AKD.
(Coll. H. Dekker)
Inspecteur De Winter heeft de hieronder ook omschreven reparaties gecontroleerd.
(Coll. H. Dekker)
09.08.1937 PH-28 Koekoek ZZ-3 Teuge Terug / Top
Na
een normale lierstart ontkoppelde de bestuurder op
Het toestel helde toen ongeveer 10° achterover. Toeschouwers zagen hem toen zonder reden
maximale roeruitslag naar rechts geven, het vliegtuig maakte dus een zeer scherpe bocht
en raakte eigenlijk tegelijk in een tolvlucht.
Na een halve slag dook het onder een hoek van 60° tegen de grond en werd zodanig beschadigd
dat
repareren niet meer overwogen werd.
De
bestuurder kwam er wonderwel met wat schaafwonden en een verzwikte enkel vanaf.
Bestuurder: M.J. van Schayck.
Deze foto uit de collectie H. Vrielink heb ik van de site van
Roy Wassink ("Het geheugen van Teuge") overgenomen.
Ongevallenrapport 1937-3. (Coll. H. Dekker)
10.08.1937 PH-FKB Koolhoven F.K.46 4604 Schiphol Terug / Top
De bestuurder zou de laplandingsproef ter verkrijging van Vliegbewijs A gaan uitvoeren.
Nadat hij tot
standgas draaiende motor.
Bij het afvangen trok hij wat te fors door en steeg het toestel weer tot vijf meter hoogte,
hij gaf echter geen gas bij zodat het toestel snel doorzakte en ook nog wat naar links
begon over te
hellen.
Bij de aanraking met de grond bezweek het linker landingsgestel en werd ook de linkervleugel
beschadigd. Daarna raakte ook de rechtervleugel de grond en
ging het vliegtuig op de neus staan.
Bestuurder: J.C. Hopman.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 11.8.1937 en weer uitgereikt op 1.10.1937.
Inspecteur De Winter doet verslag van z'n onderzoek en Chef TD Franse van de reparatie. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
11.08.1937 PH-AMZ Koolhoven F.K.52 5201 Soesterberg Terug / Top
Het toestel zou op Soesterberg voorgevlogen worden voor militaire autoriteiten.
De
start was tegen 16.30 uur en eerst werden op 700 à
Na afloop hiervan steeg de bestuurder naar ongeveer
steile duik in.
De helling van de duik werd door de bestuurder
verminderd naarmate de hoogte geringer werd.
Het
uit de duik halen van het vliegtuig op een hoogte van 800 tot
vrij
snel, waarna het vliegtuig op ca.
Tijdens het laatste deel van de duikvlucht liep het vliegtuig rechts uit.
Hierna werd steil
opgetrokken naar een hoogte van ongeveer 600-
weer gevolgd door een linker Immelmann.
Tijdens het uit de duik halen van het vliegtuig hebben onderdelen losgelaten; eerst
het trimvlak van het richtingsroer, daarna andere delen.
Daarna werd een flauwe dalende linkerbocht gevlogen, waarbij op de grond waarneembaar
was dat bovenzijde van kielvlak en richtingsroer verdwenen waren. Nadat het toestel
boven de NW-hoek van het veld was aangekomen werd een heel langzaam gevlogen rechter
dalende bocht. Tijdens die bocht raakte het toestel in een tolvlucht waaruit het zich
niet meer herstelde. Na twee slagen sloeg het tegen de grond en vloog in brand.
Beide inzittenden kwamen om het leven.
Het verslag van het ongevalsonderzoek en de getuigenverklaringen bevestigen niet het
wel eens gepubliceerde verhaal dat de bestuurder geprobeerd had gebruik te maken van
zijn parachute, maar dat deze aan het staartvlak was blijven haken.
Beide parachutes werden in het wrak aangetroffen. Wèl werd zijn stoffelijk overschot,
nadat de brand geblust was, vlak naast de romp aangetroffen.
Over de oorzaak van de ramp verschillen de meningen. De officiële lezing is dat het
losraken van delen in gang gezet werd door trillingen en dat de bestuurder weliswaar
besefte dat er 'iets' met de besturing aan de hand was maar er tot aan de tolvlucht
vanuit ging dat hij het toestel gewoon kon landen.
Frederik Koolhoven was het hier totaal mee oneens. Volgens hem was er juist speciale
aandacht geschonken aan het trillingvrij maken van de constructie, en was de bestuurder
(tegelijkertijd constructeur) zeer goed op de hoogte van de gevaren van trillingen.
Hij had er in zijn vorige betrekking in Duitsland wetenschappelijk onderzoek in het
laboratorium èn bij vliegproeven naar gedaan.
Het trimvlak en de rest van de achterste stuurorganen zouden volgens zijn lezing
weggeslagen zijn door een deel van de losgeslagen cockpitkap.
Bestuurder: A. Baumann(†)
Waarnemer: E.H. Maan(†)
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 Krantenknipsel uit collectie Jan Evert Leeuw.  |
Een teruggevonden deel van de cockpitbeglazing. (Coll. H. Dekker)  |
De uitspraak van de Raad voor de Luchtvaart. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
 |
 |
15.08.1937 F-APZA de Havilland D.H.87B Hornet Moth 8119 Gorinchem Terug / Top
De bestuurder was onderweg van Schiphol naar Brussel maar raakte onderweg door slagregens,
laaghangende bewolking etc. de weg kwijt.
Hij landde op een weiland naast het veld van de plaatselijke voetbalclub “UNITAS”, vroeg daar
de weg en
steeg weer op.
Bestuurder: M. Lauwick.
De identiteit van het vliegtuig vormde een probleem. Mijn oorspronkelijke tekst was:
Het Rotterdamsch Nieuwsblad noemt het gedeeltelijke kenmerk F-APZ.
Dat leidde naar de Horneth Moth F-APZA want die stond destijds ingeschreven t.n.v. Herve Lauwick.
Maar Het Vaderland noemt het een Caudron en in de F-APZ-serie is mij maar één Caudron bekend, de F-APZZ.
Kortom, als u dit probleem kunt oplossen bent u zeer welkom!
Inmiddels bevestigde het bericht in de Maasbode kenmerk F-APZA, zie hieronder.
Bericht in het Rotterdamsch Nieuwsblad 16.8.1937. |
Bericht in Het Vaderland 16.8.1937. (KB) En tenslotte stuurde Nick Wiegersma dit bericht in De Maasbode van 16.8.1937. En dat bevestigt F-APZA.  |
16.08.1937 PH-ALU Douglas DC-3-194B 1942 Twente Terug / Top
Tussenlanding
wegens motorstoring. Een uur later weer opgestegen richting Berlijn.
17.08.1937 PH-AFI Carley Jumbo 1 Schiphol Terug / Top
Na de landing taxiede de bestuurder zó dat het toestel rugwind kreeg en een plotseling
windvlaag zette het toestel toen op de neus. Schroef vernield.
Instructeur:
A.D. Snitslaar. Leerling: De Haas.
Het
jaarverslag van de KLM-TD noemt als datum 16/8.
De PH-AFI heeft vaker op de neus gestaan, vgl. 10.5.1930 (Coll. Uriot)
Bericht in De Telegraaf 17.8.1937. (Coll. Jan Evert Leeuw)
 |
 |
17.08.1937 PH-AJR Fokker F.XXII 5360 Schiphol Terug / Top
PH-# De Schelde Scheldemusch =
Door de schroefwind van de PH-AJR die naar de baan taxiede voor een vlucht naar Twente
werd een Scheldemusch omver geblazen.
Het toestelletje liep schade aan staart en vleugel op. De WA-schade was Dfl. 921,-.
18.08.1937 PH-ALW Douglas DC-3 1944 Djask(EP) Terug / Top
Tijdens deze terugreis werd een da vertraging opgelopen en moest er een remreparatie
worden uitgevoerd. Ik neem aan dat er oorzakelijk verband was.
Bestuurder: F.M. Stork.
18.08.1937 PH-ARK Airspeed Envoy III 61 Ypenburg Terug / Top
PH-ARL Airspeed Envoy III 62
Door de eigenaar, vertegenwoordigd door P. Roozenburg te Parijs, werd revindicatoir beslag
gelegd op beide toestellen.
Dat zou betekenen dat de heer Roozenburg ook dacht eigenaarsrechten te kunnen doen gelden.
De heer Reinders kon echter bij de aanvraag voor inschrijving wel een verklaring
(van een Belgische expeditie-firma) toonde dat de toestellen aan hem verkocht waren.
Hij vocht het beslag dan ook aan en op 30.3.1939 werd hij door het gerechtshof te Den Haag
in het gelijk gesteld en vroeg hij aan de Luchtvaartdienst de werkzaamheden t.b.v. de
BvL-uitreiking te hervatten.
21.08.1937 PH-40 Grunau 9 (ESG 29) = Eindhoven Terug / Top
De leerling mocht weer een bocht maken, de eerste bocht was prima gegaan.
Nu echter vergat hij richtingsroer en ailerons weer naar de neutrale stand te brengen.
Dus de bocht werd erg steil en het toestel begon af te glijden.
Toen trok hij het toestel ruw recht, overtrok het ook wat en prikte toen bij.
Ook nu was hij te laat, nu met vlak leggen en hij vloog het toestel dus met de neus tegen
de grond.
Onderste deel van spantoren gekraakt, staart beschadigd. Pas eind 1939 was de reparatie
voltooid en werd weer een BvL uitgereikt.
Bestuurder:
A. van Loon.
Ongevallenrapport 1937-4. (Coll. H. Dekker)
25.08.1937 PH-46 Schneider Grunau Baby IIa 3 serie I Teuge Terug / Top
Tijdens de bocht na het rugwindbeen van het circuit werd zoveel hoogte verloren dat het
veld niet meer bereikbaar was. De bestuurder was daar echter niet zo van overtuigd en
vervolgde hardnekkig het circuit in plaats van naar een goede
landingsplaats uit te kijken.
Op het laatste moment drong de situatie tot hem door, hij schopte de kist om en botste toen
tegen een drinkplaats voor koeien, de staart zwiepte om, sloeg
tegen een hek en brak af.
Bestuurder:
H. Vrielink.
Volop belangstelling voor de gebroken PH-46. (Coll. resp. J.W. Kruithof en R.P. Wassink)
 |
 |
26.08.1937 PH-AMI De Schelde Scheldemusch 55 Ypenburg Terug / Top
De
bestuurder vloog op ca.
begon te trillen. Het zette direct het gas af en is geland. Het bleek dat van de linker
cilinder een tapeind, voor de bevestiging van de cilinder aan het
motorblok, was afgebroken.
Het tapeind was tegen de schroef aangevlogen en daarin zat een scherpe put met van daar naar
de tip een scheur.
Bij demontage bleek er nog een tapeind gebroken
maar dat was nog op z'n plaats blijven zitten.
Bestuurder:
v.d. Meulen.
26.08.1937 PH-25 Schneider Grunau Baby II = Ypenburg Terug / Top
De bestuurder maakte het dwarswindbeen te lang en kwam dientengevolge te laag binnen.
Hij raakte met de linkervleugeltip een van de (zeer hinderlijke) palen bij de tribune
waarna het toestel een kwartslag omzwiepte en tussen de banken
tot stilstand kwam.
Bestuurder: J.A.A.M. Sloots.
Ongevallenrapport 1937-6. (Coll. H. Dekker)
29.08.1937
PH-AKN
Bij
het uitrollen in het gazon terechtgekomen. Er moest Dfl. 19,38 WA-schade
vergoed worden.
31.08.1937 PH-65 Jacobs/DFS Rhönbussard = Apeldoorn Terug / Top
De bestuurder moest een buitenlanding maken en had met de beslissing wat lang gewacht.
Het veldje was dus niet echt gunstig, het was omringd met bomen en toen hij side-slippend
binnenkwam moest hij nog even de linkervleugel optillen
voor een struik.
Tja, onontkoombaar gaat dan de rechtervleugel naar beneden! Die raakte de grond en de
landing eindigde met een grondzwaai met de 'normale' schade aan rechtervleugel en staartsteun.
Bestuurder:
L. Citroen.
00.08.1937 PH-AIU Pander Multipro 42 Orly(F) Terug / Top
Het toestel liep een ontzette landingsstijl en schade aan de onderkant van de romp op.
De stijl werd door De Schelde gerepareerd en daarna door Station Potez Air Service te
Orly gemonteerd. Ook de andere schade werd door dit Station, onder toezicht van Bureau
Veritas, in de periode 16/8 - 26/8 gerepareerd.
Bestuurder:
H. Rollmann.
De heer Rollmann meldde de schade bij de Luchtvaartdienst en Bureau Veritas oefende toezicht op de
reparatie uit. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
01.09.1937 PH-ALT Douglas DC-3-194B 1941 # Terug / Top
Een forse grondschade, Dfl. 489,11, die omschreven wordt als “starter aangezet”.
Dat zal dan wel met al draaiende motor gebeurd zijn.
04.09.1937 PH-APN Koolhoven F.K.46 4610 Schiphol Terug / Top
De bestuurder taxiede weg voor het maken van een lesvlucht. Toen hij achter hangaar B vandaan
kwam kreeg hij plotseling een landende Douglas in het zicht.
Daarvan schrok hij enigszins zodat hij de handrem iets te bruusk aantrok en het toestel op
de neus ging staan. Propeller en motorbeplating beschadigd.
Bestuurder:
N.W. Sluijter.
Via Harm Hazewinkel kreeg ik deze foto die gemaakt werd door
een toevallige toeschouwer.
Het rapport van Sluijter over de schade en dat van Takens over de reparatie. (Coll. H. Dekker)
 |
 |
04.09.1937 PH-58 Grunau Baby IIa 5 serie I Eindhoven Terug / Top
Hoewel
de bestuurder een keurig circuit vloog en na het dwarswindbeen op
de laatste bocht inzette, nam hij die zó onnauwkeurig dat hij het toestel overtrok en
afgleed.
Weliswaar had hij het vrij vlot weer onder controle, maar was iets te laat met het
weer goed vlak leggen.
De rechtervleugeltip raakte de afrastering en daarna romp en staart ook.
Alle genoemde delen liepen schade op.
Bestuurder:
J.H. von der Nahmer.
Ongevallenrapport 1937-8. (Coll. H. Dekker)
05.09.1937 PH-26 Grunau 9 (ESG 29) = Beek Terug / Top
Met
een 50-meter kabel werd de bestuurster naar zo'n
De hele vlucht was wat langzaam en bij de landing koerste ze echt op een hooimijt af.
Die wist ze niet te ontwijken, de rechtervleugel bleef erachter haken waarna het toestel
omzwiepte en eigenlijk alleen op de linkervleugel landde.
Die werd dan ook totaal vernield.
Bestuurster:
M. van Rooij.
05.09.1937 PH-44 R.R.G. Zögling = Den Helder Terug / Top
Een
beginnend leerling had 's morgens achter de auto twee sleepvluchten op ca.
hoogte gemaakt. Dat zou 's middags herhaald worden en dat leek in eerste instantie weer net
zo te
gaan, maar na
achteren en ontkoppelde.
Het toestel klom steil naar acht meter hoogte en viel daarna zonder enige voorwaartse
snelheid tegen de grond. Van de linkervleugel was de voorligger kapot, de bestuurder
zakte door z'n bankje.
Bestuurder:
J. van Vliet.
08.09.1937 PH-ALD Douglas DC-2-115L 1583 # Terug / Top
Aanrijding.
09.09.1937 PH-ARI Taylor J-2 Cub 976 Schellingwoude Terug / Top
Tijdens het van de steiger wegtaxiën door een windvlaag gegrepen, één vleugel kwam omhoog,
de andere en de neus doken het water in, en tenslotte sloeg het toestel om.
Voor de vleugel werden nieuwe ribben bij de fabriek besteld, de linker drijver werd bij
Aviolanda gerepareerd
de romp bij Fokker en de schroef werd door een nieuwe vervangen.
Bestuurder: N.W. Sluyter.
Copiloot: H.S. Heijmans.
Een tweetal foto's die ik kreeg van Wijbe Buiising.
De
reparaties werden door verschillende bedrijven uitgevoerd.
(Coll. H. Dekker)
11.09.1937 PH-32 Wolf Hirth Grunau 8 = Ypenburg Terug / Top
Tijdens de eindnadering stak er opeens een straffe tegenwind op zodat het veld eigenlijk
niet meer gehaald kon worden. Maar het omliggende terrein was ongeschikt en ook de hoogte
was zodanig dat een buitenlanding geen optie meer was.
Dus 'doorgeperst' richting veld en dat kon dus net niet meer gehaald worden.
Het toestel kwam met de neus en de linkervleugelhelft tegen de slootkant aan de rand van
het veld.
Linkervleugel gebroken,
spanten, liggers en huidplaten van de rompneus beschadigd.
Instructeur: H. Nienhuis.
Twee foto's van Leander Teepe in Thermiek najaar 2011.
12.09.1937 PH-AMI De Schelde Scheldemusch 55 Ypenburg Terug / Top
Over de vliegeigenschappen van de Scheldemusch waren de meningen nogal verdeeld.
Nog afgezien dat men zich in het algemeen niet op z'n gemak voelde in het lawaaiige en
hevig trillende vliegtuig, had het ook sterk van 'normale' vliegtuigen
afwijkende eigenschappen.
Een F.K.46 (het type waarop de bestuurster haar brevet had gehaald en het enige type
waarop ze ervaring had) kan enkel met aileronbesturing uit een bocht worden gehaald.
Bij de Scheldemusch was dat niet mogelijk, daar was
nadrukkelijk ook voetenstuur vereist.
Omdat de bestuurster een zeer goede leerling was geweest, werd haar toegestaan de Scheldemusch
te vliegen.
Na enige mondelinge aanwijzingen zou haar eerste vlucht bestaan uit het starten en direct
weer landen. Haar werd over afwijkende
vliegeigenschappen geen mededeling gedaan.
Na
de start klom de bestuurster naar
in zweefvlucht een linkerbocht met de bedoeling om te gaan landen. Toen ze ten Z.O. van
het terrein was wilde ze de bocht beëindigen maar dat lukte niet.
Het vliegtuig volhardde in de linkerbocht en, nadat ze op deze manier twee volle cirkels
had gedraaid, gaf ze weer gas en drukte het hoogteroer naar voren.
Zo hoopte met 'prikken' uit de bocht te komen.
Maar het vliegtuig spiraalde door, de linker ondervleugel raakte de grond en brak tot aan
de N-stijl af.
Daarna raakten ook het neuswiel en de rechter ondervleugel de grond en braken beide af.
Het toestel sloeg over de kop en kwam met de vleugel op de oevers van een sloot te liggen
terwijl de romp boven het water hing.
De bestuurster zat klem met haar voet en werd door toegesnelde
omstanders bevrijd.
De Raad had wel als kritiek op NLS en de betreffende instructeur dat een onervaren
vliegster op deze manier toegestaan werd zo'n wat vliegeigenschappen betreft afwijkend
vliegtuigtype te vliegen.
Bestuurster:
E. Kessler-Horn.
Aan een dergelijke lichte constructie gaat bij een crash natuurlijk heel veel kapot! (Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
De beoordeling van de (vlieg-)eigenschappen door de diverse deskundigen. (Coll. H. Dekker)
14.09.1937 PH-ALU Douglas DC-3-194B 1942 # Terug / Top
Aanrijding,
schade Dfl. 35,-. Met wat of wie meldt mijn bron helaas niet.
15.09.1937 PH-# # = Tholen Terug / Top
Minister J.A. de Wilde vloog naar Zeeland om daar “per boot de oesterpercelen te bezoeken".
In de kop van het artikel (Het vaderland 16.9.1937) wordt even aangestipt dat het gezelschap
een noodlanding op Tholen had gemaakt.
Over de
identiteit van het betreffende vliegtuig werd echter niets gemeld.
Bericht in Het Vaderland 16.9.1937. (KB)
16.09.1937 D-# # = Nuth Terug / Top
Noodlanding
wegens brandstofgebrek.
20.09.1937 PH-KOK de Havilland D.H.90 Dragonfly 7539 Juba(ST) Terug / Top
23.09.1937 G-ADLE Beech B17R 50 Twente Terug / Top
Bij de nadering bleek dat het landingsgestel niet uit wilde. Na enige rondjes om het veld
en het naar beneden gooien van een briefje was het iedereen wel duidelijk wat er aan de
hand was. Het werd een buiklanding dus.
Bestuurder:
F.J.J.M. ten Bos.
noodlanding die de heer Ten Bosch met dit toestel maakte op 22.12.1937 te East Farleigh
in Kent. Na reparatie hiervan werd beslag gelegd op het toestel omdat verkoop naar Spanje dreigde!
Uit het archief van NV Luchthaven Twente. (Coll. Jan Evert Leeuw)
 |
 |
24.09.1937 PH-APN Koolhoven F.K.46 4610 Schiphol Terug / Top
De bestuurder taxiede rustig naar de loods en ondanks zijn ontkenning werd geconcludeerd
dat hij niet goed uitgekeken had. Hij zag links van hem een man lopen en hield dus wat
rechts aan en remde een beetje.
Toen zag hij rechts een kruiwagen staan en zwenkte weer scherp naar links.
De rechtervleugel botste tegen de kruiwagen, èn tegen de twee rode vlaggen die er als
markering bij
waren gezet...
Bestuurder:
J. Hartevelt.
00.09.1937 PH-AJE de Havilland D.H.60 Moth 1553 Schiphol Terug / Top
Tijdens het taxiën licht beschadigd.
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 17.9.1937 en weer uitgereikt op 25.9.1937.
02.10.1937 PH-AJH Koolhoven F.K.46 4601 Ypenburg Terug / Top
PH-FKB Koolhoven
F.K.46 4604
Het was ingeschreven I en II van de NLS niet toegestaan het platform op te taxiën, bij het
niet beschikbaar zijn van een tiploper diende aan de rand van het platform de motor worden
afgezet.
De bestuurder kwam met de PH-AJH terug van een oefenvlucht, er was geen tiploper beschikbaar
en reed toch het platform op.
En dat zul je nou net zien, de remmen waren defect (linker remkabel gebroken) en hij kwam tot
stilstand tegen de daar
geparkeerd staande PH-FKB.
De PH-FKB liep schade aan het trimvlak van richtingsroer en aan hoogteroertip en de PH-AJH
aan de neus van de rechter ondervleugel.
Bestuurder PH-AJH:
J.Ph. van Hoek.
03.10.1937 PH-ALE Douglas DC-2-115L 1584 Twente Terug / Top
PH-ALO
PH-ALU
D-AHIH Junkers Ju
52
4025
G-ACHB de Havilland D.H.85 Leopard Moth 7001
G-AESV Heston Phoenix
II 1/5
SE-BAB
bereikbaar waren
03.10.1937 PH-63 Grunau 9 (ESG) = Beek Terug / Top
De bestuurder had 's morgens al tweemaal deze oefening gedaan en stapte (te) overmoedig
's middags weer op om het nogmaals te doen. Hij werd middels een
autosleepstart tot
Op het moment van ontkoppelen vloog het toestel eigenlijk al in overtrokken toestand.
Toen hij dan ook nog een steile bocht inzette was het wel gebeurd.
In een steile vrille sloeg het toestel tegen de grond. De bestuurder werd eruit
geslingerd en liep een sleutelbeenbreuk op, het zweefvliegtuig liep zoveel breuken op
dat het niet meer werd gerepareerd.
Bestuurder:
J. Baart.
06.10.1937 PH-ALS Douglas DC-3-194B 1940 Palembang(PK) Terug / Top
De start was geheel normaal, maar vlak na het loskomen begon motor #1 in toeren
terug
te lopen.
Toen er ook brandverschijnselen zichtbaar werden werd de
brandstoftoevoer afgesloten.
Helaas was het toestel toen nog niet in een
situatie dat de vlucht op één motor kon
worden voortgezet. Het begon hoogte te
verliezen en ten Zuidoosten van het veld
raakte het de boomtoppen en stortte
neer.
Van de bemanning overleefde alleen de copiloot het ongeval en dat kwam
omdat hij
niet in de cockpit zat maar in de cabine had plaatsgenomen.
Eén
passagier kwam om het leven.
Onderzoek
wees uit dat de motorstoring ingeleid was door het breken van een
hulpdrijf-
stang en die afgebroken drijfstang werd door een naastgelegen drijfstang, samen met de
bijbehorende zuiger herhaalde malen in cilinder #9
naar boven geslagen.
De kleppen werden vervormd, terugslag naar de fankamer
waarbij de inlaatbuis
opengesprongen was en dit veroorzaakte een begin van
brand in de carburateur.
Inmiddels was de cilinderkop door het herhaalde
hameren van de wand losgebroken en
leverde de motor geen enkel vermogen meer.
Een geluk was dat beide motoren losgebroken waren van de ophanging en een eind
van
het wrak af lagen zodat een belangrijke mogelijkheid van brand uitgeschakeld
was.
Geen
van de passagiers had de riemen om zodat ze allemaal achterin de cabine waren
terechtgekomen.
Onderzoek
aan de gebroken drijfstang bracht geen materiaalfouten aan het licht, en
ook
uit de geschiedenis van de motor kwamen geen mogelijke verklaringen naar voren.
Gezagvoerder: F.M. Stork(†)
Copiloot: H.J. Groeneveld
Bwk: J.J. Ruben(†)
Telegrafist: J.J. Stodieck(†)
Passagiers: T. Bouwman; B. Huberman; I. Ibbeken; A.E. Munroe; H.C. Schoch;
F. Smissaert; G.A. van Steenbergen(†).
NB. Het Bewijs van Luchtwaardigheid werd geschorst op 7.10.1937.
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
De romp bleef intact zodat het merendeel van de passagiers de crash overleefde.
(Coll. H. Dekker)
Hieronder
de conclusies van de Indische commissie van onderzoek, een beschrijving
van de levensloop van de
motor en het persbericht.
(Coll. H. Dekker)
 |
 |
 |
 |
| De drijfstang werd metallurgisch onderzocht. (Coll. H. Dekker) Bericht in Het Vaderland 22.4.1938. (KB)  |
 |
17.10.1937 PH-55 Grunau 9 (ESG) = Heerlen Terug / Top
Bij een buitenlanding botste de bestuurder met de linkervleugel tegen een boompje.
De schade bleef beperkt tot een beschadigde vleugelneus.
Bestuurder:
P. Wannet.
17.10.1937 PH-56 Grunau 9 (ESG) = Eelde Terug / Top
De beginner zou een 'rutsch'-vlucht maken. De motor van de sleepauto liep echter wat
onregelmatig en de bestuurder speelde wat met gaspedaal en choke.
Hierdoor werd de snelheid wat hoog en bovendien trok op dat moment de leerling de
knuppel naar zich toe.
Kortom, tegen de planning in vloog hij opeens op een paar meter hoogte.
Geschrokken duwde hij de knuppel naar voren en vloog de ESG tegen de grond.
Schaats losgesprongen, A-bok gescheurd en ontzet.
Bestuurder:
J. Jansen.
Ongevallenrapport 1937-13. (Coll. H. Dekker)
20.10.1937 PH-9 Grunau 9 (ESG) 455 Teuge Terug / Top
PH-46
Schneider Grunau Baby
IIa
3 serie I
Na de vlucht kwam de bestuurder voor de landing met de PH-46 nog even laag over het veld.
Hierbij overtrok hij het toestel en dat gleed af.
Het botste tegen de aan de rand van het veld liggende PH-9, die zwaar beschadigd werd.
De PH-46 kon na reparatie bij NV Vliegtuigbouw een paar dagen later weer in gebruik
genomen
worden.
Bestuurder:
J. Stuy.
22.10.1937 PH-AJK Koolhoven F.K.43 4305 Twente Terug / Top
Het
toestel kwam binnen met motorstoring. De volgende dag weer vertrokken.