---

          NEDERLANDSE ONGEVALLEN EN INCIDENTEN 1934

---

 

06.01.1934   PH-OST    Pander S.4 Postjager   46         Batavia(PK)        Terug / Top 

Vlak na de start voor de terugvlucht naar Nederland ontstond er een probleem met de 

brandstofdruk, eerst met die van motor #2 maar daarna begon ook die van #3 terug te lopen. 

Het toestel keerde terug en na reparatie, het schoonmaken van de filters, vertrok het alsnog.

Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer. Copiloot: D.L. Asjes. Telegrafist: K. van Straaten.

   

           De Sumatra post 6.1.1934  via K. Kalkman

         

 

07.01.1934   PH-OST    Pander S.4 Postjager   46         Calcutta(VT)       Terug / Top 

Na de landing en het bijvullen van brandstof en olie bleek motor #1 niet meer te starten. 

Het bleek dat de eclipse-starter, die met een flens op zes bouten aan de motor bevestigd 

was, over deze flens was doorgescheurd. 

De starter hing dus nog aan een flensdeel en twee bouten. 

Een plaatselijk aluminiumfabriek was zo bereidwillig om op zondag een nieuwe flens te gieten 

en op maat te draaien zodat de reis de volgende ochtend toch voortgezet kon worden.

Bemanning: als hierboven.

     

14.01.1934   PH-AIR    Fokker F.XVIII         5311       Karachi(AP)        Terug / Top 

Bij de landing braken er twee gondelbuizen van de motorophanging.

Gezagvoerder: G.M.H. Frijns. Copiloot: J.J. Abspoel. Boordwerktuigkundige: C.A. Bruijnenstein. 

Telegrafist: G. van Zadelhoff.

   

  Het RSL-rapport betreffende de materiaalcontrole (Coll. H. Dekker)

   

20.01.1934   PH-AJH    Koolhoven F.K.46       4611       Waalhaven          Terug / Top 

Bij een inspectie werd geconstateerd dat de buis van de onderstel-as naar de ondervleugel 

verbogen was. 

Men vermoedden dat hard remmen de oorzaak was. Na controle werd het toestel de dag daarna 

overgevlogen naar Schiphol. 

Dáár raakte bij de verder normale landing en normaal remmen, wéér die buis verbogen. 

Hierna werd een onderzoek naar de sterkte ingesteld hetgeen resulteerde in de versterking 

van de constructie.

   
             De brieven van de NLS waarin melding wordt gemaakt van de herhaalde problemen met het onderstel.
                                                                                             (Coll. H. Dekker)

   

26.01.1934   PH-AJJ    Koolhoven F.K.43       4304       Arnhem             Terug / Top 

Bij een noodlanding werd het rechterdeel van het landingsgestel beschadigd bij een botsing 

tegen een stapel plaggen.

Bestuurder: J.H. Eilders.

    

   De brief van KLM aan de LVD waarin het                      Wat er in het journaal van de PH-AJJ stond.

   probleem wordt gemeld. Coll. H. Dekker)                    (Coll. H. Dekker)

   

26.01.1934   PH-#      #                      =          Eintfort(D)        Terug / Top

De bestuurder moest wegens mist een noodlanding maken. Hij en zijn passagier werden per 

auto naar Duisburg gebracht.

 

27.01.1934   PH-12     Grunau 9 (ESG 29)      =          Eindhoven          Terug / Top 

Start met omkeerrol was geheel normaal. Maar vlak na het loskomen trok de leerling de 

neus omhoog en bleef dat doen.

Het toestel begon dus te klimmen maar tijdens die klim werd de snelheid steeds minder, 

tot het moment dat het gewoon vanaf tien meter hoogte weer loodrecht naar beneden viel.

Het toestel werd geheel vernield, de bestuurder had beide benen gebroken en had een 

hersenschudding.

Het logboek van de PH-12 vermeldt “Toestel praktisch geheel nieuw gebouwd”.

Bestuurder: P.J.J. Raaymakers.

   

28.01.1934   PH-AGZ    Curtiss Wright CW-1 Junior 1105   Heinenoord         Terug / Top 

De bestuurder had solo al enige touch and go's gemaakt en klom na de laatste doorstart door 

tot in de wolken. Mogelijk dat de aanwezigheid van familie op het veld invloed had op zijn 

besluit dat te doen.

Vermoedelijk is de motor in de wolken vliegend als gevolg van van ijsvorming in de carburateur 

afgeslagen. 

Hij kwam dus zwevend uit de wolk en ging op zoek naar een noodlandingsterrein. 

Tijdens deze zweefvlucht liet hij de snelheid nogal veel teruglopen, te veel zoals vlak daarna 

bleek. Als noodlandingsterrein koos hij het voetbalveld naast de Bosschedijk uit. 

Bij de nadering zag hij echter dat er op ca. acht meter hoogte een elektriciteitsdraad voorlangs 

liep.

Onwillekeurig trok hij het toestel nog iets op en toen was de overtrek compleet, het toestel gleed 

af en sloeg nagenoeg recht met de neus tegen de helling van de dijk.

De voorromp werd geheel vernield en de bestuurder werd ernstig gewond. 

Het toestel werd niet meer gerepareerd, de motor werd later gebruikt in de PH-DSA.

Bestuurder: J. van der Vliet.

 

NB. De onderzoeksverslagen in het archief van de Raad voor de Luchtvaart zijn geheim. Maar aangezien het archief 

van de Commissie Verhoging Veiligheid Luchtverkeer integraal naar het Nationaal Archief is gebracht en het 

verslag van dit ongeval daarin aanwezig was, kan dit daar wél geraadpleegd worden.
Het toegangsnummer is 2.16.57.26 en ook 2.16.57.28.

Aanvulling 2023: Inmiddels is de regeling t.a.v. de geheimhouding van het door mij bewerkte archief van de Raad

voor de Luchtvaart in zoverre veranderd, dat de termijn van 75 jaar (dus pas in 2073!) die eerst voor het gehele 

archief gold, gewijzigd is in 75 jaar na afsluiting van het onderzoek c.q. de publicatie van het Eindverslag.

    

Foto met dank aan Ed Nolte.              En een knipsel uit De Holevoet 2.2.1934.

   

  Het ongevallenrapport dat door inspecteur Van der Heijden werd samengesteld.                  (Coll. H. Dekker)

      

30.01.1934   PK-SAG    Fiat AS.1              306        #                  Terug / Top 

Verbrand in een garage.

 

   De Indische Courant 15.8.1934 via K. Kalkman

       

 

00.01.1934   PH-AIU    Pander Multipro        42         #                  Terug / Top 

Over het incident heb ik geen informatie. Aan de achterromp werd een plaatwerkreparatie 

uitgevoerd en er werden drie versterkingsplaten aangebracht.

   

03.02.1934   PH-AFL    Fokker F.XII            5242      Nieuwpoort(OO)     Terug / Top 

Toen het KLM-vliegtuig dat om 16.45 uur uit Rotterdam vertrokken was, boven Lympne aankwam, 

bleek dat daar vanwege de dichte mist een landing niet mogelijk was. De bestuurder vloog 

terug naar Oostende maar ook dat veld zat dicht en toen óók Duinkerken dicht bleek te zitten 

besloot hij tot een landing op het strand bij Nieuwpoort. 

De vier passagiers zijn per auto naar Oostende gebracht en de volgende dag naar Londen gevlogen.

Bestuurder: G.J. Geyssendorffer.

   

     Bericht in de Heldersche Courant 6.2.1934.

     

       

06.02.1934   PH-AEB    Fokker F.VIIa          3          Krabbepolder       Terug / Top 

De bestuurder was met een lading van 850 kg. goud onderweg van Parijs naar Amsterdam. 

Maar Schiphol en Waalhaven waren allebei dichtgetrokken door de mist, alleen Soesterberg 

en Eindhoven waren nog bereikbaar. 

Echter, achteraf bleek dat de radio van de 'EB' defect was en het bericht kwam dus niet aan.

Toen de bestuurder dan ook boven Waalhaven arriveerde merkte hij 'naar beneden scharrelend', 

dat een landing onmogelijk zou zijn. 

Hij zocht wat in de omgeving rond en toen hij door een gat in de mist een mogelijk 

landingsterrein zag, zette hij daardoor direct het toestel aan de grond. 

Het bleek een eilandje te zijn, dat echter zó groot was dat hij er de volgende morgen wel 

weer kon starten. Zónder goud weliswaar, dat was na de landing direct per auto verder vervoerd.

Bestuurder: J.C.Fr. Kress.

   

Waalhaven-historicus Kees van Dongen.
Op de eerste foto zien we Kress samen met stationschef A.C. Tolk, op de tweede worden de motoren 

warmgedraaid vlak voor het opstijgen.

     
                   In de beeldbank van Regionaal Archief Dordrecht trof
          ik nog deze foto uit de collectie W. Meijer aan.
                      
 

           Krantenknipsel, herkomst onbekend.                                        (Coll. H. Dekker)

06.02.1934   PH-AIE    Fokker F.XII           5292       Kopenhagen         Terug / Top 

De landing werd uitgevoerd in de mist en in de uitloop kwam het toestel in omgeploegd 

terrein terecht. Het kwam op de neus tot stilstand.

Ik denk dat dit bericht niet klopt. Het lijkt me teveel op het ongeval van 6.12.1934!

   

06.02.1934   PH-AIR    Fokker F.XVIII         5311       Rutbah(YI)         Terug / Top 

Wegens een bougiestoring van motor #3 liep de reis een dag vertraging op.

Gezagvoerder; G.M.H. Frijns. Copiloot: J.J. Abspoel. Boordwerktuigkundige: C.A. Bruijnestein. 

Marconist: G. van Zadelhof.

   

06.02.1934   G-ACKY    de Havilland D.H.85 Leopard Moth 7016 Roosendaal     Terug / Top 

De bestuurster was onderweg van Hannover naar Londen. Ze wilde een tussenlanding maken te 

Oostende maar werd door de mist in noordelijke richting gedwongen. 

Ze besloot dan maar naar Waalhaven te vliegen, maar daar aangekomen bleek dat veld ook 

vanwege de mist niet bereikbaar te zijn. 

Toen ze weer zuidwaarts vloog begon ter hoogte van Roosendaal de mist weer dikker te worden 

en omdat het al laat in de middag was besloot ze tot een landing. 

Ze overnachtte in Roosendaal en steeg de volgende morgen weer op.

Bestuurster: D. Reynolds.

   
                    Bericht in Het Vaderland 7.2.1934. (KB)
                   

   

06.02.1934   PH-EBK    Fokker F.VII           =          Dordrecht          Terug / Top 

Er wordt een noodlanding wegens mist gemeld. Aangezien de Krabbepolder een deel van 

het Malle Gat bij Dordrecht is, neem ik aan dat het de hierboven genoemde PH-AEB betreft.

   

09.02.1934   G-ABTV    de  Havilland D.H.80A Puss Moth 2218 Lottum          Terug / Top 

Een Engels particulier vliegtuig met twee inzittenden maakte een landing op een stuk 

bouwland onder de gemeente Lottum(L). De bestuurder was verdwaald en besloot even te 

landen om zich te oriënteren. 

Vlak daarna steeg hij weer op maar landde enige kilometers verderop weer. 

De reden hiervoor vertelt mijn bron (Het Vaderland 11.2.1934) niet.

De twee inzittenden overnachtten in het naburige Broekhuijzen en zetten de reis naar 

Keulen de volgende dag voort.

   

    Bericht in Het Vaderland 11.2.1934. (KB)

         

   

10.02.1934   PH-ADO    Fokker F.VIIa          4983       Haamstede          Terug / Top 

Bij een doorstart tegen een bagagewagentje gebotst. Schade Dfl. 59,-.

Bestuurder: Scholtmeijer.

   

11.02.1934   D-#       Grunau 9 (ESG) “Die Schwalbe”  =  Venlo              Terug / Top 

Na vorming van de Venlose Aeroclub uit die van Tegelen en Kaldenkirchen kwamen de Duitse 

leden naar Venlo om te vliegen. 

Bij een rubberstart brak de kabel en trof de bestuurder die dodelijk gewond werd. 

De autoriteiten verboden het verplaatsen van het toestel en toen de Luchtvaartdienst enige 

dagen later arriveerde had het toestel zodanig van het vocht geleden dat het afgekeurd werd. 

Later werden de restanten verbrand. Het richtingsroer heeft nog jaren in de werkplaats van 

de VZC gehangen.

Bestuurder: A. van de Munckhof.  

   

26.02.1934   PH-AFM    Pander EG 1            33         Bloemendaal        Terug / Top 

Het was de bedoeling een korte overlandvlucht te maken. Boven de gemeente Bloemendaal, 

bij Bennebroek, werden boven een daar staand huis 'eenige bochten' gemaakt. 

De laatste was een linkerbocht, die volgens de verklaring van de bestuurder, zeer scherp 

werd gemaakt. 

Bij deze bocht, en zeer waarschijnlijk ook reeds bij de voorgaande, heeft het toestel 

hoogte verloren. 

Eerlijk gezegd komt zo'n verhaal bij mij meer over als 'stuntwerk met camouflageverhaal'!

Toen het vliegtuig na de laatste bocht weer in de normale vliegstand was gebracht, zakte 

het nog door hoewel de motor vol vermogen gaf. 

De bestuurder kon daardoor een daar staande bomenrij niet meer ontwijken, met het onderstel 

werden de boomtoppen geraakt waarna het door de snelheidsvermindering nog sterker doorzakte.

Het kwam daardoor zó dicht bij de grond dat de bestuurder het niet raadzaam achtte het 

toestel weer op te trekken en hij besloot onmiddellijk een landing uit te voeren.

In de uitloop zakte het linker wiel in de grond weg en het toestel sloeg langzaam over de kop.

De beide inzittenden bleven ongedeerd, het vliegtuig was er erger aan toe. 

Onderstel en ondervleugel ernstig beschadigd, schroef, schroefas en motorbok ernstig beschadigd.

Bestuurder: H.L.A.M. Verhulst.

        

Twee foto's uit de collectie van Fred Zandvliet.

               

Algemeen Handelsb;ad 27.2.1934 en Nieuwe Tilburgsche Courant 28.2.1934, beide via Karel Kalkman.

 

 Het ongevallenrapport dat door inspecteur Van der Heijden werd samengesteld, gevolgd door een brief van de 

 Luchtvaartdienst waaruit blijkt dat er behalve deze schade nog wel wat meer aan het toestel mankeerde. 

                                                                                                 (Coll. H. Dekker)

   
           26.02.1934   PH-AGR    Fokker F.VIIb-3m       5187       Schiphol           Terug / Top 

Bij een nachtlandingsoefening werd een stormlantaarn geraakt.

   

00.02.1934   PH-AFZ    Pander EF 85           31         #                  Terug / Top 

Aanzienlijke schade opgelopen want de Firma Pander meldde dat ze opdracht gekregen had 

tot: "reparatie van de gehele ondervleugel en het onderstel"

 

      

                Archief Amsterdam 1323; Inv. 337 ; via Ronald Dijkstra

 

  De brief waarin Pander de reparatieopdracht               De NV NLS wilde tegelijk met de reparatie 

  aan de Luchtvaartdienst meldt.                            de Waltermotor vervangen door een Genet 

                                     (Coll. H. Dekker)      motor.                               (Coll. H. Dekker)

   

00.02.1934   PH-AJC    Focke Wulf S.24C Kiebitz  93      #                  Terug / Top 

Propeller werd beschadigd en vervangen.

         

      Van Graft gaf informatie over de kwaliteit van het reparatiemateriaal. 

                                                               (Coll. H. Dekker)

     

   

04.03.1934   PH-15     Schleicher Anfänger    =          Terlet             Terug / Top 

Het dagboekje vermeldt: “Rechtervleugel beschadigd, vijf ribben gebroken en langsligger 

gebarsten.”

Bestuurder: Couvret.

 

04.03.1934   G-#       #                      =          Ravenbosch         Terug / Top

Noodlanding. Na een kwartier kon weer worden opgestegen.

Bestuurder: Wendon.

  

        (Limburger Koerier 7.3.1934 via K. Kalkman)

     

   

09.03.1934   PH-AJH    Koolhoven F.K.46       4601       Waalhaven          Terug / Top 

In de uitloop van de landing bezweek plotseling de as. Het toestel begon naar links weg 

te zakken maar de bestuurder zag kans de zaak zonder verdere schade tot stilstand te brengen.

Instructeur: D.L Asjes.

   

   

11.03.1934   PK-SAN    Desoutter I            D.23      Soerabaja          Terug / Top

Bij de landing bezweek het onderstel op een zacht gedeelte van het veld.

Bestuurder: Sturler de  

 
           Foto via Gert Jan Mentink           (SCRAMBLE)
           

 

16.03.1934   PH-AIR    Fokker F.XVIII         5311       Akyab(XY)          Terug / Top 

Een dag oponthoud wegens een gebroken klep.

Gezagvoerder: Q. Tepas. Copiloot: L.A. Brugman. Boordwerktuigkundige: P. Dunk. 

Marconist: Loos.

   

17.03.1934   PH-AED    Fokker F.VIII          5041       Twente             Terug / Top 

Onderweg van Amsterdam naar Malmö meende de bestuurder olieverlies te constateren. 

Hij maakte een voorzorgslanding op Twente waar e.e.a. werd gecontroleerd.

Gerustgesteld vertrok hij na een half uur alweer.

   

            Uit het maandrapport van NV Luchthaven Twente.     (Coll. Jan Evert Leeuw)

     

   

17.03.1934   PH-AIR    Fokker F.XVIII         5311       Calcutta(VT)       Terug / Top 

Bij de landing werd de staartwielvork beschadigd. Schade Dfl. 185.

Gezagvoerder: Q. Tepas. Copiloot: L.A. Brugman. Boordwerktuigkundige: P. Dunk. 

Marconist: Loos.

   
    21.03.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Hannover(D)        Terug / Top

Wegens een gescheurde NACA-kap werd een tussenlanding op Hannover gemaakt. 

Er kon dezelfde dag doorgevlogen worden.

Bestuurder: W.M.O.A. Beekman.

 

24.03.1934   PH-AEX    Pander EC              26         Engelen            Terug / Top 

Noodlanding. Veldwachter Cornelis Maas hield twee dagen de wacht bij het toestel, als 

dank werd hem een vluchtje boven Engelen aangeboden.

 

     Veldwachter Cornelis Maas houdt de wacht.

                                         (Foto Bertie Geerts. Coll. Frans Lucas)

             

     

25.03.1934   NR625E    Lockheed Vega 5        63         Paramaribo(PZ)     Terug / Top 

Het toestel moest een noodlanding maken en die wilde de bestuurder uitvoeren op de grote 

zandvlakte die later vliegveld Zanderij zou worden. 

Toen was het niet meer dan een grote zandvlakte die gewoon z'n naam eer aandeed.

Hij kon het veld echter niet vinden en landde op het terrein van de voormalige houtzaagmolen 

“'t Hoogerhuys”. 

In de uitloop werd een boom geraakt en kwam het toestel in moerassig terrein terecht.

Men heeft nog geprobeerd om het er met behulp van de olifant Nona weer uit te trekken, maar 

dat lukte niet. Het is toen ter plekke gedemonteerd en naar de Verenigde Staten getransporteerd 

om gerepareerd te worden.

Bestuurder: Russel W. Thaw. Copiloot (en eigenaresse): M.P. Guggenheim.

     
                        Bericht in Het Vaderland 23.4.1934. (KB)
                   
 

26.03.1934   PH-ADZ    Fokker F.VIIa          2          Weesp              Terug / Top 

Het toestel vloog de dienst Schiphol-Twente maar kreeg ter hoogte van Weesp motorstoring. 

Bij de noodlanding kwam het aan het eind van de uitloop met de wielen in een sloot terecht, 

het onderstel werd ernstig beschadigd. 

Het toestel werd per boot naar Waalhaven getransporteerd en daar gerepareerd. 

De kosten van deze reparatie bedroegen ruim ƒ 2700,-.

De oorzaak van de motorstoring bleek een gebroken hulpdrijfstang te zijn en in het

carter waren drijfstangen en cilinders ernstig beschadigd. Zie ook bij PH-AED 12 juli 1934.

Bestuurder: H. Fuchs.

NB. Ik heb ook een (officiële) bron die datum 27/3 geeft.

   

                                            (Leidsch Dagblad 28.3.1934 via K. Kalkman)

               

               

   

 Aangezien het een praktisch nieuwe motor was, werd een claim bij Pratt & Whitney neergelegd. (Coll. H. Dekker)

    

 

30.03.1934   D-1016    Junkers F.24           839        Deventer           Terug / Top 

Wegens een defecte olieleiding moest de bestuurder een noodlanding maken op het 

noodlandingsterrein de “Bergweide”. Bij de nadering werd met de vleugel een paar betonnen 

paaltjes geraakt met lichte schade aan de vleugel als gevolg.

De schade moet gering geweest zijn, de volgende dag steeg het toestel tegen acht uur 

's morgens weer op om de vlucht naar Amsterdam voort te zetten.

Bestuurder: K. Küring. Boordwerktuigkundige: M. Janitzka.

   

            Coll. H. Dekker                                     Vlissingse Courant 31.3.1934 via Karel Kalkman

 

 

     Het politierapport in het gemeentearchief van Deventer.

                                                          (Coll. Jan Evert Leeuw)

     

   

06.04.1934   D-3002    Arado Ar 66            =          Emmen              Terug / Top 

De bestuurder was opgestegen te Würzburg en door een defect kompas uit de koers geraakt. 

Toen zijn brandstof begon op te raken besloot hij tot een noodlanding; hij bleek die 

uitgevoerd te hebben bij Westenesch, een klein dorpje ten westen van Emmen. 

Door bemiddeling van de burgemeester werd hem brandstof bezorgd en kon hij weer opstijgen.

Maar hij kwam niet ver, na een paar kilometer moest hij alweer landen wegens een motordefect. 

Door dezelfde burgemeester werd voor hem en zijn mecanicien onderdak geregeld (aardige mensen 

daar in Emmen!) waar ze konden verblijven tot hun toestel weer gerepareerd was.

Bestuurder: H. Gottlob.

   

     Bericht in Het Vaderland 8.4.1934. (KB)

     

   

07.04.1934   PH-AIA    Pander EF 85           39         Aalsmeer           Terug / Top 

Noodlanding wegens motorstoring. De bestuurder maakte een perfecte landing op een grasland 

langs de Oosteinderweg. Van Schiphol kwamen monteurs om de zaak te repareren.

Bestuurder: W.N. Sluyter.

   

     Bericht in Het Vaderland 8.4.1934. (KB)

     

   

10.04.1934   PH-#      #                      =          Den Haag           Terug / Top 

“Het Vliegveld” meldt: “de plaatsvervangend kantonrechter E. Belinfante spreekt de 

reclamevlieger, die bij verstek was veroordeeld, vrij, daar hij het ten laste gelegde, 

nl. het vliegen beneden 400 meter boven de bebouwde kom van Den Haag, op 10 april, 

niet bewezen acht”.

Bestuurder: J.Th. Rijntjes.

   

13.04.1934   PH-AED    Fokker F.VIII          5041       Rotterdam          Terug / Top

Na de start direct teruggekeerd wegens motorstoring. Later alsnog vertrokken naar Parijs.

Bestuurder: J.S.W. van der Feijst.

 

14.04.1934   PH-AEQ    Pander DF 1            20         Deurne             Terug / Top 

Er is mij alleen bekend dat de doorhaling van de inschrijving volgde op een ongeval bij het 

Noord Brabantse Deurne.

NB. Bij onderstaande foto uit Beeldbank Stadsarchief Amsterdam (D10067003375) wordt deze datum

genoemd. Vergelijking met de bekende (en correcte) registergegevens geven mij aanleiding tot

ernstige twijfels over de correctheid daarvan.

     Deze twijfel bleek gerechtvaardigd. De foto heb ik verwijderd want het was niet deze PH-AEQ maar
     de F-ADFQ die crashte op 9.7.1930! 
 

15.04.1934   PH-AJI    de Havilland D.H.60G Gipsy Moth 5040 Scheveningen    Terug / Top 

De identiteit van het vliegtuig is beredeneerd. Cassimis was destijds een bekend Egyptisch 

sigarettenmerk en er vloog toen één reclamevliegtuig met een cilindervormige (lees 

sigaretvormige) sleep dat eigendom was van een sigarettenfabriek, dat was de PH-AJI.

   

     Bericht in Het Vaderland 16.4.1934. (KB)

     

   

20.04.1934   PH-AID    Fokker F.XII           5291       Valenciennes(F)    Terug / Top 

Wegens een gebroken olieleiding ontstond hier een vertraging van ruim 3,5 uur.

    

27.04.1934   PH-AEX    Pander EC 11           26         Soesterberg        Terug / Top 

De bestuurder ving ruim te vroeg af en het doorzakkende toestel kwam met een harde klap 

aan de grond. 

Het onderstel bezweek en de zaak kwam op de neus tot stilstand. 

De schade leek eerst nog te overzien, gebroken propeller en neus beschadigd. 

Later bleek reparatie economisch niet verantwoord.

Bestuurder: C. Bouter.

   

 Het rapport van de bestuurder C. Bouter, en de brief waarin NV NLS aan de Luchtvaartdienst meldt dat 

 de PH-AEX niet hersteld zal worden.                                                          (Coll. H. Dekker)

   

27.04.1934   D-2181    Klemm L 26a            354        Onnen              Terug / Top

De bestuurder was onderweg van Hannover naar Bremen en was de weg kwijtgeraakt. Wegens

brandstofgebrek landde hij bij Onnen. Achterop de motor bij de machinist van een nabijgelegen 

pompstation gingen ze brandstof halen op Eelde.

Tegen de avond kon er weer opgestegen worden.

 

     (Nieuwsblad van het Noorden 7.5.1934 via K. Kalkman)

     

  

28.04.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Schiphol           Terug / Top

Na de landing bleek de remwerking onder de maat en moest de bestuurder een grondzwaai

forceren om de sloot verderop te ontwijken.

 

           Van Ronald Dijkstra kreeg dit verslag dat hij aantrof in Gemeente Archief Amsterdam (GAA 1323-337)

           

 

29.04.1934   PH-AEG    Fokker F.VIII          5044       Rotterdam          Terug / Top 

Bij de landing werd de afrastering geraakt.

   

01.05.1934   PH-AED    Fokker F.VIII          5041       Vlissingen         Terug / Top 

Bij het verslepen viel het toestel van het staartwagentje.

   

03.05.1934   PH-AII    Fokker F.XII           5301       Rotterdam          Terug / Top

Bij de nadering werd de schutting geraakt.

  

03.05.1934   PH-#      #                      =          Schiphol           Terug / Top

Wegens het slechte weer niet doorgevlogen naar Twente. 

Bestuurder: P. Noomen.

 

             Bericht in Tubantia 4.5.1934. (Coll. Jan Evert Leeuw)

     

   

04.05.1934   PH-AEG    Fokker F.VIII          5044       Culemburg          Terug / Top 

Voorzorgslanding wegens een ”defecte controleur de vol”. Een andere bron schuift de schuld 

op de weersgesteldheid, alle velden trokken dicht en pas de volgende morgen weer gestart.

Bestuurder: Van Steenbergen.

   

08.05.1934   PH-AGA    Fokker F.IX            5106       Croydon(G)         Terug / Top 

Onderweg van Schiphol naar Croydon moest boven Het Kanaal motor #3 worden gestopt. 

Naar later bleek vanwege een gebroken krukas. De bestuurder zette de reis voor en landde 

veilig op Croydon.

Aangezien er geen reserve Hornet-motor beschikbaar was (het enige reserve-exemplaar had een

gescheurd carter) werd besloten in de gondels Hornet-motoren te installeren en in de neus 

een Wright-Cyclone. 

Deze configuratie was dus geen gepland beleid (zoals elders wordt beweerd) maar werd door 

de omstandigheden afgedwongen.

Bestuurder: A. Viruly.

   

 De telefoonnotitie van de melding van het incident en de brief waarin de motorwisseling wordt aangekondigd.

                                                                                                 (Coll. H. Dekker)

   

11.05.1934   D-#       #                      =          Broekheurne        Terug / Top 

Tubantia meldt een noodlanding wegens brandstofgebrek van een Duits sportvliegtuig bij het 

station.

   

      Bericht in Tubantia 12.5.1934. (Coll. Jan Evert Leeuw)

     

   

13.05.1934   PH-15     Schleicher Anfänger    =          Terlet             Terug / Top 

De schade wordt omschreven als “rechtervleugeltip en neus van de romp beschadigd”.

Bestuurder: Ruppert.

   

14.05.1934   PH-AIO    Fokker F.XVIII         5308       Bagdad(YI)         Terug / Top 

De thuisreis werd geplaagd door olieproblemen. Er was al tijd verloren gegaan in Bushir en 

Basra, en nu kostte het oplossen in Bagdad nog eens een hele dag.

Gezagvoerder: G.J.C. te Roller. Copiloot: J.J. van Balkom. 

Boordwerktuigkundige: Th.J. Hoogeveen. Marconist: M. Saaf.

   

25.05.1934   PH-#      #                      =          Baarn              Terug / Top 

Op 24 december 1934 werd G.J. Geysendorffer door de kantonrechter te Amersfoort vrijgesproken 

van het hem ten laste gelegde: laagvliegen boven Baarn op 25 mei 1934.

   

27.05.1934   PH-AIA    Pander EF 85           39         #                  Terug / Top 

             PH-AIX    Pander Multipro        44

De PH-AIA botste tegen de PH-AIX.

   

28.05.1934   PH-AJK    Koolhoven F.K.43       4305       Schiphol           Terug / Top 

Na het incident met de PH-AJJ op 29/1 werd het onderstel van de PH-AJK op de PH-AJJ gezet 

en later, nadat het gerepareerd was, dat van de JJ op de JK. 

Men ging ervanuit dat het betreffende onderstel bij Arnhem meer, toen niet geconstateerde, 

scheurtjes had opgelopen en dat die nu bezweken waren.

Nu volgde nog zo'n wissel, het onderstel van de PH-AJL werd op de JK gezet en de JL kreeg 

een compleet nieuw onderstel. 

Van een wat sterkere uitvoeren, dat wel.

Maar daarmee was het assenprobleem nog niet de wereld uit, zie PH-AJK op 22/6!

   

30.05.1934   PH-AIQ    Fokker F.XVIII         5310       Andir(PK)          Terug / Top 

Toen het toestel de terugvlucht (#182) zou aanvangen bleek dat de TD er nog mee bezig was. 

De dienst werd overgenomen door de PH-AIR “Rijstvogel“ en de “Kwartel” nam op 6 juni de 

dienst van de “Rijstvogel” waar.

Gezagvoerder: E.E. Hulsebos. Copiloot J.J. Abspoel. 

Boordwerktuigkundige: J.J. Ruben. Telegrafist: L.C. Dik.

   

30.05.1934   PH-AFZ    Pander EF 80            38        Schiphol           Terug / Top

Op het veld werd gewerkt en de bestuurder van een sportvliegtuig lette niet goed op.

Hij raakte een paard dat bij de werkzaamheden werd gebruikt. De schade aan het vliegtuig

was gering (niet boven het eigen risico van ƒ 480,-), het paard werd nogal ernstig gewond

en zal ca. 2 maand nodig hebben om geheel te herstellen.

 

     Van Ronald Dijkstra kreeg dit verslag dat hij aantrof in Gemeente Archief Amsterdam (GAA 1323-337)

     

 

04.06.1934   PH-AID    Fokker F.XII           5291       Schiphol           Terug / Top 

Bij het binnenkomen hondenhok geraakt, licht beschadigd.

 

03.06.1934   PH-5      R.R.G. Zögling         =          #                  Terug / Top

Vlak voor de landing 'zakte' het toestel door en dat resulteerde in een harde landing.

De bestuurder hield er een verstuikte voet en een pijnlijk rug aan over.

Over de toestand van de PH-5 heb ik geen informatie.

Bestuurder: A.G. von Baumhauer.

   

07.06.1934   PH-AFL    Fokker F.XII           5242       Schiphol           Terug / Top 

Bij het verslepen werd een Imperial Airways toestel geraakt. De schade was gering.

   

07.06.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       #                  Terug / Top 

Botsing tegen baanmarkering.

   

08.06.1934   PH-AGR    Fokker F.VIIb-3m       5187       Eelde              Terug / Top 

Er moest een noodlanding wegens motorstoring gemaakt worden. Daarbij kon de handrem niet 

gebruikt worden omdat (?HD) de radio ontvanger uitgetrokken was. 

De landing was dan ook slecht, de schade echter gering.

   

08.06.1934   PH-AJW    Fokker D.VII           =          Schiphol           Terug / Top 

De bestuurder taxiede na de landing met hoge snelheid naar het platform. Hierbij bonkte 

het linker wiel zo hard tegen de rand daarvan dat het bezweek en het toestel een neusstand

maakte. 

Dus forse schade aan schroef, neusbeplating en vleugeltip.

Bestuurder: A.H.G. Fokker.

   

           Van Ronald Dijkstra kreeg dit verslag dat hij aantrof in Gemeente Archief Amsterdam (GAA 1323-337)

                    

 

   De melding van de door Fokker veroorzaakte schade aan de PH-AJW met in een PS-je de constatering dat 

   Fokker "naar mijn weten geen BvG heeft"!                                                    (Coll. H. Dekker)

   

08.06.1934   G-#       #                      =          Sassemerpont       Terug / Top

Noodlanding zonder schade. Na twee uur weer opgestegen.

Voor zover ik dat kan nagaan betrof het niet een militair toestel.

 

                         (Haarlem's Dagblad 9.6.1934 via K. Kalkman)

         

 

09.06.1934   PH-ADN    Fokker F.VIIa          4984       Schiphol           Terug / Top 

Na een rondvlucht naderde het toestel op 500 meter hoogte het veld. 

Op deze hoogte zette de bestuurder een lange bocht in met afgezette motor, gaf even wat 

gas bij en zag vlak daarna dat hij toch nog wat tekort kwam. 

Hij gaf weer gas, maar deze keer sloeg de motor over en pakte niet. 

Het toestel bleef dus doorzakken en kwam veel te vroeg aan de grond, de staartsteun sloeg 

tegen de bovenzijde van de slootrand. 

Ook de romp liep hierbij ernstige schade op, zó ernstig dat hij tijdens het verder taxiën bezweek.

De bestuurder besefte wel dat met het gewoon op toeren houden van de motor dit voorval niet 

plaatsgevonden zou hebben.

Bestuurder: C.P.R. Steensma.

     

      Van Ronald Dijkstra kreeg ik dit verslag dat hij aantrof in Gemeente Archief Amsterdam (GAA 1323-337)

                       

Links. De PH-ADN met geknikte romp. (met dank aan H. Berfelo) Onder. Een gerepareerde romp, of het de PH-ADN is weet ik niet. (Foto Kees van Dongen)

       

                       Nog een foto van 'de knik'.  (Vliegtuigencyclopedie Hooftman 9, blz.95)

                

   

 De verklaringen van Steensma.                                                                 (Coll. H. Dekker)

    

22.06.1934   PH-AJK    Koolhoven F.K.43       4305       Schiphol           Terug / Top 

Het toestel werd normaal de hangaar uit getaxied toen weer (zie 28/5!) een as bezweek. 

Wéér was het een gedeeltelijk oude breuk.

   

  De correspondentie over (weer) een onderstelprobleem.                                         (Coll. H. Dekker)

      

24.06.1934   PH-AIJ    Fokker F.XII           5302       Karachi(AP)        Terug / Top 

Men naderde al het doel van die dag, Jodhpur, toen een hevige zandstorm opstak. 

De bestuurder probeerde eerst erboven te gaan vliegen, maar dat bleek niet mogelijk en er 

omheen lukte ook niet. 

Hij maakte een landing op het noodlandingsterrein vóór Jodhpur. 

Op dit primitieve terrein waren echter geen faciliteiten zodat de passagiers de nacht in 

de open lucht moesten doorbrengen. Toen het tegen de ochtend ook nog ging regenen ontaardde 

de zandstorm in een modderregen. Mijn bron besluit met “Het was een onaangename nacht”.

Gezagvoerder: J.K.F. Kress. Copiloot: H. Silberstein. Boordwerktuigkundige: M. Veenendaal. 

Telegrafist: J.W. Hoogland.

   
                    Bericht in Het Vaderland 12.7.1934. (KB)
                   
        

00.06.1934   PH-17     Schneider Grunau Baby II  =       Utrecht            Terug / Top 

Op de luchtvaarttentoonstelling te Utrecht stond o.a. deze Grunau Baby. 

De verslaggever merkte op dat de neus er nogal beurs uitzag, dit was het gevolg van een 

vlak voor de tentoonstelling uitgevoerde landing waarbij het toestel doorgeschoten was.

Bestuurder: W.M. van Neyenhoff.

Een 15 meter hoge ballon land bij Oldenzaal/Zuid-Berghuizen. De herkomst is mij geheel 

onbekend.

   

12.07.1934   PH-AED    Fokker F.VIII          5041       Vlissingen         Terug / Top 

Motorstoring identiek aan die van de PH-ADZ op 27 maart en ook met dezelfde desastreuze 

gevolgen. Deze keer kon uit de schade wel opgemaakt worden wat de oorzaak van de breuk was. 

Het had te maken met de startprocedure, indien die foutief werd uitgevoerd, hoopte zich

brandstof op in cilinder #3 waardoor bij het starten de zuiger geblokkeerd werd.

   

14.07.1934   F-ALOC    Potez 36/14            2502       Haarlem            Terug / Top 

De reden van de noodlanding wordt niet vermeld, wèl hoe een en ander verliep. 

Het toestel cirkelde enige malen boven de stad en voerde toen een landing uit op een weiland 

bij de forten aan de Liedebrug. 

De schroef, de motor en de romp werden beschadigd. De twee inzittenden kwamen er met een paar 

lichte ontvellingen goed vanaf.

Bestuurder (althans één der inzittenden): J.A. Legendre.

 

 Uit de foto blijkt dat de door Het Vaderland genoemde kenmerk “Alac” nogal twijfelachtig was...

Noordhollands archief via Karel Kalkman   Algemeen Handelsblad 16.7.1934 via K. Kalkman

Bericht in Het Vaderland 15.7.1934. (KB)

    

16.07.1934   PH-AJI    de Havilland D.H.60G Gipsy Moth 5040 Rhenen          Terug / Top 

Noodlan ding wegens brandstofgebrek. De bestuurder was een Duitser.

 

     Uit De Nederlander 18.7.1934 via Karel Kalkman.

     

 

24.07.1934   PH-AIH    Fokker F.XII           5300       Schiphol           Terug / Top

Wegens een storing aan de radio direct na de start teruggekeerd. 

Later wel normaal naar Liverpool gevlogen.

Bestuurder: E.E. Hulsebos.

   

24.07.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Schiphol           Terug / Top 

Bij het verslepen werd een toestel van Imperial Airways geraakt. De schade was gering.

   

25.07.1934   PH-AJN    Koolhoven F.K.41       4106       #                  Terug / Top 

Schade.

   

28.07.1934   PH-AEI    Fokker F.VIII          5046       Knokke(OO)         Terug / Top 

Bij het verslepen werd een toestel van Sabena geraakt. De schade was gering.

   

29.07.1934   PH-15     Schleicher Anfänger    =          Terlet             Terug / Top 

De bestuurder werd als de beste leerling van de Arnhemsche Zweefvlieg Club beschouwd. 

Hij had al een A-Brevet was zich aan het voorbereiden voor het B-Brevet. 

Hij had echter sedert 25 februari van dat jaar niet geoefend en daarom zou hij met een

eenvoudige opdracht beginnen. De start was normaal, afgezien van het feit dat het

straktrekken van de kabel niet door acht mannen gebeurde maar door vier man en een paard. 

Maar daar was met een goede organisatie, en dat was bij die club wel het geval, geen

bezwaar tegen

Na de start en het ontkoppelen was de snelheid aan de lage kant maar niet zorgwekkend 

laag. Toen de leerling echter direct na het ontkoppelen een linkerbocht inzette en 

daarbij richtingsroer en ailerons volledig uitsloeg begon het toestel naar links af 

te glijden.

De bestuurder moet dit gemerkt hebben want hij duwde de knuppel geheel naar voren,

kennelijk om snelheid op te pikken.

Het vliegtuig kwam hierop in een tolvlucht en spiraalde vanaf een hoogte van ca 30 meter

tegen de grond. Er werden geen waarneembare correctiepogingen door de leerling uitgevoerd.

De bestuurder werd bij de inslag uit het toestel geworpen en overleed praktisch direct 

als gevolg van een gebroken nek. Het toestel werd vernield.

Bestuurder: C.J. Brandts-Buys(†)

 

 

             Een krantenfoto uit de collectie van Nico Geldhof.

    

 

 De laatste vier pagina's van het verslag van het onderzoek door inspecteur Van der Heijden. (Coll. H. Dekker)

       
    29.07.1934   PH-#      Grunau Baby            =          Schiphol           Terug / Top
     Overtrokken en afgegleden.
     Bestuurder: Smit
 
           Van Ronald Dijkstra kreeg dit verslag dat hij aantrof in Gemeente Archief Amsterdam (GAA 1323-337)
         
   

04.08.1934   PH-AJG    de Havilland D.H.82 Tiger Moth 3190 #                Terug / Top 

Schade.

   

07.08.1934   PH-AET    Fokker F.VIIa          4          Haamstede          Terug / Top 

Bij het taxiën raakte een wiel in een greppel, waardoor de propeller tegen een steen sloeg. 

Schade bedroeg Dfl. 330,-.

   

09.08.1934   PH-AEF    Fokker F.VIII          5043       Knokke(OO)         Terug / Top 

Aangereden door een Sabena-toestel.

   

09.08.1934   CH241      Klemm L25 Ia          155        Jutphaas           Terug / Top 

De bestuurster was onderweg van Keulen naar Amsterdam toen zij ter hoogte van Utrecht 

besefte dat ze te weinig brandstof aan boord had. 

Ze heeft nog gezocht naar vliegveld Soesterberg maar dat kon ze niet vinden zodat ze tot 

een noodlanding besloot. 

Die voerde ze uit achter het sportterrein “Welgelegen” onder Jutphaas.

Bestuurster: I. Trumpy.

   

             Bericht in Het Vaderland 10.8.1934. (KB)

     

      

14.08.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Berlijn(D)         Terug / Top 

Lichte schade aan vleugelbekleding.

   

16.08.1934   D-EFYG    #                      =          Bekkumerbroek      Terug / Top 

Een leerling-vlieger die onderweg was van Goten naar Keulen raakte verdwaald en zette 

zijn toestel aan de grond op het land van boer Albers te Bekkumerbroek. 

Bij een naburige handelaar kon hij, op de pof, vijftig liter brandstof krijgen die hij 

na terugkomst direct zou betalen.

   

     Bericht in Het Vaderland 17.8.1934. (KB)

     

   

18.08.1934   PH-AEI    Fokker F.VIII          5046       Knokke(OO)         Terug / Top

 

19.08.1934   PH-24     Hoekstra H-1           18         Terlet             Terug / Top 

Na de ferry van Schiphol naar Terlet was het de bedoeling dat het toestel daar nog 

voorgevlogen zou worden waar na de landing de 'inhaalceremonie' zou plaatsvinden. 

Het kwam er niet van, de ferry-piloot was door de zware besturing zó vermoeid dat hij 

het toestel zonder verdere plichtplegingen een eind vanaf de 'bobo's' in de hei neerzette.

De besturing was zo zwaar omdat bij de constructie te lichte kabels voor de besturing 

waren gebruikt en die waren uitgerekt.

Bestuurder: Reumerman.

   

             Foto uit Thermiek 2002/2.

     

      

19.08.1934   PK-SAM    Pattist-Walraven PW-1  I-1        Soerabaja          Terug / Top 

De bestuurder was doorstarts aan het oefenen maar dat mislukte. Het onderstel werd vernield, 

het rompje bleef intact en de bestuurder bleef dan ook ongedeerd.

Bestuurder: J.G. Wisse.

   

     Bericht in Het Vaderland 14.9.1934. (KB)

     

      

22.08.1934   PH-AJB    Pander EK 80           47         #                  Terug / Top 

Noodlanding wegens brandstofgebrek. De reservetank kon niet worden leeg gevlogen omdat de 

passagier de leiding had platgetrapt.

   

23.08.1934   G-ACLX    de Havilland D.H.85 Leopard Moth 7036 Tukuyu(5H)     Terug / Top 

De Nederlandse bestuurder werd weliswaar eigenaar in mei 1934 maar het toestel bleef op 

naam staan van een Engelsman zodat het ook z'n Engelse kenmerk kon behouden.

In juni vloog hij ermee naar Johannesburg en op de terugweg van Kaapstad naar Nederland 

crashte hij in Tanganjika in het oerwoud. Vermoedelijk als gevolg van slecht weer. 

De bestuurder kwam hierbij om het leven.

Bestuurder: J.J. van der Leeuw(†).

 

 

             Uit Nairobi kwam (o.a.) de onderstaande informatie.

                                            (Coll. H. Schwing)

     

   

24.08.1934   PH-ADX    Fokker F.VIIa          1          Eelde              Terug / Top 

             PH-AGR    Fokker F.VIIb-3m       5187

Botsing op de grond. Lichte schade.

 

24.08.1934   PH-AGQ    Koolhoven F.K.41       4105       Nijkerk            Terug / Top 

Tijdens de Nederlandse Rondvlucht kreeg de bestuurder, onderweg van Twente naar Eindhoven, 

in de buurt van Nijkerk problemen met de motor.  

De uitlaatklep van cilinder #3 was gebroken. Hij zette het toestel op de hei aan de grond, 

hierbij ontstond wel enige schade aan onderstel en rechtervleugel. 

Het toestel werd gedemonteerd en afgevoerd.

Bestuurder: S. de Mul.

   
            De rapporten betreffende de reparaties aan het toestel en aan de motor.                         (Coll. H. Dekker)
            

24.08.1934   PH-KGH    WACO UIC               3833       Soesterberg        Terug / Top 

Oók tijdens de Nederlandse Rondvlucht. Bij de start vanaf Soesterberg begon het toestel, 

waarschijnlijk mede a.g.v. het oneffen terrein, naar links uit te lopen hetgeen door de 

bestuurder niet gecorrigeerd werd. 

Na een aanloop van ca 500 meter kwam het toestel los, maar grondpersoneel dat daar in de 

buurt aanwezig was moest snel bukken om niet geraakt te worden.

Ook na het loskomen werd de naar linksdraaiende beweging aanvankelijk niet tegengegaan 

en dus ontstond in deze vlakke linkerbocht een sterk slippende beweging. 

De passagier verklaarden later dat ze door deze beweging tegen de zijkant van het toestel 

geduwd werden.

De bestuurder verklaarde dat hij weliswaar pogingen deed de beweging te corrigeren maar 

daartoe zoveel kracht moest uitoefenen dat hij de indruk kreeg dat het roer geblokkeerd was.

Aangezien dit dus geen effect had besloot hij tot een landing. 

Hij nam gas terug, gaf links ailerons zodat het slippen ophield en zette het toestel, met 

de wind in de rug, weer aan de grond.

Dat gebeurde achter met een zodanige daalsnelheid dat het landingsgestel het begaf en het 

toestel op de buik verder schoof. 

De NACA-kap groef zich in de grond en het toestel sloeg over de kop. De motorbok scheurde 

los van de romp, en ook de andere schade was ernstig.

Op 10.11.1934 schreef de eigenaar aan de Luchtvaartdienst dat "het vliegtuig PH-KGH niet weer 

zal worden opgebouwd".

De vier inzittenden bleven ongedeerd.

In de pers verscheen natuurlijk direct als oorzaak de door de bestuurder genoemde 

besturingsproblemen, maar bij het onderzoek werd niets gevonden dat wees op een geblokkeerde

besturing of anderszins iets wat afbreuk gedaan zou kunnen hebben aan de luchtwaardigheid. 

In het onderzoeksrapport staat als verklaring voor het besturingsprobleem: “De mogelijkheid 

bestaat dat het vliegtuig de eigenschap had, dat bij het beschrijven van een vlakke bocht het 

richtingsroer gaat staan in een stand welke meer en meer de draaiing bevordert. 

In het algemeen neemt daarmede de kracht, welke nodig is om het vliegtuig weer rechtuit te 

doen vliegen, toe.”

En ook werd toen geconcludeerd dat bij een eventueel volgend exemplaar van dit type, de 

vliegeigenschappen nog eens grondig moesten worden onderzocht.

Bestuurder: K. de Geus van de Heuvel.

NB. Een der passagiers was de bekende luchtvaartjournalist H. Hegener.

    

Twee foto's van het ongeval. De eerste foto is afkomstig van de Sechtie Luchtmacht Historie

(via H. J. Hazewinkel) en de tweede komt uit de collectie van Martin Sloots (via F. Gerdessen)

 

 Het door de heren Van der Heijden en Van der Maas opgestelde verslag van het onderzoek.     (Coll. H. Dekker)

	Nog een plaatje via Rien Huizing.

        

30.08.1934   G-AAKP    de Havilland D.H.60M Moth 1394  Deventer             Terug / Top 

De bestuurder was onderweg van Hannover naar Amsterdam en kwam in zeer slecht weer terecht. 

Hij zette z'n toestel op de "Bergweide" om ongeveer 12.30 uur aan de grond en zette, toen

de bui over was, om 15.25 uur de reis voort.

Bestuurder: W.J. Stopford.

   

     Het incident werd door de secretaris van de 

      gemeente volgens voorschrift gemeld! 

            (Gemeentearchief Deventer/Coll. Jan Evert Leeuw)

     

      

00.08.1934   PH-13     Lippisch Grüne Post    =          Eindhoven          Terug / Top 

Na zijn eerste vlucht met z'n eigen toestel was de landing wat te hard. 

De staart brak af.

Bestuurder: J. Swart.

   

    02.09.1934   PH-12     Grunau 9 (ESG 29)      =          Eindhoven          Terug / Top 
     
         05.09.1934   PH-AIR    Fokker F.XVIII         5311       Batavia(PK)        Terug / Top 

De ”Rijstvogel” was niet tijdig gereed voor de terugvlucht (#195) en dus werd de dienst 

overgenomen door de “Snip”. Een week daarna vloog de “Rijstvogel” terug naar Nederland.

Gezagvoerder: J.J. Hondong. Copiloot: J.J. van Balkom. Boordwerktuigkundige: F. Naber. 

Telegrafist: W.H. van der Smagt.

   
 
  

14.09.1934   PH-AFM    Pander EG 1            33         #                  Terug / Top 

Schade.

 

14.09.1934   PH-AJH    Koolhoven F.K.46       4611       #                  Terug / Top 

Schade wegens een harde landing a.g.v. te hoog afvangen.

   

14.09.1934   D-EBAQ    Klemm L 25e            =          Olst               Terug / Top 

Een Duits sportvliegtuig raakte beschadigd bij een noodlanding. De bestuurder was onderweg 

van Keulen naar Munster de weg kwijtgeraakt. 

Het toestel werd gedemonteerd naar Duitsland teruggebracht. 

De bestuurder ging met de trein.

 

     Gerard Aberson leverde de volgende twee knipsels, waarvoor dank!   Duur Barlo Indische Courant 20.10.1934.

     

    

             Telegraaf 15.9.1934.

           

   

15.09.1934   PH-FKB    Koolhoven F.K.46       4604       Waalhaven          Terug / Top 

De bestuurder oefende wat landingen en bij de laatste ving hij iets te vroeg af. 

Het toestel kwam hard aan de grond en toen het toestel geparkeerd was waren enige 

rimpelingen in het doek ter hoogte van de voorste zitplaats zichtbaar. 

Er was een rompbuis verbogen.

Bestuurder: J.E.F. de Kok.

    

      De brief van NV NLS met de melding van het incident,

       de reparatie én het verzoek om het BvD niet te schorsen.

       (Coll. H. Dekker)

     

   

17.09.1934   PH-AFV    Fokker F.XII           5284       Hull(G)            Terug / Top

 

24.09.1934   PH-OST    Pander S.4 Postjager   46         Schiphol           Terug / Top 

Er werden proefvluchten gemaakt t.b.v. de aanstaande Melbourne-vlucht. 

Tijdens de uitloop na de landing bezweek, terwijl de snelheid nog hoog was, de rechter wielpoot. 

Schuivend over het modderige terrein kwam het toestel met een grondzwaai tot stilstand. 

De schade viel mee, schroef verbogen, motorkap en nog wat andere beplating beschadigd.

Bestuurder: J.J. Geysendorffer.

   

27.09.1934   PH-AEI    Fokker F.VIII          5046       Haamstede          Terug / Top 

Bij het inzweven voelde de bestuurder een lichte schok, alsof hij met de staartsteun het 

draad van het daar staande hek had meegenomen. Toen het toestel naar het stationsgebouw 

was getaxied werd de zaak geïnspecteerd. Een paal bleek nog juist het achterste deel van 

de romp geraakt te hebben, het doek was over " 2 meter open gescheurd, enige dwarsstijlen 

waren gebroken en ontzet en de hoofdbuis was naar binnen getrokken.

De dienst werd door Van der Sijde met de PH-ADN overgenomen.

Bestuurder: J. Bach.

       

De brief van Bach waarin het het incident beschrijft en hiernaast een schets van de reparatie. (Coll. H. Dekker)

     

06.10.1934   PH-AEF    Fokker F.VIII          5043       #                  Terug / Top 

Beschadigd bij het uitrijden uit de hangaar.

NB. Ik heb ook een (officiële) bron die datm 7/10 geeft.

 

08.10.1934   PH-AIE    Fokker F.XII           5292       Rotterdam          Terug / Top

Vloog de dienst Amsterdam - Parijs maar keerde terug naar Rotterdam vanwege een radiostoring. 

Na reparatie alsnog naar Parijs.

Bestuurder: G.J.C. te Roller. 

  

09.10.1934   PH-OST    Pander S.4 Postjager   46         Kopenhagen(OY)     Terug / Top 

Het was de bedoeling een driehoeksvlucht Schiphol-Berlijn-Kopenhagen-Schiphol te maken; 

met de bedoeling snelheid en brandstofverbruik nogmaals op een lange vlucht te testen.

Tijdens de vlucht besloten de bemanning toch een tussenlanding te Kopenhagen te maken en 

daar bleek bij een inspectie de oliedruk van een der motoren niet correct. 

De gezagvoerder weigerde weer te vertrekken en de dag daarna arriveerde constructeur 

Slot om e.e.a. te inspecteren. Zijn diagnose was dat er gewoon gevlogen kon worden, en 

hij stapte er ook bij in en vloog mee terug naar Schiphol.

Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer. Copiloot: D. Asjes. Telegrafist: P. Pronk.

   

 

15.10.1934   PH-AFL    Fokker F.XII           5242       Meppel             Terug / Top 

Boven Meppel kreeg het toestel een zware remoustik. De bestuurder werd licht gewond en vloog 

daarna nog naar Soesterberg. Het werd later door C. Blaak naar Schiphol overgevlogen.

Bestuurder: H. Brinkhuis.

   

16.10.1934   D-URIS    Junkers G.24           849        Blaricum           Terug / Top 

Vlak na de start richting Essen ontstond er een defect aan de motor. 

Het met bloemen beladen toestel maakte een noodlanding op de Oostermeent onder Blaricum. 

Er ontstond verder geen schade, de bloemen werd met een ander toestel naar Duitsland

gebracht, het toestel werd ter plaatse door Martin Wilhelm, een Lufthansa gwk van 

Schiphol, gerepareerd.     

 

Foto onder, uit de Gooi en Eemlander van 17.10.1934, beide foto's met dank aan Frans J.J. de Gooijer.

     

   

   

17.10.1934   PH-AIH    Fokker F.XII           5300       Athene(SX)         Terug / Top 

Op de terugvlucht vanuit Nederlands-Indië (#201) ontstond op het traject Caïro-Athene 

een probleem met een motor. Daar bleef het toestel een nacht over voor de reparatie.

Gezagvoerder: E. van Dijk. Copiloot: A. Viruly. Boordwerktuigkundige: Th. J. Hoogeveen. T

elegrafist: P.J. Oolgaard.

     

     Bericht in Het Vaderland 17.10.1934. (KB)

     

   

20.10.1934   PH-OST    Pander S.4 Panderjager 46         Leipzig(D)         Terug / Top 

De eerste etappe van de Melbourne-race. Oponthoud bij het tanken omdat een stuk linnen 

van de huidbekleding was losgeraakt. Dat moest eerst geplakt worden.

Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer. Copiloot: D.L Asjes. Telegrafist: P. Pronk.

   

20.10.1934   PH-OST    Pander S.4 Panderjager 46         Allahabad(VT)      Terug / Top 

Bij het uitklappen van de wielen voelde de bestuurder al dat het linker wiel bleef hangen. 

Hij probeerde de landing alleen op het rechter wiel uit te voeren maar dat mislukte. 

Met een scherpe grondzwaai kwam het toestel, beschadigd, tot stilstand. 

De propellers waren verbogen, er zaten gaten in de olietank. 

De duur van de reparatie werd geschat op zo'n 14 dagen en daarmee was natuurlijk de kans 

op een prijs in de race tot nul gereduceerd. Ook het feit dat het toestel al na zes dagen

weer kon vertrekken, deed daar niets aan af.

Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer. Copiloot: D.L Asjes. Telegrafist: P. Pronk.

   

Bericht in Het Vaderland 22.10.1934. (KB)  Knipsel uit de collectie van Nico Geldhof. De dag na de ongelukkige landing.                     Foto: San Diego Air & Space Museum

   

21.10.1934   PK-SAL    Miles M.2 Hawk         13         Tegal              Terug / Top 

Onderweg van Soerabaja naar Batavia moest een noodlanding gemaakt worden omdat een der 

magneten dienst weigerde. Het toestel werd gerepareerd in de werkplaats van autohandelaar 

(en sportvlieger) Moné nadat dhr. Meeuwenoord met de “Kriel” uit Bandoeng twee magneten had 

aangevoerd. De volgende dag kon de reis worden voortgezet.

Bestuurder: H.L. Krayenhoff.

   

23.10.1934   PH-AJU    Douglas DC-2-115A      1317       Albury(VH)         Terug / Top 

Een van de beroemde mijlpalen uit de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. 

De “Uiver” raakte tijdens de laatste etappe van de Melbourne-race verdwaald. 

Door met de stadsverlichting in morsetekens de plaatsnaam te seinen wist de bemanning 

dat ze boven Albury vlogen. 

Dat ligt weliswaar niet zo ver meer van Melbourne af maar met de beschikbare hoeveelheid 

brandstof was dat toch niet meer haalbaar.

Er zou dus eerst nog geland moeten worden. Per radio werden de inwoners van Albury 

verzocht met hun auto naar de plaatselijke renbaan te komen om met de autolampen een

landingsbaan te markeren.

De landing lukte prima en de nacht werd in Albury doorgebracht.

De volgende dag werd de zo licht mogelijk gemaakte machine door twee bemanningsleden 

naar Melbourne gevlogen, de rest van de bemanning, de passagiers en de post volgde 

per trein.

Gezagvoerder: K.D. Parmentier. Copiloot: J.J. Moll. Boordwerktuigkundige: B. Prins. 

Telegrafist: C. van Brugge.

     

     De volgende morgen moest de Uiver eerst met 

      vereende krachten uit de modder worden getrokken. 

                                         (Via H. J. Hazewinkel)

     

   

25.10.1934   PH-AIJ    Fokker F.XII           5302       Boedapest(HA)      Terug / Top 

Op de uitreis van Indiëvlucht #207 moest bij Boedapest wegens motorstoring een 

noodlanding gemaakt worden. Het leverde een dag oponthoud op.

Gezagvoerder: W.M.O.H. Beekman. Copiloot: Th.M.J. Verhoeven. 

Boordwerktuigkundige: J. den Hartog. Telegrafist: H.C. Moulijn.

     

     Bericht in Het Vaderland 3.11.1934. (KB)

     

   

26.10.1934   PH-OST    Pander S.4 Panderjager 46         Allahabad(VT)      Terug / Top 

Het toestel was gerepareerd en 's middags was een bevredigende proefvlucht gemaakt. 

Om 11 uur 's avonds zou gestart worden om de tocht naar Melbourne voort te zetten.

Door een misverstand dacht de bestuurder van een mobiel baanlicht dat de start niet 

door zou gaan en met gedoofde lichten ging hij met z'n tractor dwars over de baan.

De start ging dus wèl door en toen hij de Pander op zich af zag komen ontstak hij nog 

wel direct de koplampen van z'n tractor maar het was al te laat. 

De gezagvoerder zag opeens voor zich lichten aan gaan, probeerde nog wel over de 

obstakels heen te vliegen maar z'n onderstel klapte tegen de grote schijnwerper die op 

de aanhanger gemonteerd was. 

Het vliegtuig vloog direct in brand, kwam 130 meter verder weer aan de grond en stond 

daar direct in lichterlaaie.

Gelukkig bleef de linker motor op volle kracht doordraaien en dat hield de ruimte voor 

de nooduitgang vrij van vlammen zodat de bemanning nog net ongedeerd uit het brandende 

wrak kon ontsnappen.

De -houten- Panderjager brandde helemaal uit.

Gezagvoerder: J.J. Geysendorffer. Copiloot: D.L Asjes. Telegrafist: P. Pronk.

    

Onder het brandende wrak. (Foto via J. van Tuijl, www.aviacrash.nl) En wat ervan overbleef! (Via H.J. Hazewinkel)

       

  De beschrijving van het ongeval in Het Vaderland. 3.11.1934. (KB)

     

29.10.1934   PH-AIE    Fokker F.XII           5292       Hamburg(D)         Terug / Top 

Onderweg van Amsterdam naar Malmö werd het toestel door de bliksem getroffen. 

Een cockpitruit werd vernield en een nachtlanding flare ontbrandde. 

Er werd een noodlanding te Hamburg gemaakt. De schade bedroeg ƒ 187,-.

Gezagvoerder: C. Blaak. Marconist: H.J. Siemer.

                

Het relaas van gezagvoerder Blaak.    (Coll. H. Dekker)

       

30.10.1934   PH-AIJ    Fokker F.XII           5302       Allahabad(VT)      Terug / Top 

Na de noodlanding (op 25/10) bij Boedapest werd de verloren gegane dag weliswaar weer 

ingehaald, maar bij Allahabad ging deze weer ruimschoots verloren door een carburatiedefect.

Gezagvoerder: W.M.O.H. Beekman. Copiloot: Th.M.J. Verhoeven. 

Boordwerktuigkundige: J. den Hartog. Telegrafist: H.C. Moulijn.

   

31.10.1934   PH-ABX    Fokker C.II            1          #                  Terug / Top 

Het zojuist door de ICRO NV aangeschafte toestel werd verhuurd aan filmstudio M.H.D. 

ten behoeve van de film “Op hoop van zegen”. Daar rustte geen zegen op! 

In afwijking van de klemmende instructie liet men daar de romp (zonder vleugels) een 

volle dag in de stromende regen staan. De dag daarna wilde men het toestel op een wagen

laden en toen is het van 1½ meter hoogte op de grond gevallen. 

In 1936 heeft men nog wel een poging gedaan het weer de lucht in te krijgen, maar bij

inspectie door de R.S.L. bleek het in zo'n slechte toestand te verkeren dat men hier 

maar van afzag.

   

             Er rustte dus geen zegen op de verhuur aan M.H.D. Filmstudio's!

                                                              (Coll. H. Dekker)

     

   

00.10.1934   PH-AJB    Pander EK 80           47         Kontich(OO)        Terug / Top 

Na een soort noodlanding bij Dinant, omdat het beoogde veld in Luxemburg onbruikbaar was, 

werd koers gezet naar Antwerpen. Maar 15 km. voor Antwerpen hield de motor ermee op en de 

bestuurder slaagde er niet in om over te schakelen op de reservetank. 

Er moest dus een echte noodlanding gemaakt worden. Hierbij bezweek een wielpoot.

Bestuurder: A.R. Somer.

   

00.10.1934   PH-AJX    Koolhoven F.K.48       4801       Waalhaven          Terug / Top 

In de rechter onderstelstijl brak de stalen schroefveer. De scherpe breukranden veroorzaakten

een scheur van drie cm. in de buitenbuis.

   

01.11.1934   PH-AJH    Koolhoven F.K.46       4601       Waalhaven          Terug / Top 

De leerling ging solo enige oefeningen uitvoeren omdat hij binnenkort voor zijn brevet 

geëxamineerd zou worden. 

Na een landing wilde hij de handrem bedienen en boog daarbij wat voorover.  

Hierbij duwde hij ook de knuppel naar voren, de staart kwam omhoog en de schroef sloeg 

tegen de grond. 

Schroef gebroken, motorophanging ontzet en dashboard van de voorste zitplaats beschadigd.

Bestuurder: J. Errös.

     

           Het rapport van de bestuurder. (Coll. H. Dekker)

     

   

03.11.1934   PH-AEI    Fokker F.VIII          5046       Rotterdam          Terug / Top 

Bij het binnenzweven raakte het linker wiel de schutting.

 

05.11.1934   PK-SAF    de Havilland D.H.60M Gipsy Moth 1687 Malang(PK)      Terug / Top

De bestuurder maakte te Malang ter voorbereiding van de luchtvaartdag een vlucht met de Moth 

van Beck. 

“Bij het landen speelde zich een malheur af waardoor de rechterkant van het onderstel van den 

vleugel afscheurde. Direct waren rappe handen druk in de weer om dit euvel te verhelpen, 

doch hoe men ook zwoegde, alras bleek dat er van repareren ter plaatse geen sprake kon zijn.”

Bestuurder: E.F. Klaarmond.

 

      Soerabaijasch Handelsblad 7.11.1934 via K. Kalkman

     

   

06.11.1934   PK-AFD    Fokker F.VIIb-3m       5072       Pakan Baroe        Terug / Top 

Tijdens een rondvlucht moest er een noodlanding gemaakt worden. Hierbij werd het onderstel 

ernstig beschadigd. Met de “Sieberg” van de KPM werd het toestel naar Batavia getransporteerd.

   

Bericht in Het Vaderland 3.12.1934. (KB)

Sumatra Post 6.11.1934       via Nick Wiegersma

       

08.11.1934   D-2750    Focke-Wulf L 101D      219        Rijssen            Terug / Top 

Onderweg van Bremen naar Düsseldorf was de bestuurder de weg kwijtgeraakt en boven Nederland 

terechtgekomen. Toen hij ook nog motorpech kreeg landde hij op de gemeenteweide van Rijssen. 

Hierbij werd het landingsgestel vernield. Nog dezelfde dag werd het toestel met een vrachtwagen 

naar Duitsland teruggebracht.

Bestuurder: H. Kienow.

     

Algemeen Handelsblad 10.11.1934 via K. Kalkman                           De Telegraaf d.d. 10.11.1934 via Karel Kalkman

   

             De mededeling van gemeente Rijssen aan de Luchtvaartdienst.

                               (Gemeentearchief Rijssen, Coll. Jan Evert Leeuw)

     

   

11.11.1934   PH-ADX    Fokker F.VIIa          1          #                  Terug / Top 

Bij het taxiën botste het toestel met de propeller tegen een crick. 

De propeller werd onherstelbaar beschadigd.

   

13.11.1934   PH-ADZ    Fokker F.VIIa          2          #                  Terug / Top 

Schade Dfl. 450,-.

Bestuurder: G.M.H. Frijns.

   

14.11.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Hannover(D)        Terug / Top 

Toen het toestel bij Berlijn aankwam kon het vanwege het slechte weer niet landen en 

keerde terug naar Hannover. Daar werd een normale landing uitgevoerd, maar tijdens het

uitrollen klapte het staartwiel in. Toestel op de crick en bij de inspectie bleek er 

geen schade te zijn aangericht, en ook functioneerde het intrekmechanisme normaal. 

Dus crick weg en weer met het staartwiel op de grond gezet. Even daarna klapte het wiel 

weer spontaan in, maar helaas, de crick stond er nog wel naast. 

Dus prikte de crick dwars door het horizontale staartvlak; doek en enige bekledingslatten

beschadigd.

Bij nadere inspectie leek dat de staartwielophanging waarschijnlijk als gevolg van een

harde landing iets ontzet was waardoor de beveiliging niet meer goed functioneerde.

Bestuurder: P. Soer.

     

             De telefoonnotitie betreffende dit incident.

                                             (Coll. H. Dekker)

     

      

17.11.1934   PH-#      #                      =          Eindhoven          Terug / Top 

Sint Nicolaas zou te Venlo per vliegtuig arriveren en dan z'n intrek in een groot 

modemagazijn nemen. 

Op de Groote Heide stonden duizenden mensen uit de wijde omgeving te wachten om hem te 

verwelkomen. Na enkele uren wachten kwam het teleurstellende bericht dat Venlo vanwege de 

dichte mist niet bereikbaar was gebleken en dat het vliegtuig was uitgeweken naar Eindhoven. 

Daar was de Sint in een auto gestapt en pas tegen de avond arriveerde hij in Venlo.

     

            Bericht in Het Vaderland 19.11.1934. (KB)

     

      

20.11.1934   PH-AIE    Fokker F.XII            5292        Rotterdam        Terug / Top

 

20.11.1934   PH-AJI    de Havilland D.H.60G III Moth  5040 Grootebroek      Terug / Top 

De bestuurder vloog een reclamevlucht voor de eigenaar N.V. Batschari's Sigarettenfabriek 

boven diverse dorpen in Noord-Holland. Om de strooibiljetten uit te werpen had hij een passagier 

in de voorste cockpit.

Boven Grootebroek hield de motor er opeens mee op. De hoogte waarop dit gebeurde is niet 

geheel duidelijk, de bestuurder zegt ca 300 meter, de verschillende getuigen hielden het meer

op ongeveer 50 meter.

Hoe het ook zij, er moest een noodlanding worden uitgevoerd. Daartoe overvloog (-zweefde dus! HD) 

de bestuurder diverse langgerekte stukken weiland met de bedoeling bij de gunstigste middels een 

bocht in te draaien om in de lengte van het weiland te landen.

Toen hij z'n keus had gemaakt en de bocht wilde inzetten ontdekte hij een aantal mannen 

die daar aan het werk waren. De hoogte was toen echter zodanig dat de geplande manoeuvre

niet meer bij het volgende veld gemaakt kon worden.

Het volgende veld kon helemaal niet meer bereikt worden, het vliegtuig vloog tegen de 

oever van de tien meter brede sloot tussen beide weilanden. De neus drong diep in de 

zachte aarde en daardoor zakte de romp niet onder water. 

De bestuurder kon op eigen kracht, ongedeerd, over het vliegtuig de vaste grond bereiken, 

de passagier werd door omstanders naar de kant geholpen. 

Hij bleek een uit de kom geschoten linker heupgewricht te hebben opgelopen.

Het vliegtuig was zwaar beschadigd: schroef, motorbok, beide vleugels en onderstel.

Bestuurder: K. Katzenstein.

     

            ( Het Nieuws van de Dag 15.12.1934 via K. Kalkman)
           
 
 Twee foto's nadat het toestel achterwaarts uit het water getrokken is.                          (Coll. H. Dekker)

   

          Het RSL-rapport. (Coll. H. Dekker)

             
           Pander meldde aan de Luchtvaartdienst de omvang van de schade. (Coll. H. Dekker)
            

27.11.1934   PH-AIH    Fokker F.XII           5300       Djask(EP)          Terug / Top 

Op de terugvlucht van de dienst op Nederlands-Indië (#208) kreeg het toestel op Djask 

motorpech. De PH-AIO.“Oehoe” vertrok daarop twee dagen eerder uit Amsterdam met 

boordwerktuigkundige Hoogeveen en een nieuwe motor. 

Daarna vloog de “Oehoe” weer terug naar Caïro om de post en de passagiers die door de “Uiver” 

met een extra vlucht werden nagebracht, op te halen.

Gezagvoerder: G.J.C. te Roller. Copiloot: J.J. Abspoel. Boordwerktuigkundige: P. Welman. 

Telegrafist: M. Saaf.

 

00.11.1934 PH-AIZ    Fokker F.XX                5347   Twente               Terug / Top

           SE-AEB    Fokker F.VIII              5044

   D-AQUQ    Junkers Ju.52              5053

Maakten alle drie een voorzorgslanding in verband met de weersgesteldheid.

   

02.12.1934   PH-AEF    Fokker F.VIII          5043       Vlissingen         Terug / Top 

Het toestel was om 15.25 op Vlissingen aangekomen met een olielekkage in motor #2. 

Na reparatie werd de betreffende motor, terwijl het toestel nog in de hangaar stond, 

even proefgedraaid en bleek weer normaal te functioneren. Bij het afzetten sloeg hij 

echter terug en vloog de carburateur in brand.

Na blussing moest dus weer even proefgedraaid worden, daartoe werd de machine nu toch 

maar even buiten op het platform gezet.

       

             Het rapport over de carburateurbrand. (Coll. H. Dekker)

     

   

02.12.1934   PH-AJU    Douglas DC-2-115A      1317       Ardennen(OO)       Terug / Top 

Gezagvoerder: L. Sillevis. Copiloot: W.M.O.A. Beekman. Boordwerktuigkundige: H.A. Waalewijn. 

Telegrafist: G. van Zadelhoff.

  

02.12.1934 PH-2        Mayer M.1              #          Schiphol           Terug / Top 

Tijdens de lierstart brak de bevestigingsring. Bij de daaropvolgende glijlanding brak

o.a. de schaats.

   

02.12.1934   PH-21     Kassel 12              =          Maaldrift          Terug / Top 

Het was eigenlijk geen weer om te vliegen, het terrein was modderig en het -toch al zware- 

vliegtuig was daardoor nog zwaarder geworden.

Bij de kabelstart kwam het toestel heel moeizaam op een hoogte van zo'n tien meter en kon 

ternauwernood in de lucht gehouden worden. Op dat moment gleden de trekkers plotseling in 

de modder uit en de bestuurder kon niet anders dan de knuppel van het feitelijk overtrokken

toestel naar voren te duwen.

Het vliegtuig reageerde echter traag en zakte, met een naar beneden gerichte vleugel steeds 

sneller door. Met een zware klap kwam het toestel met de neus en een vleugel op de grond neer. 

De veiligheidsgordel brak en de bestuurder kwam tien meter verder in het zand terecht. 

Hij bleef ongedeerd, behalve dan dat hij enige uren z'n geheugen kwijt was. 

Toen hij aan de trekkers vroeg of hij gestart was, konden ze hem daarop geen antwoord geven. 

Wèl waren ze er zeker van dat hij geland was!

Het vliegtuig was zodanig beschadigd dat het niet meer gerepareerd werd.

Bestuurder: L.A. de Lange.

   

06.12.1934   PH-AIE    Fokker F.XII           5292       Kopenhagen(OY)     Terug / Top 

De bestuurder had enige maanden niet op Kopenhagen gevlogen en wist niet dat een gedeelte 

van het veld omgeploegd was. Achteraf beweerde de KLM-vertegenwoordiger in Denemarken, 

die toevallig in Amsterdam was, dat hij de bestuurder vooraf wel gewaarschuwd had.

Bij de nadering bleek dat het veld in een dichte grondmist lag. Wèl staken de hogere 

herkenningspunten er boven uit en waren prima zichtbaar. 

Het op de juiste plaats aan de grond zetten van het toestel was dus geen enkel probleem, 

maar daarna moest er getaxied worden. Ook daarbij was het bepalen van de route eenvoudig 

want de cockpit stak wel boven de mistlaag uit, maar de grond was niet zichtbaar.

Het toestel kwam dus in het omgeploegde deel terecht en maakte een neusstand.

De schroef werd verbogen, motor en motorbok werden naar achteren geduwd, juist tot aan 

de cockpit. De bestuurders bleven ongedeerd. Eén der passagiers stond echter al in het

gangpad z'n jas aan te rekken en die viel met z'n neus op een -onnodig- scherp deursteuntje.

Vanuit de toren kon de startofficier de staart boven de mist zien uitsteken, maar de 

gronddienst had grote moeite het toestel te vinden.

Het verlaten van het toestel door de zeven passagiers bleek een groot probleem, de 

uitgang zat nu ruim zeven meter boven de grond en er moesten ladders aan elkaar gebonden

worden om die van buiten af te bereiken.

Een kundige lasser repareerde de neus zodanig dat het toestel (op 17/12) op twee motoren 

naar Waalhaven kon worden teruggevlogen. Daar werd de reparatie voltooid (1e vlucht 15.1.1935) 

en er werden enige modificaties aangebracht: een extra nooduitgang voor in de romp, 

de verbanddoos niet in de staart maar in de cabine en natuurlijk... een stomp deursteuntje.

Gezagvoerder: Th.W. von Weyrother.

        

 En op deze twee krantenknipsel is duidelijk te zien dat de evacuatie niet bepaald vlot verliep.

      

        De vernielde middenmotor van de "Ekster"

             

 

    De telefoonmelding betreffende het 'voorovervallen' van de PH-AIE; (Coll. H. Dekker)

	De Luchtvaartdienst vroeg advies aan de Deense autoriteiten betreffende het KLM-plan om het toestel -eventueeel- op twee motoren naar Schiphol over te vliegen.                                         (Coll. H. Dekker)
Het rapport dat Von Weyrother over het incident schreef.                                            (Coll. H. Dekker)

   

06.12.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Schiphol           Terug / Top 

Staartwiel kon niet uitgeklapt worden.

Bestuurder: P. Soer.

   

             De telefoonnotitie betreffende het onderstelprobleem. 

      (Coll. H. Dekker)

     

   

08.12.1934   FCx-450   Fokker C.X             =          Hoorn              Terug / Top

     

 De twee laatste pagina's van het ongevallenrapport.                                             Coll. H. Dekker)

     
09.12.1934   PK-SAM   Pattist-Walraven PW-1  I-1        Bandoeng(PK)       Terug / Top
Door te lang planeren, hoog boven de bergen, sloeg de motor af.
Dat zal dus wel ijsvorming in de carburateur geweest zijn. (Mijn conclusie, HD)
De noodlanding werd uitgevoerd op een voetbalveldje van nog geen 60 meter. 

Een de wielen raakte een boomstronk en beide vleugels braken af.  Het toestel werd 

zeer ernstig beschadigd.
de bestuurder bleef ongedeerd.

Gezagvoerder: W.F. Boot.

Passagier   : C.A. Gomes.

   

11.12.1934   PH-AJU   Douglas DC-2-115A      1317       Harderwijk         Terug / Top 

Het toestel was op weg toen de hoogtegas-overbrenging van motor #2 brak en 

teruggekeerd moest worden naar Schiphol.

Deze overbrenging is voor de kerstvlucht aan beide motoren veranderd in een stangenstelsel.

Gezagvoerder: W.M.O.A. Beekman. Boordwerkuigkundigen: F. Naber, J. van Steenbergen, 

H.A. Walewijn. Telegrafist: G. van Zadelhoff.

   

     Ook dit incident passeerde de revue bij het 

      onderzoek naar de Uiver-ramp.        (Coll. H. Dekker)

     

   

 

14.12.1934   D-EGOQ    Klemm L 25e            =          Gorssel            Terug / Top 

Het was de bedoeling om van Bonn naar Münster te vliegen maar in plaats van het kanaal 

Wezel-Münster te volgen pikte hij per abuis de Rijn en de IJssel op. 

Toen hij dat in de gaten kreeg keerde hij nog wel weer om maar, en dat zul je dan net zien, 

toen weigerde opeens de motor zodat hij een noodlanding moest maken.

Hierbij sloeg het toestel over de kop en de bestuurder moest door toegesnelde omwonenden 

uit de cockpit bevrijd worden.

Bestuurder: Th. Iven.

   

                                       (Algemeen Handelsblad 15.12.1934 via K. Kalkman)

           

 

             Bericht in Het Vaderland 16.12.1934. (KB)

     

   

19.12.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Twente             Terug / Top 

Voorzorgslanding wegens slecht weer.

   

19.12.1934   D-EKOM    Cierva C.30A           =          Twente             Terug / Top 

Deze autogiro was op afleveringsvlucht naar Deutsche Luftsport Verband en maakte wegens 

het slechte weer (minstens) tweemaal een voorzorgslanding.

    

                       (Nieuwe  Tilburgsche Courant 21.12.1934 via K. Kalkman)

           

 

           Uit het maandrapport van de NV Luchthaven Twente. (Coll. Jan Evert Leeuw)

     

   

20.12.1934   PH-AJU    Douglas DC-2-115A      1317       Rutbah(YI)         Terug / Top 

Er zullen weinig grote vliegtuigrampen zijn geweest waarover achteraf geen beroering
is ontstaan, zeker als uit het onderzoek geen duidelijke oorzaak naar voren komt.
Zo ook bij de Uiver! 

Veronderstellingen over de koers, over mechanische defecten, complottheoriën, 

bomexplosies; álles is in de (luchtvaart)pers voorbijgekomen.
Het meest hardnekkig is wel het verhaal (“Indianenverhaal” volgens Viruly) over een 

schietpartij in de cockpit waarbij de 'Japanse spion' Beretty, de bestuurder Beekman
door het hoofd geschoten zou hebben.
Ten eerste werden bij de gedegen lijkschouwing van Beekman geen schotwonden
geconstateerd en ten tweede, het zou zeker niet geheim gehouden zijn als ze wèl 

aangetroffen waren!
Voor de public relations zou dit een veel 'gunstiger' oorzaak zijn dan de
onbevredigende verhalen over slechte vliegeigenschappen en vermoeide bemanningen!
   
Het doel van deze pagina's is om eens 'alles' wat er officieel over gerapporteerd is
op een rijtje te zetten zodat men zelf kan oordelen.
Bedenk wel dat dít alles is en hier zullen we het dus 'mee moeten doen'.
Meer informatie is er niet, dus een theorie die hier niet op is gebaseerd is dus op 

z'n minst zéér twijfelachtig!
Wel is het opmerkelijk dat er nu, 75 jaar later, zelfbenoemde deskundigen zijn die, 

kennelijk uit onvrede met de inderdaad niet concrete conclusies van de diverse 

onderzoeksrapporten, op basis van allerlei gewichtig klinkende theorieën wèl menen 

te kunnen verklaren hoe het ongeval plaatsvond.
Terwijl er sindsdien geen nieuwe informatie beschikbaar is gekomen en er bovendien,
zoals blijkt, zelfs geen kennis is genomen van alle 'oude' informatie!
Zo duikt bijvoorbeeld ook de 'vlakke-vrille-theorie' weer op, terwijl daar in 1936 al
afdoende mee afgerekend was!
Zie wat ik daarover schrijf bij het incident met PH-AKI "Kievit" op 26.2.1936!
Ik heb niet de behoefte gehad om ook de stapel perspublicaties nog eens integraal door
te worstelen en hier een exposé te geven wat er daar allemaal aan veronderstellingen
voorbijgekomen is.
Natuurlijk heb ik ook wel een mening over de oorzaak van het ongeval maar die wordt 

afdoende weergegeven in de conclusies van de diverse rapporten. 

En het formuleren van nóg een onbewezen theorie voegt natuurlijk niets toe aan de 

geschiedschrijving, het is niet meer dan een theorie erbij, die (ook) niet gestaafd 

wordt door feiten en waarvoor in het onderzoeksmateriaal geen bewijzen aangetroffen 

kunnen worden.

En als ik dan toch een standpunt moet geven over wat er feitelijk gebeurde dan kan ik
dat niet beter verwoorden dan zoals gezagvoerder op de Indië-route L. Sillevis deed in
zijn beschrijving van de gebeurtenissen boven de Ardennen op de terugvlucht vanuit
Caïro op 2 december 1934.
Toen raakte de “Uiver” ook in ernstige besturingsproblemen door het slechte weer.
   
Uit het relaas van Sillevis:
“Het blindvliegen in remous is uiterst moeilijk, zeer vermoeiend, terwijl telkens,
teneinde te grote stuurkrachten te vermijden met het z.g. trimvlakje moet worden gewerkt.
Ook bij normaal vliegen in remous is dat het geval, maar is dan uiteraard wat minder 

opvallend.
Ik acht het buitengewoon bezwaarlijk gedurende langere tijd met het toestel blind te 

vliegen. Als voorbeeld diene de tocht Amsterdam-Caïro en terug, uitgevoerd met de 

heer Beekman als 2e bestuurder, welke daarbij de gelegenheid had het toestel te leren 

kennen.
Terwijl de heer Beekman aanvankelijk zeer enthousiast was voor het uitvoeren zijner 

Kerstvlucht, werd hij dit steeds minder naarmate hij het toestel langer vloog en beter 

leerde kennen. Zijn gunstige oordeel over het toestel verdween geheel, m.n. op de
terugreis gedurende het traject Marseille-Amsterdam.
"We moesten toen gedurende enige uren in zeer rumoerig weer blindvliegen, hetgeen op
diens verzoek door de heer Beekman werd verricht. Na circa 1½ uur van grote inspanning, 

waarbij het toestel 2 keren niet werd beheerst en over een hoek van 360° draaide, 

waarbij het circa 300 meter hoogte verloor, gaf hij uit eigen beweging de besturing aan 

mij over. Hij was zichtbaar vermoeid"
   
En ook Waalewijn die tijdens deze vlucht aan boord was, vertelde daarover in het
openbaar in de kantine:

 
     
                                                             
     
     
     
   
     
     
     
     
 
     
     

Het fotootje hieronder komt van de site "AVIACRASH" van Johan van Tuyl.

     
 
           Het RSL-team maakte een gedetailleerd overzicht van de verspreiding der wrakstukken.
              Deze tekening werd gebruikt om een diorama te maken waarin m.b.h. van modelletjes van de
              "Uiver" het verloop van de crash gevisualiseerd werd.
              Dit diorama heb ik namens de Raad voor de Luchtvaart overgedragen aan het NLR-museum.
              Het Aviodrome bleek niet geïnteresseerd, terwijl het toch een integraal deel van het
              officiële ongevallenrapport was!                                           (Coll. H. Dekker)
            
   

21.12.1934   PH-AIZ    Fokker F.XX            5347       Twente             Terug / Top 

Voorzorgslanding wegens slecht weer. De volgende dag zou alsnog naar Schiphol doorgevlogen

worden maar het toestel keerde terug omdat Schiphol dicht zat. 

Pas tegen de avond kon inderdaad naar Schiphol gevlogen worden.

Zie voor illustratie bij 19/12.

      

22.12.1934   PH-12     Grunau 9 (ESG 29)      =          Eindhoven          Terug / Top 

Harde landing, schaats stuk.

   

23.12.1934   D-ATON    Junkers Ju 52          4054       Twente             Terug / Top 

Voorzorgslanding wegens slecht weer.

   

23.12.1934   SE-ADR    Junkers Ju 52          4017       Twente             Terug / Top 

Voorzorgslanding wegens slecht weer.

   

30.12.1934   PH-AFL    Fokker F.XII           5242       Amman(JY)          Terug / Top 

De commissie die de Uiver-ramp onderzocht vloog naar Amman voor overleg en het ophalen 

van de door RAF-personeel gemaakte (lucht-)foto's. Vanwege een gebroken inlaatklep konden

ze pas de volgende dag weer vertrekken.

Gezagvoerder: G.J. Geysendorffer. Copiloot: L. Sillevis. Boordwerktuigkundige: M. Westrate. 

Telegrafist: W.H. van der Smagt. Voorman TD: A.J. van Beijnen. 

Commissie: P. Behage en M.C. Moes.

   

00.12.1934   PH-AIS    Fokker F.XVIII         5312       #                  Terug / Top 

Tijdens de beroemde vlucht naar Nederlands West-Indië viel op een gegeven moment opeens 

de benzinedruk geheel weg en ontstond een kritieke situatie. Het probleem werd op tijd 

opgelost. Om 'de pret niet te bederven' werd dit incident niet naar buiten gebracht.

Gezagvoerder: J.J. Hondong. Copiloot: J.J. van Balkom. Boordwerktuigkundige: L.D. Stolk. 

Telegrafist: S. van der Molen.

   

00.12.1934   PH-AJE    de Havilland D.H.60 Moth  1553    Flers(F)           Terug / Top 

Het Vliegveld van januari 1935 meldde dat "Ons lid F. ten Bos op de terugweg van de 

Parijse luchtvaartsalon (16/11 - 2/12) vanwege de mist een voorzorgslanding maakte op 

het vliegveld bij Roubaix".

Bestuurder: F.J.J.M. ten Bos.

   

00.00.1934   PH-AJX    Koolhoven F.K.48       4801       Waalhaven          Terug / Top 

Bij een demonstratievlucht blijkt na de start dat de kabels van de rolroeren verkeerd 

zijn aangesloten. Er kan veilig geland worden.

Bestuurder: H.M. Schmidt Crans.

   

    00.00.1934   D-#       Klemm                  =          Eindhoven          Terug / Top 

In de Vlieg- en Zweefsport van maart 1935 staat een verslag van een noodlanding bij het 

Wilhelminakanaal tussen Best en Son. De Klemm was onderweg van Hannover naar Dortmund en 

de bestuurder moest landen wegens brandstofgebrek, hij had verzuimd op een volle tank 

over te schakelen. Hoewel de landingsplaats totaal ongeschikt was bleef het toestel

onbeschadigd maar moest wel gedemonteerd worden voor het door een instructeur uit 

Dortmund teruggevlogen kon worden.

---

     

Bij de samenstelling van “Nederlandse Ongevallen en Incidenten 1934"  werden (o.a.) 

de volgende bronnen geraadpleegd:

Gerard Aberson; Ary Ceelen; Ronald Dijkstra; Jan Berend Dusink; Malcolm Fillmore; B. Geerts; 

Nico Geldhof; Frans J.J. de Gooijer; Fred Goth; Jan Grisnich; Harm Jan Hazewinkel; Karel Kalkman; 

Gerrit J. Koning; Jan Evert Leeuw; F. Lucas; W. van Meijer; Aad Neeven; Ed Nolte; Richard Pflug; 

Hein Schwing; Nick Wiegersma; Aart van Wijk; 

Rijksluchtvaartdienst; Accident Inquiry in the Netherlands (A.A. van Wijk); 

Vlieg- en Zweefsport; Het Vliegveld; Maandrapporten NV Luchthaven Twente (via Jan Evert Leeuw); 

Gemeentearchief Deventer (via Jan Evert Leeuw); Deventer Politiearchief (via Jan Evert Leeuw); 

Het Vliegveld; Nederlandse Vliegtuig Encyclopedie (H. Hooftman); 

Recherchen zur Deutschen Luftfahrzeugrolle (K. Ries); 

Niet gepubliceerd overzicht Indië-vluchten van Henk Lems (via Gerard Casius); 

Niet gepubliceerde Pander-aantekeningen van Fred Zandvliet; Dagboeken van E. Jans 

(via Gerard Casius); Luchtvaart en Luchtpost encyclopedie (J.L.C.M. TSchroots e.a.); 

Beeldbank Regionaal Archief Dordrecht; Frits Koolhoven en zijn vliegtuigproductie (Dik Top); 

Jaarverslag 1934 Vliegdienst KLM (via Ed Nolte); Het Vaderland; Gooi en Eemlander; 

Soerabajaasch Handelsblad.