Opsomming van de bekende ongevallen en incidenten 1940 - 1945

    

                                                                                                                                                                    Herman Dekker:  Contact

       

Uw commentaar in de vorm van aanvullingen (foto's!) en/of correcties wordt zéér op prijs gesteld!
Mocht u, om wat voor reden dan ook, willen beschikken over nadere gegevens omtrent hier wél genoemde,

maar niet beschreven, incidenten dan kunt u mij via "contact" bereiken.
 
Vliegtuigen die uitsluitend als gevolg van oorlogshandelingen op de grond zijn vernield worden hier bewust niet genoemd.

Laatste wijziging bij: SE-BAA 29/2; PK-SBA 27/10/40; PJ-ACB 30/6; NL-206 14/12; P-1 18/12; PK-SBF 16/2/41; PK-SAT 16/3/41.

     Ronald Dijkstra leverde de informatie over de werkzaamheden op Schiphol,
     en de daardoor 
ontstane incidenten. Waarvoor dank.

     Er was begonnen met de uitbreiding van de banen.

     Op onderstaande schets is zichtbaar welk deel inmiddels verhard was,
     en welk deel pas in 1938 gereed zou zijn. Interessant is ook de vergelijking
     met het kaartje dat ik bij 29/2 heb geplaatst.
     Deze situatie zorgde ervoor dat een aantal toestellen op de een of andere
     manier vast kwam te zitten. 
 
                       
              
Er zouden in totaal 12 toestellen 'hulpbehoevend' worden, waarbij de
     gemeentelijke tractor moest worden ingezet.

     Daar moest wél voor betaald worden!
 
       26.11.1937  OY-DYF    
24.01.1938  D-AOHU
       26.11.1937  D-ARAM     27.01.1938  PH-AIU
       04.12.1937  YR-PIF     03.02.1938  G-AEWD
       12.01.1938  PH-ALP     09.02.1938  OK-CTB
       21.01.1938  G-AEZE     10.02.1938  D-AXUT
       24.01.1938  D-AGIQ     29.02.1940  SE-BAA

Naar de beschrijvingen                     Naar Lijst MILITAIR                                                                 Terug naar:  Jaarindex 

Datum       Kenmerk Type                       Plaats       Gezagvoerder      Beschrijving

04.01.1940  81      Koolhoven F.K.56           Pernis       Coppers, Th.H.J.  Vleugelbreuk(F)

06.01.1940  OH-MVE  Koolhoven F.K.49A          Rotterdam    geen              Motorstoring

09.01.1940  PH-ARE  Douglas DC-3               Calcutta     Schot, G.J.       Vleugeltip beschadigd

09.01.1940  PH-ASM  Douglas DC-3               Schiphol     onbekend          Aangereden door tractor

18.01.1940  PH-ACT  Fokker F.VIIa              Schiphol     onbekend          Harde landing

20.01.1940  PH-ARE  Douglas DC-3               Akyab        Schot, G.J.       Noodlanding, motorstoring

22.01.1940  PK-AFO  Lockheed Super Electra     Den Pasar    Schott, J.J.      In zee gestort(F)

24.01.1940  PH-ACT  Fokker F.VIIa              Urk          Bax, J.           Starter defect

02.02.1940  PH-ARX  Douglas DC-3               Malmö        onbekend          Ph

06.02.1940  PH-ASP  Douglas DC-3               Kopenhagen   onbekend          Grondschade

15.02.1940  PH-ASP  Douglas DC-3               Eelde        Parmentier, K.D.  Tegen de grond gevlogen(F)

29.02.1940  SE-BAA  Douglas DC-3               Schiphol     Roll              Weggezakt

08.03.1940  970     Fokker T.IX                Schiphol     Sonderman, G.     Onderstel bezweek(F)

09.03.1940  PH-APN  Koolhoven F.K.46           Rijswijk     onbekend          Noodlanding(F)

12.03.1940  PH-ASM  Douglas DC-3               Aalborg      onbekend          Voorzorgslanding, mist

12.03.1940  PH-AST  Douglas DC-3               Aalborg      onbekend          Voorzorgslanding, mist

16.03.1940  PH-APM  Koolhoven F.K.46           Schiphol     Molendijk, C.     Grondzwaai

19.03.1940  PH-ALH  Douglas DC-3               Shoreham     onbekend          Deur beschadigd

02.05.1940  PH-85   Schneider Grunau Baby      Langeveld    Koster de, A.D.   Botsing tegen obstakel

10.05.1940  PH-ADZ  Fokker F.VIIa              Eelde        geen              In brand geschoten(F)

00.05.1940  PH-ATK  de Havilland Dragonfly     Ypenburg     geen              Taxi-ongeval(F)

30.06.1940  PJ-ACB  Piper J3C-40 Cub           Curaçao      Buist, P.B.       Vliegfout

18.08.1940  PK-SAA  Bücker 131 Jungmann     Kemajoran    Stern             Botsing met PK-SAB

18.08.1940  PK-SAB  Bücker 131 Jungmann     Kemajoran    Hoogenkamp        Botsing met PK-SAA

21.09.1940  PH-ALR  Douglas DC-3               Heston       Tepas, Q.         Botsing tegen paal

27.10.1940  PK-SBA  de Havilland Tiger Moth    Semarang     Berg, H.Y.        Obstakel geraakt

00.00.1940  PK-SAD  Messerschmitt Bf 108       #            onbekend          geen informatie

13.01.1941  PK-SBG  de Havilland Tiger Moth    #            Voorspuy, H.      Over de kop

16.02.1941  PK-SBF  de Havilland Tiger Moth    Djokjakarta   onbekend         Harde landing

00.02.1941  PK-SBH  de Havilland Tiger Moth    #            onbekend          geen informatie

10.03.1941  PK-SBD  de Havilland Tiger Moth    Andir        Baljet, A.M.      Brand

16.03.1941  PK-SAT  Koolhoven F.K.46           Palembang    onbekend          Over de kop

26.04.1941  PK-SBG  de Havilland Tiger Moth    Soerabaja    Steyn van         geen informatie

10.10.1941  PK-SBG  de Havilland Tiger Moth    Semarang     Kingma            Noodlanding, propellerbreuk

12.10.1941  PK-#    de Havilland Tiger Moth    Malang       Vries de          Botsing tegen boomtoppen

24.10.1941  PK-VVK  de Havilland Tiger Moth    Kemajoran    Remmerswaal, J.   Motorstoring

10.10.1941  PK-SBG  de Havilland Tiger Moth    Semarang     Kingma            Noodlanding, propellerbreuk

12.11.1941  PK-VVX  de Havilland Tiger Moth    Medan        Hulscher M.       Neergestort

24.12.1941  PK-AFD  Fokker F.VIIb-3m           Penfoei      Salvi, De Gioxa   Voorzorgslanding, brandstofgebrek

00.12.1941  PK-AFJ  Douglas DC-2               Darmo        Dunlop            Remstoring

00.12.1941  PK-BFC  de Havilland Moth Minor    Singapore    onbekend          Vernield

24.01.1942  PK-AFW  Douglas DC-3               Borneo       Rees van, R.      Noodlanding na beschieting

26.01.1942  PK-AFS  Grumman G.21A Goose        Penfoei      Katen ten, C.     Door Japanse jagers neergeschoten

09.02.1942  PK-KRS  Bellanca                   Andir        onbekend          Crash

26.02.1942  PK-AFZ  Douglas DC-3               Palembang    Blaak, C.         Noodlanding

02.03.1942  PK-AFK  Douglas DC-2               Australië    Breemen van, F.   Noodlanding, verdwaald

03.03.1942  PK-ADB  Douglas DC-5               Stone Creek  Messel van, G.    Noodlanding, verdwaald

03.03.1942  PK-ADC  Douglas DC-5               Derby        Rab, M.S.         Noodlanding, brandstofgebrek

03.03.1942  PK-AFV  Douglas DC-3               Carnot Bay   Smirnoff, I.W.    Noodlanding, beschoten(F)

03.03.1942  PK-ALO  Douglas DC-3               Broome       Hulsebos, E.E.    Neergeschoten door Japanse jagers

26.03.1942  PK-AFM  Lockheed Super Electra     Katherine River Badings, P.    Noodlanding, brandstofgebrek

22.08.1942  PJ-AIP  Lockheed Super Electra     Piarco       Badings, P.       Noodlanding

15.11.1942  PH-ALI  Douglas DC-3G              Biscaye      Verhoeven, T.     Beschoten door Duitse jagers(F)

04.03.1943  PH-AIS  Fokker F.XVIII             Hato         Versteegh, W.     Remmen weigerden(F)

19.04.1943  PH-ALI  Douglas DC-3G              Biscaye      Parmentier, K.D.  Beschoten door Duitse jagers

01.06.1943  PH-ALI  Douglas DC-3G              Biscaye      Tepas, Q.         Neergeschoten door Duitse jagers

26.08.1943  AL627   Convair Liberator          Reykjavik    Viruly, A.        Near miss

26.08.1943  G-AHYJ  Convair Liberator          Reykjavik    Viruly, A.        Near miss

29.10.1943  PJ-AIT  Lockheed Super Electra     Jamaica      Versteegh, W.     Buiklanding(F)

27.12.1943  AL512   Convair Liverator          Gander       Viruly, A.        Tegen sneeuwbank

27.12.1943  G-AGEL  Convair Liverator          Gander       Viruly, A.        Tegen sneeuwbank

00.09.1945  PH-RA#  de Havilland Dragon Rapide Vlieland     Hein              Noodlanding, verdwaald

29.10.1945  PH-ARB  Douglas DC-3               Valkenburg   onbekend          Brondstofpomp defect

04.12.1945  PH-RAC  de Havilland Dragon Rapide Eelde        onbekend          Weggezakt

14.12.1945  NL-206/PH-TBY Douglas C-47A        Whitchurch   onbekend          Tegen obstakel

18.12.1945  P-1     Piper L-4 Grasshopper      Hato         Lagos R.          Afgegleden

21.12.1945  PH-RAD  de Havilland Dragon Rapide Twente       Snitslaar, A.D.   Noodlanding, brandstofgebrek

27.12.1945  PH-TAL  Douglas C-54A Skymaster    Schiphol     onbekend          Passagier opent deur

27.12.1945  NL-310  Douglas C-54A Skymaster    Schiphol     onbekend          Passagier opent deur

00.12.1945  PH-#    #                          Leeuwarden   onbekend          Tegen prikkeldraad

NEDERLANDSE ONGEVALLEN EN INCIDENTEN 1940 - 1945


04.01.1940 81      Koolhoven F.K.56           5603  Pernis                   Terug / Top

Om ca. 15.15 uur startte de testvlieger voor een testvlucht die volgens contract vereist was 

vóór de overname door het LVA Luchtvaartbedrijf. Volgens het contract moesten nog enige 

kunstvluchten en een duikvlucht worden uitgevoerd.

Na op een hoogte van ca. 3600 m te zijn gekomen, maakte de bestuurder een looping en ging 

vanuit de dalende tak van deze looping over in een duikvlucht. 

Tijdens deze duikvlucht hebben zich constructiedelen van de vleugel losgemaakt, waarna het 

vliegtuig in verticale stand en draaiend om de langs-as tegen de grond is geslagen.

De bestuurder is eerst op zeer geringe hoogte uit het toestel gekomen en naast het toestel

verongelukt. Het vliegtuig werd geheel vernield.

Het ongeval was te wijten aan vleugelbreuk als gevolg van het optreden van onstabiele trillingen.

Bestuurder: Th.H.J. Coppers.      
                                                         (Foto's collectie Frits Gerdessen)

   

   Enige delen van het ongevallenrapport.                                                        (Coll. H. Dekker)


06.01.1940 OH-MVE  Koolhoven F.K.49A          4903  Rotterdam                Terug / Top

De aflevering ging wegens een motorstoring niet door. Pas op 25/2 kwam het toestel in Finland, 

op Tampere, aan.

 

09.01.1940 PH-ARE  Douglas DC-3-194C          1984  Calcutta(VT)             Terug / Top

De uitreis van Indië-vlucht #818 verliep niet erg voorspoedig.

Bij de landing op Calcutta vloog opeens een grote vogel in de inzweefbaan en botste 

tegen de rechtervleugeltip. Lichte schade.

Gezagvoerder: G.J. Schot. Copiloot: P.A. Deenik. Boordwerktuigkundige: Chr. Biesheuvel.

Marconist: J.H. Pestman.

   

09.01.1940 PH-ASM  Douglas DC-3-194B          2141  Schiphol                 TerugTop

Aangereden door een tractor. Schade aan het hoogteroer.
  
18.01.1940 PH-ACT  Fokker F.VIIa              4901  Schiphol                 TerugTop
Bij een harde landing na een oefenvlucht liep het toestel een breuk in de staart op.
 
20.01.1940 PH-ARE  Douglas DC-3-194C          1981  Akyab(HS)                Terug / Top

Ruim een uur na de start vanuit Rangoon begon motor #2 plotseling hevig te schudden. 

Vanuit de cockpit was er niets aan te doen, dus de propeller werd in vaanstand gezet en 

op de linker motor werd doorgevlogen en er werd een noodlanding gemaakt op Akyab. 

Bij het afnemen van de NACA-kap bleken daar twee stukken van de cilinderkop los in de 

omkapping te liggen. 

Er werd een nieuwe motor aangevoerd en ingebouwd waarna de reis werd voortgezet.

De defecte motor bleek ook inwendig zwaar beschadigd te zijn, een klep en klepsteel waren 

afgebroken en delen daarvan waren in het draaiende binnenwerk terechtgekomen.

Vermoedelijk was het verkeerd monteren van de klep de oorzaak van de storing.

Gezagvoerder: G.J. Schot. Boordwerktuigkundige: Chr. Biesheuvel.

 

              Rapport 681 over de motorstoring. Hierin heeft de schrijver enige moeite met links en rechts... (Coll. H. Dekker)
Een brief waarin behalve over deze motorstoring, ook de vogelaanvaring van 9/1 ter sprake komt.
                                     (Coll. H. Dekker)

           
    22.01.1940 PK-AFO  Lockheed 14F-62 Super Electra 1415  Den Pasar             Terug / Top
Vlak na de start in zee gestort raakte het toestel overtrokken. Het was nog niet voorzien
van slots aan de voorrand van de buitenvleugels.
Van de negen inzittenden overleefde alleen de boordwerktuigkundige het ongeval.

Gezagvoerder: J.J. Schott()
Copiloot:    D.H. Janzee(
)
Bwk:          Van't Riet
Telegrafist:  Van Ende(
)
Passagiers: Harper(); Johnston(); Kanji(); Learayd(); Mijnlief().
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen:
 
                              Bericht in de NRC 22.1.1940
 
       
     
  Bericht in Het Vaderland 13.4.1940. (KB)
    

24.01.1940 PH-ACT  Fokker F.VIIa              4901  Urk                      Terug / Top

Het door het ijs geïsoleerde eiland werd door de lucht bevoorraad. 

Nadat de vracht was uitgeladen bleek de startmotor defect en moest er eerst reparatiemateriaal 

gebracht worden door de PH-AEB.

Gezagvoerder: J. Bax.

   

          Bericht in Het Vaderland 24.1.1940. (KB)

            

 
02.02.1940 PH-ARX  Douglas DC-3-194D          2020  Malmö(SE)                Terug / Top
Bij een botsing op de grond werd een vleugeltip beschadigd.
 
06.02.1940 PH-ASP  Douglas DC-3-194F          2109  Kopenhagen(OY)           Terug / Top
Hier liep het toestel een beschadigde vleugeltip op.
 
15.02.1940 PH-ASP  Douglas DC-3-194F          2109  Eelde                    Terug / Top
Na een complete cirkel boven het besneeuwde veld gedraaid te hebben werd het landingsgestel
uitgelaten en begon de gezagvoerder de nadering vanuit het Zuiden.

Vlak bij het punt waar hij de terreingrens onder de sneeuw veronderstelde ving hij het toestel
af en onmiddellijk daarop hoorde hij een harde klap. Hij besefte dat het toestel zich heel
dicht bij de grond bevond; het was dus verder doorgezakt dan zijn bedoeling was.

Dertig à veertig meter verder raakte het toestel als bij een normale landing weer de grond,
het zakte echter langzaam door waarbij de drukstijlen van de wielen door het vleugelmiddenstuk
werden gedrukt.
Vervolgens gleed het toestel op de bij dit vliegtuigtype nog buiten de gondels uitstekende wielen
zo'n 200 meter door en kwam na schuivend nog 90° om de verticale as gedraaid te zijn, tot stilstand.

Het onderstel werd dus door de klap tegen de grond, ter plaatse was een door de sneeuw onzichtbaar
heuveltje, beschadigd. Het was dus niet, zoals wel in de luchtvaartpers is geschreven, al
in de lucht defect.
Gezagvoerder: K.D. Parmentier.
Boordwerktuigkundige: J. Deltenre.
Telegrafist: R. Mulder.
Purser: Van der Weijde.
 
NB. De post van de PH-ASP werd die dag nog door de PH-ASK naar de Wadden gebracht, en twee militaire vliegtuigen brengen

nog 300 kg  meel naar Ameland.
 

  Koene Dirk Parmentier schreef z'n belevenissen op voor de Luchtvaartdienst.                   (Coll. H. Dekker)

 

               De ladingstaat voor deze vlucht.                        (Coll. H. Dekker)

             

 
Twee situatieschetsen die de gang van zaken illustreren. Het onderstel was dus niet al in de lucht defect zoals herhaaldelijk is gepubliceerd.       (Coll. H. Dekker)

NB. In bovenstaand rapport was de draaiing eerst naar rechts, in tweede instantie naar links!
Deze schets geeft uitsluitsel: naar links!

 
            Twee foto's van de "Patrijs" in de sneeuw.                                                    (Coll. H. Dekker)
     
                En tenslotte twee plaatjes van de demontage en het transport. (Via Ed Nolte)
         
     29.02.1940   SE-BAA  Douglas DC-3                 1947     Schiphol         Terug / Top
     Het terrein was al tot een diepte van ca. 15cm ontdooid, maar daaronder lag nog een
     laag van 30cm. Kortom, het terrein was ongeschikt en dat was aan de stationsdienst
     doorgegeven. De mededeling had de bestuurder echter niet bereikt met als gevolg dat hij
     bij het oversteken van terreingedeelte I (zie kaartje) vast kwam te zitten.
     Bestuurder: Roll.

 
      NB. Zie het kaartje hieronder. Daarop kan ook de vordering van de werkzaamheden t.o.v. het kaartje bovenaan
      deze pagina goed worden vergeleken.
 
         
     
          08.03.1940 970     Fokker T.IX                5615  Schiphol                 Terug / Top
De vijftigste vlucht van het (nog civiele) prototype werd gemaakt voor de beproeving van
de door de KLM geleverde en ingebouwde automatische besturing.

Bij de landing bezweek de rechter wielstijl waarna het toestel een grondzwaai maakte en
ook de linkerstijl afgewrongen werd.

Bestuurder: G. Sonderman. Waarnemers: Goores en Van Straten.
 
Het door Fokker opgestelde ongevallenrapport.                                               (Coll. H. Dekker)
 
   Ook de romp werd ernstig beschadigd.                   (Coll. H. Dekker)
     
   
         In mei 1940 was er nog niets gerepareerd, de Duitsers demonteerden de
     motoren en het restant is later in de oorlog door bommen ernstig
     beschadigd 
en afgevoerd.                             (Coll. H. Dekker)
     

09.03.1940 PH-APN  Koolhoven F.K.46           4610  Rijswijk                 Terug / Top

Licht beschadigd bij noodlanding na motorstoring. In de uitloop werd de neus licht

beschadigd.

 

      Bericht in Het Vaderland 9.3.1940. (KB)

     

     

                                                               (Coll. H. Dekker)



Frits Gerdessen leverde onderstaande foto uit een album van M-vlieger Frits Ruth, die hier geheel rechts bij de berging van het toestel te zien is.

     

12.03.1940 PH-ASM  Douglas DC-3-194G          2142  Aalborg(OY)              Terug / Top

           PH-AST  Douglas DC-3-194F          2111 

Wegens de dichte mist besloten beide gezagvoerders tot een tussenlanding.

 

16.03.1940 PH-APM  Koolhoven F.K.46           4606  Schiphol                 Terug / Top

De leerling misrekende zich bij de landing en moest in de uitloop na de landing nog dwars 

over baan 8. Bovendien liep het toestel naar rechts weg en door het wringen, het remmen en 

het sturen kwam het toestel tenslotte op de neus tot stilstand. 

Schroef gebroken, neusbeplating ingedrukt.

Bestuurder: C. Molendijk.

  

                               Het door instructeur Hoekstra opgestelde rapport.      (Coll. H. Dekker)

                             

  

19.03.1940 PH-ALH  Douglas DC-3-194B          1935        Shoreham(G)        TerugTop

Tijdens het laden werd de cabinedeur beschadigd.

 

02.05.1940 PH-85   Schneider Grunau Baby IIa  1 serie III Langeveld          Terug / Top

Tijdens de eindnadering besefte de bestuurder dat hij wel een beetje dicht in de buurt van 

een geparkeerd toestel terecht zou komen. 

Dus stuurde hij nog wat bij, maar daarbij ging de rechtervleugel iets naar beneden en botste 

tegen een hek. 

Het toestel zwiepte om, kwam traverserend aan de grond en sloeg tenslotte langzaam over de kop.

Linkervleugel gebroken, rompneus afgebroken, rechtervleugel beschadigd.

Bestuurder: A.D. de Koster.

 

      Zelfs toen werd er nog gezweefvliegd! (Coll. H. Dekker)

     

   
    10.05.1940 PH-ADZ  Fokker F.VIIa                  2       Eelde              Terug / Top
 
  Het niet meer luchtwaardige toestel stond nog als blikvanger op het vliegveld.
    Het werd door Duitse jachtvliegtuigen in brand geschoten.
   
                               Foto coll. H. Cazemier/Stichting Ol Eel
         
 
          00.05.1940 PH-ATK  de Havilland D.H.90 Dragonfly  7539    Ypenburg           Terug / Top

Na de capitulatie stond dit toestel (als 962 natuurlijk) intact op Ypenburg. 

De bezetters gingen kennelijk nog enigszins nonchalant te werk. 

Burgers waren op het veld en zagen kans een motor te starten waarna het toestel tegen 

obstakels taxiede en behoorlijk beschadigd werd.

De burgers werden van het veld gejaagd, de PH-ATK werd later op een dekschuit afgevoerd.

   

De gekraakte Dragonfly. De herkomst van de foto is (mij) niet echt duidelijk, hij kwam in mijn bezit via Frits Gerdessen, Erwin van Loo en Huub van Sabben.
En onderstaande foto werd op E-Bay aangeboden.

Foto uit collectie van Frits Gerdessen


De PH-ATK werd later op een dekschuit afgevoerd.

Deze foto werd vanuit een kano gemaakt op 22.6.1940 op de Ringvaart 

bij Schiphol door Henk Demets en mij bezorgd door z'n zoon René.

           
                                                                                                 Foto met dank aan F.E.J Jansen
       

30.06.1940 PJ-ACB  Piper J3C-40 Cub           2640  Curaçao                  Terug / Top

Ten gevolge van een vliegfout zwaar beschadigd. De bestuurder deed landingsoefeningen op 

een droog zoutmeertje bij de oostpunt van het eiland, toepasselijk de “Oostpunt” genoemd. 

In 1993 lag het wrak, of wat daarvan over was, daar nog steeds.

Bestuurder: P.P. Buist.

 

Twee foto's van Gerard Casius
 

 

     De West 10.7.1940 via Nick Wiegersma

      

    

18.08.1940 PK-SAA  Bücker Bü 131 Jungmann     948   Kemajoran                Terug / Top 
           PK-SAB  Bücker Bü 131 Jungmann     949  

Kwamen in de uitloop na de landing met elkaar botsing. Beide toestellen ernstig beschadigd.

PK-SAB werd afgeschreven, PK-SAA werd, na geruime tijd weliswaar, wel hersteld.

Bestuurders: Stern en Hoogenkamp.

 

     Soerabaijasch Handelsblad 19.8.1940 via K. Kalkman

     

  

21.09.1940 PH-ALR  Douglas DC-3-194B          1939  Heston(G)           Terug / Top

Bij de nadering van Heston bleek er dichte mist te hangen en de gezagvoerder bleef daarboven
rondcirkelen, wachtend op een 'gaatje'.
Na een half uur ontstond er een openingen en hij besloot direct een landing uit te voeren.
Daarbij ging er vlak voor touchdown iets mis. Waarschijnlijk door het gehaaste karakter van
de landingspoging werd het gas te vroeg dichtgetrokken.
Er volgde een zeer harde landing, het onderstel bezweek en door een botsing tegen een paal
werd een deel van de vleugel afgeslagen.

Het toestel schoof nog een eind door, en daar konden de inzittenden allen ongedeerd uitstappen.
Het toestel werd afgeschreven.

Gezagvoerder: Q. Tepas.
 
27.10.1940 PK-SBA  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  82233   Semarang(PK) Terug / Top
De leerling maakte vanaf vliegveld Simongan zijn brevetvlucht. Hij kwam te laag binnen en
raakte met de linker ondervleugel een obstakel. Het toestel veerde omhoog en sloeg toen met
een smak tegen de grond. Daar werd nog een grondzwaai gemaakt.
Het toestel werd zwaar beschadigd, maar de cabine was nauwelijks vervormd zodat de leerling
er ongedeerd uit kon kruipen.
Bestuurder: H.Y. Berg.
 

15.02.1941 PK-SBH  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  143     =            Terug / Top

Van dit toestel van VC Soerabaja werd in februari een ongeval gemeld. 
Hierover is mij helaas verder niets bekend, maar het was in ieder geen zware crash want het 

Indische “Luchtvaart” noemt de crash met de PH-SBD op 10 maart het eerste ernstige ongeval 

met een NILF-vliegtuig.

   

16.02.1941 PK-SBF  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  144     Djocjakarta  Terug / Top

         Van geringe hoogte neergestort.
    Bestuurder: Bokma.
    Leerling  : Heyns.
     
(Sumatrapost 17.2.1941 via Nick Wiegersma)

Bataviaasch Nieuwsblad 17.2.1941   via
 Nick Wiegersma
       

10.03.1941 PK-SBD  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  =      Andir              Terug / Top

         Tijdens de landing in brand gevlogen. Beide inzittenden kwamen om het leven.
    Bestuurder: A.M. Baljet(†)

Passagier: R. van Lichten(†)

 

Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"

   
16.03.1941 PK-SAT  Koolhoven F.K.46           4608  Palembang  
              Terug / Top

Deze Koolhoven is in de loop van dit jaar over de kop gegaan. Het toestel werd voor reparatie
naar Bandoeng gebracht, maar de Indische "Vliegwereld" meldt dat "de Koolhoven, welke voor
reparatie naar Bandoeng is gestuurde, daar al maanden staat, en men weet niet wanneer men er
weer eens plezier van zal hebben
".

Waarschijnlijk is het toestel dus nooit hersteld.
 
     Sumatra Post 21.3.1941 via Nick Wiegersma
     

   

26.04.1941 PK-SBG  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  141    Soerabaja          Terug / Top

En het derde Tiger-ongeval waarvan ik geen details heb. 

Het werd ook niet in “Luchtvaart” gemeld, waarschijnlijk omdat het gebeurde terwijl het 

toestel in gebruik was bij de MLD en gevlogen werd door een aspirant officier vlieger.

Bestuurder: Van Steyn.

 

10.10.1941 PK-SBG  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  141    Semarang           Terug / Top

Wegens propellerbreuk moest een noodlanding gemaakt worden. Die liep goed af, maar de

treinreis naar Bandoeng werd het toestel fataal. Tijdens de reis zag het treinpersoneel 

opeens rook en vonken onder het dekzeil vandaan komen. De brand werd weliswaar geblust 

maar de Tiger moest worden afgeschreven.

Bestuurder: Kingma.

  

NB: De identiteit van het toestel is aan enige twijfel onderhevig, mogelijk was het een Tiger Moth uit de PK-VV#-serie.

 

12.10.1941 PK-#    de Havilland D.H.82 Tiger Moth  =      Malang             Terug / Top

De bestuurder had de gewoonte zo dicht mogelijk bij de hangaar te landen en moest daarvoor 

zo kort mogelijk binnenkomen. Na het botsen tegen twee boomtoppen kwam het toestel tegen/in 

een kamponghuis te stilstand. Het werd ernstig beschadigd maar beide inzittenden kwamen er 

met zeer lichte verwondingen vanaf.

Bestuurder: De Vries.

 

24.10.1941 PK-VVK  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  =      Kemajoran          Terug / Top

Tijdens een lesvlucht sloeg de motor af en terwijl de bestuurder een geschikt terrein 

zocht voor een noodlanding, werd een boomtop geraakt. Het toestel sloeg tegen de grond en 

de instructeur werd hierbij gedood, de leerling werd zwaar gewond.

Bestuurder: J.A. Remmerswaal(†)

Leerling: L.J.W.P. Noldes

 

Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"

   

12.11.1941 PK-VVX  de Havilland D.H.82 Tiger Moth  =      Medan              Terug / Top

Tijdens een lesvlucht neergestort. Oorzaak is mij niet bekend, wél werd bekendgemaakt dat die

niet gezocht moest worden in de bevestiging van de propeller zoals dat op 10/10 het geval was

Instructeur: M. Hulscher. Leerling: Kubbe.

 

24.12.1941 PK-AFD  Fokker F.VIIb-3m           5072  Penfoei                  Terug / Top

Het toestel werd ingezet op de lijn Dilli-Koepang en tijdens de vierde vlucht moest de 

bestuurder een grote omweg maken om een onweersfront. 

Daarbij was veel brandstof gebruikt en toen hij weer boven land vloog en zich niet goed 

kon oriënteren besloot hij tot een noodlanding. 

De volgende morgen bleek hij op korte afstand van Koepang aan de grond te staan. 

Het geluid van startende vliegtuigmotoren achter de heuvelrug werd hoorbaar!

Bestuurder: De Gioxa Salvi.

 

00.12.1941 PK-AFJ  Douglas DC-2-115G          1374  Darmo                    Terug / Top

Door weigerende remmen zeer ernstig aan de vleugels en de romponderkant beschadigd. 

Het toestel werd niet meer gerepareerd en vlak voor de capitulatie op last van de 

militaire autoriteiten vernield.

Gezagvoerder: Dunlop.

 

00.12.1941 PK-BFC  de Havilland D.H.94 Moth Minor  94073  Singapore(9V)      Terug / Top

Van dit toestel wordt wel beweerd dat het in Singapore onherstelbaar vernield werd.
Dat betekent trouwens wel dat het toen mogelijk in gebruik bij de ML-KNIL was.
Daarvan hebben we echter nog geen bewijzen gevonden.
Een andere mogelijkheid, en die is misschien nog wel waarschijnlijker, is dat het toestel
door de eigenaarsgroep, de Batavia Flying Club die bestond uit Engelse sportvliegers, naar
Singapore werd overgevlogen om zich te melden bij de zeer actieve Royal Malayan Volunteer
Reserve.
 

24.01.1942 PK-AFW  Douglas DC-3-194C          1982  Borneo                   Terug / Top

Na de start vanaf Samarinda II werd het toestel beschoten door Japanse jagers. 

Er moest een noodlanding worden gemaakt en hierbij werd de Douglas onherstelbaar beschadigd.

Gezagvoerder: R.Ph.A. van Rees. Boordwerktuigkundige: J. Deltenre. 

Telegrafist: D.K.R. Sweitser.

 

26.01.1942 PK-AFS  Grumman G.21A Goose        1081  Penfoei                  Terug / Top

          Het toestel was bezig met een controle-vlucht t.b.v. de plaatselijke luchtbescherming
toen het neergeschoten werd door Japanse jagers.
Alle vijf inzittenden kwamen om het leven.
Gezagvoerder: C. ten Katen()
Bwk:          J. Doornbos(†)
Telegrafist:  F. Ruyter(†
)
 
    Passagiers: Ch.Th. Weidner(†); L.E. Goedhart(†)
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 
        Bericht in de Javabode 26.1.1942.
                               (Uit "Rimboevliegers" van Jan Hagens)
                     

   

09.02.1942 PK-KRS  Bellanca 14-9 Cruisair     1033  Andir                    Terug / Top

Het toestel was gevorderd door de ML-KNIL en werd naar Andir overgevlogen. 

Het moest daar een noodlanding maken en werd daarbij ernstig beschadigd.

   

26.02.1942 PK-AFZ  Douglas DC-3-194B          1981  Palembang                Terug / Top

Over wat er feitelijk gebeurde zijn verschillende versies in omloop.
Hieronder de meest voorkomende, geciteerde versie.

* Na een ferryvlucht kwam het toestel, waarschijnlijk wegens brandstoftekort,
30km ten zuidwesten van Palembang in de bomen terecht.
De gezagvoerder en de telegrafist werden door inlanders vermoord, de boordwerktuig-
kundige kwam om in Birma en de passagier, KNILM-vlieger H.N Nieuwdorp slaagde er
weliswaar in te ontsnappen maar is in het oerwoud spoorloos verdwenen.

Maar het relaas van de heer Poggemeyer, controleur van het Binnenlands Bestuur, en
destijds op Sumatra, verschilt hier nogal van.
* Ten eerste had het vliegtuig een gewone landing uitgevoerd.
Alle inzittenden m.u.v. Pronk werden, na ondergebracht te zijn in een bungalow, door
inlanders vermoord waarbij het motief een grote som geld geweest zou zijn.
Pronk ontsnapte, werd door Japanners gevangen gezet, aanvankelijk goed behandeld, maar
tenslotte toch vermoord.
En tenslotte een variant op dit verloop.
* Pronk zou ontsnapt zijn en in een moeras verdronken zijn terwijl het in deze versie
Veenendaal was die bij de Japanners terechtkwam en werd onthoofd.
Gezagvoerder:        C. Blaak(†)
Bwk:                 M. Veenendaal(
)
Telegrafist:         P. Pronk(
)
Passagier/Copiloot: H.W. Nieuwdorp(
)
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
 
    

02.03.1942 PH-AFK Douglas DC-2-115G           1375  Australië(VH)            Terug / Top

Onderweg van Broome via Wyndham naar Dalywaters verdwaald en een voorzorgslanding gemaakt 

en overnacht in een nabijgelegen hotel. De volgende dag weer opgestegen en doorgevlogen, 

via Dalywaters en Cloncurry, naar Sydney.

Gezagvoerder: F. van Breemen

   

03.03.1942 PK-ADB Douglas DC-5-511            428   Stone Creek(VH)          Terug / Top

Rekening houdend met de daar plotseling invallende duisternis en zijn krappe brandstofsituatie 

zette de bestuurder z'n toestel uit voorzorg aan de grond. 

Een schapenboer maakt hem duidelijk dat Alice Springs weliswaar slechts tien minuten verderop 

ligt maar dat het gezelschap meer dan welkom is om bij hem de nacht door te brengen. 

Ze besluiten echter niet van dat aanbod gebruik te maken en vliegen alsnog naar Alice Springs.

Gezagvoerder: G. van Messel.

 

03.03.1942 PK-ADC Douglas DC-5-511            424   Derby(VH)                 Terug / Top

Tijdens de tussenlanding op Broome kon niet getankt worden, de Amerikaanse B-17's gingen 

voor. Met een krappe hoeveelheid brandstof werd koers gezet naar het ruim 40 minuten 

verder gelegen Derby. 

Helaas, na een half uur vliegen was de brandstof op en moet een noodlanding gemaakt worden.

Door de staart naar beneden te trekken zakte er nog net genoeg brandstof naar het laagste
punt van de tank om een motor te kunnen starten zodat er een noodsignaal kon worden gezonden.
Schipper landt er met de PH-AFL naast, en na overpompen van brandstof kon de PK-ADC weer
opstijgen.

Gezagvoerder: M.S. Rab.

   

03.03.1942 PK-AFV  Douglas DC-3               1965  Carnot Bay(VH)           Terug / Top

Tijdens de nadering van het vliegveld van Broome, dat op dat moment aangevallen werd
door Japanse vliegtuigen, werd ook de PK-AFV door deze toestellen beschoten.
De bestuurder werd daarbij aan zijn been en aan de armen gewond maar wist het toestel
nog gecontroleerd op het strand aan de grond te zetten.
Drie van de passagiers en de boordwerktuigkundige werden zwaargewond en stierven kort daarna.
Na ruim een week werd het gezelschap gevonden en gered.
      
Gezagvoerder: I.W. Smirnoff
Copiloot:    J. Hofman
Telegrafist:  J.J. Muller;
Bwk:          J.F.M. Blaauw
()
Passagiers: G.D. Brinkman; L.H. van der Burg; P.A. Cramerus; Gerrits; D. Hendriksz();
H. van Romondt; J. van Tuijn(
), M. van Tuijn().
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
   
In verband met dit incident circuleert er nog altijd het nooit geheel duidelijk geworden verhaal over zoekgeraakte diamanten.
Vlak voor vertrek kreeg Smirnoff een pakketje diamanten van NV "De Concurrent" in handen gedrukt met de opdracht dit bij aankomst
in Australië in te leveren bij de Commonwealt Bank.
Na de crash werd het pakketje gevonden door  Jack Palmer, een marineman uit Broome die, enige tijd later,  inderdaad diamanten ter waarde
van  £ 20.000 inleverde. Maar ook stond hij samen met twee collega's in mei 1943 terecht voor de diefstal van de diamanten.
 
   Twee foto's van de Douglas na de noodlanding, doorzeefd met kogels.
                                    (Uit "De KNILM vloog door" van Jan Hagens)  Onderstaande foto from National Archives van Australia
        
   
     
   

03.03.1942 PK-ALO  Douglas DC-3-194B            1937  Broome(VH)             Terug / Top

Ook dit toestel, dat min of meer gelijktijdig met de PK-AFV bij Broome arriveerde werd beschoten. 

De bestuurder wist nog wel op het veld te landen maar daarna werd het toestel 

in brand geschoten.

Gezagvoerder: E.E. Hulsebos.

   

26.03.1942 PK-AFM  Lockheed 14F-62 Super Electra 1411 Katherine River(VH)    Terug / Top

Er moest een noodlanding wegens brandstofgebrek gemaakt worden.
Met ingetrokken landingsgestel gleed het toestel door tot tegen een bomenrand en werd vernield.
Na enige dagen zoeken werd het wrak gevonden en kon de ongedeerde bemanning vanuit de lucht
bevoorraad worden.
Na zes dagen en nachten werd 'Hotel du Bush', zoals ze inmiddels hun crashplaats waren gaan
noemen, over de grond bereikt.

Gezagvoerder: P. Badings. Boordwerktuigkundige: C. Kop.

   

22.08.1942 PJ-AIP  Lockheed 14F-62 Super Electra 1410 Piarco(9Y)             Terug / Top

De Parkiet voerde de wekelijkse vlucht Curaçao - Trinidad - Paramaribo uit.
Vlak na de start vanaf Piarco(Trinidad) voor de etappe naar naar Curaçao viel de 

radioverbinding weg, maar dat wekte nog geen verontrusting.
Maar toen het toestel niet op Curaçao arriveerde werd een zoekactie gestart.
Pas de volgende dag werd het wrak gevonden, vlakbij het vliegveld in nauwelijks

toegankelijke dichte jungle.
Alle 13 inzittenden waren om het leven gekomen.

Van het wrak zijn slechts enkele kleine onderdelen geborgen

Onderzoek bracht geen mechanische defecten aan het licht en ook was het weer niet 

zodanig slecht dat daarin de oorzaak gezocht moest worden. 
Kortom, de oorzaak is nooit gevonden.

Gezagvoerder: P. Badings()

Bwk:          N.H. de Bruyn()

Telegrafist:  C. van Oyen()

 

De passagiers:

A.C. Alwart()

P. van Eeten()

O. Elmont()

K. Hakhof()

H. Kinds()

P.M. Mosterdijk()

G.E. van Notten()

W.A. Verboog() 

L.A. Vijzelman()

M. Waaldijk()

 

Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"

   

Jos Rozenburg heeft diepgaand onderzoek gedaan naar deze ramp en heeft het 

resultaat daarvan beschikbaar gesteld voor publicatie op deze site.

 

Lockheed 14F-62 Super Electra PJ-AIP “Parkiet
                                                               22 augustus 1942             Arouca (Trinidad)

 

 KLM-personeel op Hato voor de Parkiet (erachter is de Snip te zien
 
De West-Indische tak van de KLM voert een wekelijkse dienst uit tussen
Suriname en Curaçao, met een tussenstop op Trinidad.
De Lockheed 14F-62 Super Electra PJ-AIP “Parkiet” heeft op 22 augustus 1942
net een tussenlanding op het vliegveld Piarco op Trinidad gemaakt en vertrekt
in de avonduren door naar Willemstad.
In Trinidad stapte één passagier in, waarschijnlijk LTZ1 KMR SD G.E.W. van Notten.
Die was daar voor overleg geweest en keerde terug naar zijn standplaats Curaçao,
waar hij hoofd was van de Degaussingsdienst in Willemstad.
De andere negen passagiers stapten in Paramaribo in.
Vier van hen waren burgerambtenaren uit het Torpedo atelier op het Marine
Etablissement te Soerabaja (Java, NOI), die in maart 1942 wisten te ontkomen aan
de oprukkende Japanse strijdkrachten en uitweken naar Australië.
Hun nieuwe plaatsing was de torpedowerkplaats in het Waterfort in Willemstad, en
de vliegreis was het laatste stuk van hun reis van Australië via Kaapstad (ZAf)
en Paramaribo naar Curaçao.
Vier andere passagiers wonen op Aruba en Curaçao en hadden hun vakantie doorgebracht
in Suriname, de meesten voor familiebezoek.
 
Vlak na de start valt de radioverbinding met het toestel weg, maar dat gebeurde wel
eens vaker en wekt nog geen verontrusting. Pas als het toestel niet op Curaçao
arriveert wordt een zoekactie gestart.
De volgende dag wordt het wrak op Trinidad gevonden, vlakbij het vliegveld in een
dichtbegroeide en nauwelijks toegankelijke jungle.
Alle 13 inzittenden zijn om het leven gekomen.
Een KLM-delegatie van Curaçao vertrekt direct naar Trinidad om het onderzoek te
ondersteunen, maar dat brengt geen mechanische defecten aan het licht.
De oorzaak van het ongeval is nooit officieel vastgesteld, maar zowel de Amigoe
als een lokale krant in Trinidad maken melding van een heftig onweer tijdens het
ongeluk. 
Het is dus mogelijk dat het toestel door de gevolgen hiervan is verongelukt.
   
              
 
De slachtoffers worden in aparte graven ter aarde besteld op de

R.K.-begraafplaats in Arouca.
 
Op 28 april 1974 worden vier militaire slachtoffers (LTZ1 G.E.W. van Notten,
K. Hakhof, H. Kinds en W.A. Verboog (alle drie burger torpedomakers bij de
Koninklijke Marine) geëxhumeerd en overgebracht naar Nederland.
Bijzonder is dat er eerst werd uitgegaan van vijf her-begravingen, maar de familie
van burger torpedomaker Pieter van Eeten gaf uiteindelijk toch geen toestemming.
De grafsteen was echter al gemaakt, waardoor op het nieuwe grafmonument het
slachtoffer Van Eeten wel wordt genoemd als zijnde overgebracht naar Nederland.
Dat is uiteindelijk dus niet gebeurd.
 
De overige slachtoffers worden her-begraven in een nieuw gezamenlijk graf
(zie rechts boven), met nummer E697.
   

   

Naam

BADINGS, Piet

Rang/stand

Gezagvoerder, Koninklijke Luchtvaart Maatschappij

Geboren

Pampanoea (Nederlands Oost Indië)

06 maart 1912

 
Gezagvoerder
Piet Badings  (op de foto tweede van links, in een artikel
in de Sumatra Post van 23 september 1937) is gezagvoerder van het toestel.
Hij wordt geboren in Pampanoea (Zuid-Celebes, NOI), waar zijn vader als
KNIL-officier is gestationeerd.
 
Hij haalt zijn vliegbrevet in Nederland en wordt in dienst genomen als piloot
bij de KNILM (Koninklijk Nederlandsch-Indische Luchtvaart Maatschappij), de
Oost-Indische tak van de KLM. Na de inval van de Japanners weet hij net voor
de capitulatie per vliegtuig te ontkomen naar Australië met zijn vrouw
en éénjarige dochter.
Daar wordt hij wederom ingedeeld bij het vliegend personeel en vliegt op
uitgeweken KNILM  vliegtuigen.
 
Op 26 maart 1942 voert hij met de Lockheed 14 Super Electra PK-AFM een vlucht
uit van Dalywaters naar Batchelor, maar raakt onderweg de weg kwijt.
Doordat de brandstof opraakt moet hij een noodlanding maken en komt neer
in een onbewoond gebied. Bij de landing schuift het toestel tussen de bomen en
worden beide vleugels afgerukt.
Twee Amerikaanse militaire passagiers komen om.
Vijf dagen later worden de overlevenden, waaronder Badings, gevonden.
Hij wordt met gezin in mei 1942 gedetacheerd op Curaçao, waar Piet weer gaat
vliegen voor de KLM.
 

Naam

BRUYN, Nicolaas Hendrik de

Rang/stand

Boordwerktuigkundige, Koninklijke Luchtvaart Maatschappij

Geboren

Delft

25 september 1915

 
Boordwerktuigkundige N.H. de Bruyn woonde op Curaçao met zijn ouders en

was verloofd.
 

Naam

OYEN, Cornelis van

Rang/stand

Telegrafist, dienstplichtig Sergeant der Genie

Geboren

Berlijn (Duitsland)

03 november 1912

 
Telegrafist C. van
Oyen woonde eveneens op Curaçao en was in de periode
tot april 1942 ingedeeld bij de gemilitariseerde bemanning van de
KLM Fokker F-18 "Oriol".
Hij was daartoe opgeroepen in militaire dienst, als dienstplichtig sergeant.
De Oriol werd door de Nederlandse autoriteiten na mei 1940 ingezet voor
patrouillevluchten tegen Duitse onderzeeboten en andere militaire taken en
was daartoe verbouwd en uitgerust met dieptebommen en mitrailleurs.
Nadat Amerikaanse bommenwerpers in februari 1942 die taken vanaf Aruba en
Curaçao overnamen, werd de Oriol weer aangepast naar passagiersvervoer en
teruggegeven aan de KLM. Vanaf dat moment vloog van Oyen weer in KLM-dienst.
 

Naam

ALWART, Alma Cornelia

Rang/stand

Onbekend

Geboren

waarschijnlijk Paramaribo (Suriname)

01 april 1910


De enige vrouwelijke passagier was Alma Cornelia Alwart.
Haar achternaam komt
veel voor in Suriname, reden om aan te nemen dat zij
daar geboren is.

Verder is over haar nog niets bekend.
   

Naam

EETEN, Pieter van

Rang/stand

Technisch ambtenaar, Marine Etablissement Soerabaja, Koninklijke Marine

Geboren

Hellevoetsluis

23 augustus 1900

 

Naam

ELMONT, Otto

Rang/stand

Medewerker Administratie, Curacaosche Petroleum Industrie Maatschappij

Geboren

Paramaribo (Suriname)

08 februari 1919

 

Naam

MOSTERDIJK, Paulus Marinus

Rang/stand

Onbekend

Geboren

Sliedrecht

18 september 1908

 
P.M.
Mosterdijk stond ingeschreven bij de Burgerlijke stand op Curaçao
tot 22 mei 1940, waarna hij verhuist naar Aruba.
Over hem is verder nog niets bekend.
 

Naam

VIJZELMAN, Louis Anton

Rang/stand

Garagehouder

Geboren

Paramaribo (Suriname)

18 december 1905

 

Naam

WAALDIJK, Max

Rang/stand

Onbekend

Geboren

Paramaribo (Suriname)

12 april 1919

 
Onderstaande vier slachtoffers werden in 1974 overgebracht naar Nederland

en herbegraven op Ereveld Loenen in Apeldoorn.
 

Naam

HAKHOF, Klaas

Rang/stand

Burger Torpedomaker, Marine Etablissement Soerabaja, Koninklijke Marine

Geboren

Hoorn

18 juli 1899

Grafligging

Arouca (Trinidad), in 1974 herbegraven op Ereveld Loenen in vak C, nummer 335

 

Naam

KINDS, Harm

Rang/stand

Burger Torpedomaker, Marine Etablissement Soerabaja, Koninklijke Marine

Geboren

Borger

29 april 1910

Grafligging

Arouca (Trinidad), in 1974 herbegraven op Ereveld Loenen in vak C, nummer 334

 

Naam

NOTTEN, George Edward William van

Rang/stand

LTZ1 KMR SD, Koninklijke Marine

Geboren

Hilversum

08 februari 1906

Grafligging

Arouca (Trinidad), in 1974 herbegraven op Ereveld Loenen in vak C, nummer 332

   

Naam

VERBOOG, Willem Abraham

Rang/stand

Burger Torpedomaker, Marine Etablissement Soerabaja, Koninklijke Marine

Geboren

Oegstgeest

25 november 1909

Grafligging

Arouca (Trinidad), in 1974 herbegraven op Ereveld Loenen in vak C, nummer 332


 

15.11.1942 PH-ALI  Douglas DC-3G-194          1590  Atlantische Oceaan       TerugTop

De "Ibis" werd op ongeveer 150 mijl WZW van Land's End aangevallen door Duitse jagers. 

De bestuurder zag kans om ondanks een gebroken roerkabel het toestel het lagergelegen wolkendek 

in te vliegen vóórdat de jagers een tweede aanval konden uitvoeren. 

Na ongeveer een uur werd, met kogelgaten in stuurhut, cabine en in een -gelukkig lege- brandstoftank, 

op Chivenor geland.

Gezagvoerder: Th.M.J. Verhoeven. Boordwerktuigkundige: G.E.P. Alsem. Telegrafist: L.C. Dik.

 

NB. Ondanks hardnekkige berichten elders staat het vast dat er geen copiloot aan boord was. Oftewel, de in dit verband vaak 

genoemde copiloot D(irk) de Koning heeft op die dag géén vlucht in zijn logboek staan. Dit logboek is nog in het bezit van

zijn familie. Bovendien beschrijft gezagvoerder Verhoeven in Ad van Ommen's "Sluipvluchten naar Lissabon" deze vlucht en 

vermeldt daar dat er geen copiloot aan boord was.

 

                De kogelgaten in vleugel en romp van de "Ibis".         (Coll. H. Dekker)

              

  

               

 

04.03.1943 PJ-AIS  Fokker F.XVIII                     5312     Hato          TerugTop

De bestuurder taxiede met de PJ-AIS toen de remmen bleken te weigeren. Wielpoot #1 kwam 

over de rand van het talud terecht.

Bestuurder: W. Versteegh.

                                                               (Coll. H. Dekker)

       




                                                  (Coll. H. Dekker)


   

19.04.1943 PH-ALI  Douglas DC-3G-194          1590  Golf van Biscaye         Terug / Top

Weer werd de "Ibis" door Duitse jachtvliegtuigen beschoten, en weer liep het goed af.  

Er ontstond alleen schade aan een vleugeltip en het toestel moest in Lissabon wachten op 

onderdelen.

Die werden door de "Buizerd" aangevoerd.

Gezagvoerder: K.D. Parmentier. Copiloot: D. de Koning. Boordwerktuigkundige: H. Sybrant. 

Telegrafist: C. van Brugge.


01.06.1943 PH-ALI  Douglas DC-3G-194          1590  Golf van Biscaye         Terug / Top

Ging het op 15.11.1942 en 19.4.1943 nog net goed, deze keer ging het helemaal mis.
De “Ibis” werd door Duitse Ju 88's neergeschoten.
Alle inzittenden, 13 passagiers en vier bemanningsleden, kwamen om het leven.
Over dit incident is zoveel gepubliceerd dat herhaling daarvan mij hier overbodig lijkt.
Gezagvoerder:         Q. Tepas()
Copiloot:            D. de Koning()
Boordwerktuigkundige: E. Rozevink()
Telegrafist:          C. van Brugge()
 
Passagiers: A.T. Chenhalls(); F.G. Cowlrick(); L. Howard(); C.A. Hutcheon();
P. Hutcheon(); R.V.L. Hutcheon(); W.J.B. Israel(); G.T. Maclean(); C.A.F. Paton();
I.J. Sharp(); T.M. Shervington(); E.P. Stonehouse(); K. Stonehouse().
 
Terug naar de opsomming "Ernstige ongevallen"
     
26.08.1943 AL627(G-AHYJ)  Convair Liberator       =     Reykjavik(TF)       Terug / Top
Op een ferry-vlucht naderde de gezagvoerder IJsland. Tijens de nadering daalde de Liberator
door het wolkendek Reijkjavik maar toen er op 5000 feet weer grondzicht werd verkregen,
bleek het toestel een gletscher te naderen. De afstand tot de gletscher was slechts een
meter of dertig. Een heftige uitwijkmanoeuvre was nodig om een fataal ongeval te
vermijden.
Gezagvoerder:          A. Viruly
Copiloot:             E. Suszczynski
Navigator:             P.J. Ludgate
Telegrafist:           H. Niemira
Boordwerktuigkundige:  J. Bow
 

29.10.1943 PJ-AIT  Lockheed 14F-62 Super Electra  1412  Jamaica(6Y)          Terug / Top
Bij de nadering van Jamaica kon het landingsgestel niet neergelaten worden. 

Middelpuntvliedende- dan wel zwaartekracht konden hierin geen verandering brengen. 

De bestuurder besloot tot een buiklanding op de betonnen baan van het militaire vliegveld 

i.p.v. op het gras van het civiele veld. Deze landing verliep voortreffelijk, geen der 

tien inzittenden liep verwondingen op. Het duurde echter ruim 2½ maand voor de “Troepiaal” 

weer luchtwaardig was.
Gezagvoerder: W.C.J. Versteegh. 

Boordwerktuigkundige: W. van Bennekom.    

   


Een buiklanding volgens het boekje...
(Coll. H. Dekker)

    

                      Het duurde echter ruim 2½ maand voor de “Troepiaal” weer luchtwaardig 

           was.                     (Van de site "KLM-historie" van Ronald Aker)

                      

     
27.12.1943 AL512  Convair Liberator                   =  Gander(C)           Terug / Top
Tijdens een nachtstart (met 4000kg. schoenspijkers) botste het toestel tegen een sneeuwbank,
crashte en moest worden afgeschreven. Twee bemanningsleden raakten ernstig gewond.
Gezagvoerder:  A. Viruly
Copiloot:  Kreyzanowski
Van de andere vier bemanningsleden (Edwards, Paishley, Powell, Bicknell) weet ik de functies
niet.

 
00.09.1945 PH-RA# De Havilland D.H.89A Dragon Rapide  =  Vlieland            Terug / Top
Tijdens de afleveringsvlucht van de drie D.H.89's raakte één bestuurder verdwaald en
maakte een noodlanding op het strand van Vlieland.

Bestuurder: “Hein”.
 
29.10.1945 PH-ARB Douglas DC-3-194C           1984  Valkenburg               Terug / Top
Het toestel werd van Whitchurch naar Valkenburg gevlogen om koningin Wilhelmina op te halen.
Onderweg ontstonden er problemen met een brandstofpomp en hoewel er vanuit Engeland meteen
een reserve-exemplaar achteraan gevlogen werd, kwam dat niet meer op tijd om de “Buizerd"
tijdig weer vlieggereed te maken.

De koningin werd met een militaire C-47 overgevlogen.
 
          Uit "Report of The Netherlands Inspection of Civil Aviation - october 1945".
                                                                       (Coll. H. Dekker)

         
 
04.12.1945
PH-RAC De Havilland D.H.89A Dragon Rapide  6893  Eelde            Terug / Top
Na de landing reed het toestel over een zacht gedeelte van het terrein.
De wielen zakten weg en het kwam op de neus te staan.
 
14.12.1945 NL-206/PH-TBY Douglas C-47A                12767 Whitchurch       Terug / Top
De NL-206 werd naar de hangaar getaxied en raakte daarbij een obstakel. Motor en schroef #1
werden beschadigd en wegens gebrek aan onderdelen was het toestel pas op 16 januari weer
inzetbaar.
 
18.12.1945 P-1    Piper L-4 Grasshopper               10051 Hato(PJ)         Terug / Top
De bestuurder had nog geen brevet maar was al wel solo. Tijdens zo'n vlucht hield hij, met
rugwind, zijn snelheid niet goed in de gaten. Hij gleed af en kwam bij de daaropvolgende
crash om het leven.
Bestuurder: R. Lagos(†)
 
      Terug naar de pagina Ernstige ongevallen
 
     Amigoe di Curaçao 19.12.1945 via Nick Wiegersma
     
 
21.12.1945 PH-RAD De Havilland D.H.89A Dragon Rapide  6890  Twente           Terug / Top
Om 14.30 uur vertrok het vliegtuig van de Regeringsvliegdienst vanaf Schiphol met bestemming
Twente. Er was één passagier.
Op het moment van vertrek was het zicht op Twente nog onvoldoende, doch de verwachting
was dat het daar net als op Schiphol reeds was gebeurd, snel zou opklaren.
Indien het niet zou opklaren, rekende de bestuurder erop weer naar Schiphol te kunnen terugkeren,
aangezien de verwachting was dat het op Schiphol tot de avond helder zou blijven.
Wegens onvoldoende zicht kon de vliegtuigbestuurder het vliegveld Twente niet vinden.
Hij besloot terug te keren.
Enige minuten daarna gaf het radiostation Twente de opdracht van de stationschef van de
regeringsvliegdienst te Schiphol aan het vliegtuig door, om niet te starten van Twente en,
indien reeds gestart, om terug te keren.
Daarbij werd niet vermeld, dat het zicht op Schiphol sterk verminderd was.
De bestuurder besloot toch naar Schiphol terug te keren.
Het is hem echter niet gelukt op Schiphol te landen.
Wegens dreigend benzinegebrek en wegens de naderende zonsondergang heeft hij daarop
een noodlanding in de buurt van Amsterdam moeten uitvoeren.
Hierbij werd het vliegtuig licht beschadigd omdat het de laatste zeven meter van de uitloop
op de neus verder was gegleden. De inzittenden bleven ongedeerd.
Bestuurder: A.D. Snitslaar. Radiotelegrafist: P. Blokker.
 
     Verslag van het gebeurde uit het onderzoeksrapport.     (Coll. H. Dekker)
     
 
27.12.1945 PH-TAL(NL-310) Douglas C-54A Skymaster  10375  Schiphol           Terug / Top
Om 9.00 uur vertrok het vliegtuig vanaf Schiphol voor het uitvoeren van een vlucht naar Indië.
Ongeveer 40 minuten na de start, terwijl het toestel boven Hulst vloog, werd door één der
passagiers de zich naast de deur bevindende hefboom, bestemd voor het openmaken van de deur
in noodgevallen, overgehaald. Hierdoor vloog de deur eruit en sloeg tegen de horizontale
staartvlakken.
Het stabilo en het hoogteroer werden daarbij licht beschadigd, terwijl de deur verloren ging.
Het vliegtuig keerde daarop terug en landde omstreeks 10.40 uur weer op Schiphol.
Uit nader onderzoek bleek dat de passagiere een naast de deur hangende koptelefoon op had gezet
maar toen niets meer hoorde. Ze veronderstelde dat de hefboom ernaast, erbij hoorde en
die haalde ze toen over, ze had dus het nogal opvallende bord erboven niet gelezen:
FOR EMERGENCY USE ONLY
PULL RELEASE HANDLE
PUSH DOOR OUT
Het waarschuwend geroep van de hofmeester zei ze, vanwege de koptelefoon dus, niet gehoord te hebben
Gezagvoerder: Van Veenendaal.
Hofmeester: M.K. Dousi.
Passagiere: A.C. van den Hout.
 
NB. Opmerkelijk is dat in al mijn documentatie over dit incident het toestel aangeduid wordt als
PH-TAL(NL-310) terwijl in die periode (tot ca. april 1947) de Indiëvluchten werden uitgevoerd door
de NGAT en het vliegtuig dus alleen kenmerk NL-310 voerde!
Bovendien betrof het dus de NL-310 op 27/12 en niet, zoals elders wordt beweerd, de NL-303 op 28/12!
 
     Verslag van het gebeurde uit het onderzoeksrapport.      (Coll. H. Dekker)
     
 
00.12.1945 PH-#   #                           =     Leeuwarden               Terug / Top
"Logboek van een Vliegveld" meldt dat een 'vliegtuigje' (vermoedelijk een D.H. 89, HD) bij
de start in het prikkeldraad is terechtgekomen.
 


Bij de samenstelling van “Nederlandse Ongevallen en Incidenten 1940/1945"  werden (o.a.) 

de volgende bronnen geraadpleegd:

Ron Beetsma; Gerard Casius; Ary Ceelen; Robert Esperou; Frits Gerdessen; Peter Gerhardt; 

Peter Grimm; Harm J. Hazewinkel; Jos Heymans; Tony Jones; Gerrit J. Koning; Jan Evert Leeuw; 

Erwin van Loo; Roel Ovinge; Jos Rozenburg; Huub van Sabben; Hein Schwing; J.J. Teeuwisse; 

E. IJsbrandij; 

LUCHTVAARTKENNIS; Vliegwereld; Het Vliegveld; Rijksluchtvaartdienst; Uitspraken van de Raad 

voor de Luchtvaart; Dagboeken van E. Jans (via Gerard Casius); Nederlandse Vliegtuig 

Encyclopedie (H. Hooftman); Fokker Monografie No.10 (Theo Wesselink); Niet gepubliceerd 

overzicht Indië-vluchten van Henk Lems (via Gerard Casius); Maandrapporten NV Luchthaven 

Twente (via Jan Evert Leeuw); Accident Inquiry in the Netherlands (A.A. van Wijk); 

Londen of Berlijn? (Jan Hagens); PH-1 t/m PH-110(Herman Dekker); 75 Jaar Nederlandse 

Luchtvaartuig Registers (Herman Dekker); Dominie(Nico Geldhof & Theo Wesseling); 

Frits Koolhoven en zijn vliegtuigproductie (Dik Top); Logboek van een Vliegveld 

(Bjorn v.d. Brink, Ina Nagtegaal); Luchtfotografie in Nederland (J.L. Arense);

De Indischman, Bataviaansch Nieuwsblad; Middelburgsche Courant; Tubantia; 

Het Vaderland; Zwolsche Courant.

    

LIJST MILITAIR 1945                     TOP                          Terug naar:  Jaarindex militair


          Datum       Registratie      Type                                                           Dienst         Plaats                             Piloot                                        Opm.
          13.01.45  FR181    North American B-25 Mitchell     MLD      Manderfield(G)     *

13.01.45  FW227    North American B-25 Mitchell     MLD      Manderfield(G)     *

15.01.45  NF868    De Havilland DH-89B Dominie      KLu      =                  *

22.01.45  FV970    North American B-25 Mitchell     MLD      Engeland(G)        *

25.01.45  RK840    Supermarine Spitfire             KLu      Doorn              *

28.01.45  RK840    Supermarine Spitfire             KLu      Doorn              *

30.01.45  LS437    Fairey Swordfish                 MLD      Noordzee           *

01.02.45  N5-185   North American B-25 Mitchell     ML-KNIL  Halwaheira         *

03.02.45  RK865    Supermarine Spitfire             KLu      Woensdrecht        *

09.02.45  FW212    North American B-25 Mitchell     MLD      Tienen             *

09.02.45  FR165    North American B-25 Mitchell     MLD      Tienen             *

11.02.45  C3-519   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  =                  *                       (?)

13.02.45  RK921    Supermarine Spitfire             KLu      Kevelaer           *

13.02.45  RK892    Supermarine Spitfire             KLu      Oegstgeest         *

13.02.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      Volkel             *

14.02.45  RK895    Supermarine Spitfire             KLu      Weese              *

16.02.45  Y-56     Convair PBY-5 Catalina           MLD      =                  *

17.02.45  C3-533   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  =                  *

23.02.45  LS193    Fairey Swordfish                 MLD      Noordzee           *

24.02.45  KJ587    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

24.02.45  TB339    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

25.02.45  TB331    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

25.02.45  TB494    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

26.02.45  ?        Fairey Swordfish                 MLD      =                  *

05.03.45  HD349    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

05.03.45  HD393    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

05.03.45  RR240    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

05.03.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      Udem               *

05.03.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

18.03.45  TB334    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

19.03.45  RR205    Supermarine Spitfire             KLu      Schijndel          *

19.03.45  TB337    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

24.03.45  PV288    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

30.03.45  HS405    Fairey Swordfish                 MLD      Ballykelly(G)      *

30.03.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      Grave              *

30.03.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      Zutphen            *

30.03.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

30.03.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

31.03.45  RK891    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

01.04.45  TB907    Supermarine Spitfire             KLu      Twente             *

01.04.45  RR249    Supermarine Spitfire             KLu      Achterhoek         *

01.04.45  RK897    Supermarine Spitfire             KLu      Achterhoek         *

01.04.45  RK883    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

01.04.45  RK921    Supermarine Spitfire             KLu      Borne              *

01.04.45  RK921    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

03.04.45  NS199    Fairey Swordfish                 MLD      =                  *

08.04.45  LS293    Fairey Swordfish                 MLD      Noordzee           *

09.04.45  NR976    Fairey Swordfish                 MLD      =                  *

12.04.45  NJ808    Auster Mk.III                    KLu      =                  *

16.04.45  TD115    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

17.04.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      Nederland          *

23.04.45  FR202    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

23.04.45  TB627    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

23.04.45  TD117    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

25.04.45  KJ629    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

25.04.45  NS187    Fairey Swordfish                 MLD      =                  *

28.04.45  FR152    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

02.05.45  ?        #                                MLD      Achmer(D)          *

08.05.45  TB383    Supermarine Spitfire             KLu      Varrelbusch( )     *

11.05.45  MT391    Auster Mk.III                    KLu      Texel              *                       (8/6?)

14.05.45  HG712    De Havilland DH.89B Dominie      KLu      =                  *

16.05.45  FR198    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

16.05.45  TB925    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

23.05.45  RK902    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

25.05.45  NJ949    Auster Mk.III                    KLu      Zeist              F.A.M van Breugel/Th.J. van Dijk

02.06.45  ?        North American B-25 Mitchell     MLD      Sacramento(N)      *

08.06.45  MT391    Auster Mk.III                    Klu      Texel              L. Lochuizen/Gen.Kruls

11.06.45  C3-539   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  =                  *                       (?)

11.06.45  C3-521   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  =                  *                       (?)

14.06.45  FR199    North American B-25 Mitchell     MLD      Engeland(G)        *

14.06.45  FR207    North American B-25 Mitchell     MLD      =                  *

18.06.45  KH186    Convair B-24 Liberator           MLD      =                  *

30.06.45  TB614    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

07.07.45  TD131    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

07.07.45  TD247    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

08.07.45  JH216    Convair B-24 Liberator           MLD      China Bay          *

08.07.45  KH296    Convair B-24 Liberator           MLD      China Bay          *

09.07.45  C3-528   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Manokwari(PK)      *

11.07.45  C3-?     Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Sarmi(PK)          *                       (?)

18.07.45  C3-546   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Sorong(PK)         *

18.07.45  C3-557   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Sorong(PK)         *

19.07.45  RK925    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

26.07.45  RK904    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

01.08.45  C3-534   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Manokwari(PK)      *

01.08.45  C3-562   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Manokwari(PK)      *

01.08.45  C3-?     Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Manokwari(PK)      *

01.08.45  C3-?     Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Biak(PK)           *

01.08.45  C3-?     Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Noemfoer(PK)       *

01.08.45  C3-?     Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Noemfoer(PK)       *

01.08.45  C3-?     Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Noemfoer(PK)       *

11.08.45  C3-504   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  =                  *                       (?)

11.08.45  C3-541   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Manokwari(PK)      *

16.08.45  C3-541   Curtiss P-40 Kittyhawk           ML-KNIL  Manokwari(PK)      *

04.09.45  N5-255   North American B-25 Mitchell     ML-KNIL  Malino(PK)         *

24.09.45  RR243    Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

29.09.45  KG991    Convair B-24 Liberator           MLD      Semarang(PK)       *

15.10.45  ?        #                                ML-KNIL  Ned.Indië(PK)      *

18.10.45  TB885    Supermarine Spitfire             KLu      Engeland(G)        *

18.10.45  Y-62     Convair PBY-5 Catalina           MLD      Biak(PK)           *

11.11.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      =                  *

11.11.45  ?        Supermarine Spitfire             KLu      =                  *                       (?)

19.11.45  ?        #                                ML-KNIL  Ned.Indië          *

06.12.45  MZ196    Auster Mk.III                    KLu      Duitsland(D)       *

07.12.45  NJ776    Auster Mk.III                    Klu      Voorburg           Schouten

22.12.45  Q-1      Douglas C-47A                    MLD      =                  *

26.12.45  KG991    Convair B-24 Liberator           MLD      Semarang(PK)       *

                                                                                              TOP